Một
tư liệu về Tượng Đức Thánh
Trần (dưới thời Việt Nam Cộng Ḥa)
Phuong Nam |
KD: Mấy ngày qua, dư luận
XH sôi sục vụ cẩu Lư hương Tượng
đài Đức Thánh Trần về Đền thờ
Đức Thánh Trần của bà Bí thư Quận 01,
bạn bè trên mạng vừa gửi cho bài viết này-
tư liệu xung quanh việc dựng tượng Đức
Thánh Trần dưới thời VNCH. Xin đăng mang tính
chất tư liệu để bạn đọc tham
khảo Title bài, chủ Blog
xin đặt lại cho phù hợp ————– Việc
suy tôn Đức TRẦN HƯNG ĐẠ0 làm Thánh
Tổ Hải Quân Việt Nam Cộng Ḥa do quyết
định từ đâu, văn kiện nào, tôi không
thể truy cứu được. Nhưng riêng việc
dựng tượng Ngài th́ tôi biết, v́ có ít
nhiều tham dự vào việc này. Năm 1967, khi Chính Phủ Quân Nhân
do Thiếu tướng Nguyễn Cao Kỳ làm Chủ
tịch Ủy Ban Hành Pháp Trung Ương (tức
Thủ tướng) sửa soạn trao quyền lại
cho Chính Phủ Dân Sự, Chính Phủ muốn để
lại một cái ǵ cho thành phố Sàig̣n, đánh
dấu thời gian Quân Đội tham chánh, nhất là
tạo cho Thủ Đô Sài g̣n thành một thành phố
có màu sắc lịch sử và đẹp xứng đáng
là một Thủ Đô, Chính Phủ muốn dựng các
tượng danh nhân lịch sử tại các công trường
trong Thủ Đô. Việc này Chính Phủ giao cho Quân
Đội thực hiện, cụ thể là Cục Tâm
Lư Chiến thuộc Tổng Cục Chiến Tranh Chính
Trị, Bộ Quốc Pḥng phụ trách. Lúc ấy Cục Tâm Lư
Chiến do Đại tá Vũ Quang làm Cục trưởng.
Một buổi họp tại Cục Tâm Lư Chiến do
Đại tá Vũ Quang chủ tọa, để phân
nhiệm cho các Quân Binh Chủng trách nhiệm dựng tượng
Thánh Tổ của ḿnh tại các công trường
được chỉ định. Đa số các Quân
Binh Chủng đều tôn vinh các vị anh hùng, danh nhân
trong lịch sử làm Thánh Tổ. Riêng Không Quân không t́m
được vị anh hùng nào trong lịch sử, nên
công trường được giao phó là khuôn viên trước
Ṭa Đô Chánh Sài G̣n, Không Quân đă dựng một tác
phẩm điêu khắc kỷ hà, nói lên tinh thần
bảo vệ không gian của Tổ Quốc. Thủy Quân
Lục Chiến cũng vậy. Anh em Thủy Quân Lục
Chiến dựng tượng hai người lính trong tư
thế xung phong tại vườn hoa trước ṭa nhà
Quốc Hội. Cả hai công trường này, sau 30 tháng
4 năm 1975, đă bị dẹp đi. Riêng Hải Quân, được
giao dựng tượng tại công trường Mê Linh,
sau đổi là công trường Bạch Đằng,
ở ngay bờ sông , cuối đường Hai Bà Trưng.
Việc tế nhị và khó khăn của việc
dựng tượng Thánh Tổ Hải Quân ở đây
là làm thế nào có thể sử dụng được
cái bệ đă có sẵn. Nguyên khi nền Đệ
Nhất Cộng Ḥa đây là công trường Mê Linh,
được ông Ngô Viết Thụ lập đồ
án dựng tượng Hai Bà Trưng. Kiến trúc đẹp,
mới được coi là một công tŕnh nghệ
thuật của Thủ Đô Sài g̣n, tạo một
hấp lực cho cảnh trí bến Bạch Đằng,
xứng đáng là cửa ngơ của Thủ Đô
Việt Nam Cộng Ḥa. Tượng Hai Bà Trưng đẹp,
nét điêu khắc sắc và mới, được
dựng trên một bệ cao 3 chân phảng phất
một đầu voi với hai chân trước và cái ṿi
voi. Khi khánh thành công tŕnh này, chính Bà Ngô Đ́nh Nhu,
với tư cách là Chủ tịch Hội Phụ
Nữ Liên Đới tới khánh thành. Tất nhiên
đây là tượng Hai Bà Trưng, nhị vị
nữ lưu lừng lẫy của lịch sử nước
nhà, nhưng việc điêu khắc mới quá,
phảng phất như hai mẹ con bà Nhu. Dân Sài g̣n
đă nh́n tượng này qua ấn tượng là h́nh
ảnh của bà Nhu, nên khi nền Đệ Nhất
Cộng Ḥa sụp đổ năm 1963, ḷng người
trong cơn cuồng nộ, đă ào ào kéo tới công
trường này và đă kéo đổ tượng Hai
Bà xuống, như muốn xóa sạch vết tích
của bà Nhu. Đầu hai pho tượng đă
được để lên xe xích lô đi diễu trên
các phố, nhiều báo đă có in h́nh này. Sau này không
hiểu đầu hai pho tượng ấy lưu
lạc nơi đâu. V́ thế, từ năm 1963 đến
năm 1967, 4 năm trời “đầu voi” tại công
trường bỏ trống, không có tượng nào trên
đó cả. Khi công trường này được
giao cho Hải Quân được đổi tên là công
trường Bạch Đằng, vừa là quân
cảng, và bến sông tiếp nhận các tàu bè từ
biển tới Thủ Đô Sài g̣n. Công việc
dựng tượng do Chính Phủ Quân Nhân khởi xướng,
như trên đă nói, muốn làm cho nhanh, trong ṿng năm
bảy tháng, hầu kịp thời gian khi chuyển
quyền từ Quân Đội qua Dân Sự. Trên căn
bản các chi phí do Chính Phủ cung cấp. Tôi không c̣n
nhớ kỹ, nhưng đâu như Chính Phủ cấp
cho mỗi Quân Binh Chủng một ngân khoản độ
mấy chục ngàn mà thôi. Ngân khoản quá nhỏ.
Hầu như tất cả Quân Binh Chủng, muốn làm
tượng Thánh Tổ của ḿnh cho thật đẹp,
các Quân Binh Chủng liên hệ đều phải
bỏ công và của vào rất nhiều. Riêng Hải Quân,
đây là một công tŕnh to tát và mang nhiều ư nghĩa.
V́ vị Thánh Tổ Hải Quân, Đức Trần Hưng
Đạo, chẳng những văn vơ song toàn, một
vị đại anh hùng của dân tộc, và đây c̣n
là cửa ngỏ của Thủ Đô, sát ngay Bộ Tư
Lệnh Hải Quân, nên Hải Quân đă tích cực và
thi hành công tŕnh thật chu đáo và to tát. Lúc ấy, vị Tư lệnh
Hải Quân là HQ. Đại tá Trần Văn Chơn, người
cùng mang họ Trần, người rất sùng kính và
ngưỡng mộ công đức của Đức Thánh
Trần. Ông là vị Tư Lệnh thứ nh́, (vị Tư
lệnh đầu tiên của HQVN là HQ. Đại tá Lê
Quang Mỹ) từ năm 1957 đến năm 1959. Ông
rời chức vụ để đi tu nghiệp
tại Hoa Kỳ, và trao chức vụ này cho HQ. Đại
tá Hồ Tấn Quyền làm Tư lệnh. Khi từ
Mỹ du học về, là thời gian nhiều biến
động trên chính trường Miền Nam. Các
chức vụ quan trọng của các đơn vị
lớn trong Quân Đội cũng bị ảnh hưởng
và xáo trộn. Từ năm 1963, HQ. Đại tá
Quyền bị giết chết trong ngày binh biến 1 tháng
11 năm 1963, có các vị sau đây lần lượt
đảm nhiệm chức vụ Tư Lệnh Hải
Quân: – HQ Đại tá Chung Tấn Cang
(sau thăng Phó Đô Đốc) từ năm 1964 đến
1965. Và cũng là vị Tư lệnh cuối cùng
của Hải Quân khi Việt Nam Cộng Ḥa sụp
đổ. Trung tướng Cao Văn Viên và
Trung tướng Lê Nguyên Khang từ các năm 1965 đến
1966. Đó là thời gian rối loạn nhất của
đất nước, và cũng nhiều xáo trộn
nhất của Hải Quân Việt Nam Cộng Ḥa. Như
thế, từ năm 1959 đến năm 1966, qua
nhiều vị Tư lệnh, HQ. Đại tá Trần Văn
Chơn, được chỉ định làm Chỉ huy
trưởng Liên Đoàn Tuần Giang, một tổ
chức phụ thuộc của Hải Quân, có nhiệm
vụ hổ trợ cho các tỉnh trong Vùng 3 và Vùng 4
chiến thuật. Một đơn vị khiêm tốn,
hầu như ít được nhắc đến v́ ít
có công trận, không có công tác ǵ quan trọng. Khi các
Tiểu khu cần hoạt động lớn, th́ các
địa phương lại nhờ các đơn
vị thiện chiến của Hải Quân là các giang
đoàn xung phong, và đôi khi có các chiến hạm
loại đổ bộ, với hỏa lực hùng
hậu, hổ trợ. Từng là Tư lệnh Hải
Quân, bây giờ là Chỉ huy trưởng Liên Đoàn
Tuần Giang, một cái bóng mờ bên cạnh một
Hải Quân đang bắt đầu lớn mạnh. Dù
b́nh tĩnh cách nào, ai cũng thấy là Đại tá
Chơn, sau khi du học Mỹ về đă xuống
chức thấy rơ. Bộ chỉ huy Liên Đoàn
Tuần Giang đóng bên bờ sông Sàig̣n, Thủ Thiêm,
hầu như đối diện với Bộ Tư
Lệnh Hải Quân đồ sộ ở bên này bờ
sông. Suốt mấy năm ở chức vụ này, anh
em Hải Quân hầu như đă quên Đại tá Chơn.
Ngoài công việc điều hành Liên Đoàn Tuần
Giang, nhiều người nói lại, Đại tá Chơn
có rất nhiều hoạt động liên hệ
với Hội Thánh Trần tại Thủ Thiêm. Do đó
khi được trở lại đảm nhiệm vài
tṛ Tư lệnh Hải Quân lại có dịp dựng tượng
Đức Thánh Trần, vị đại anh hùng
của đất nước, mà ông cũng t́nh cờ
mang cùng họ : Họ Trần, nên nỗi vui, niềm hănh
diện ở nơi ông về việc dựng tượng
Đức Thánh Trần, quả là một việc làm
rất phấn khởi và cũng đă có một
phần huyền nhiệm. Đức Thánh Trần,
vị Thánh tổ của Hải Quân đă được
Hải Quân cố gắng làm sáng danh ngài và nức ḷng
học tập, noi gương Ngài. Các chiến hạm,
ngoài quốc kỳ, chiến kỳ được chính
thức có thêm Thánh kỳ để cắm nơi mũi
tàu khi có đại lễ, Thánh kỳ là một lá
cờ ngũ sắc, có tua răng cưa, một
loại cờ cổ ta thường gặp tại các
đền thờ, các nơi đ́nh đám của ngày
hội tổ chức theo phong tục cũ. Giữa ḷng
lá cờ có một chữ đại tự bằng
chữ nho: chữ Trần. Trong các ngày đại
lễ, toán hầu kỳ gồm có : Quân, Quốc và Thánh
kỳ. Suốt bao nhiêu năm Hải Quân hoạt động,
các ngày lễ lớn, các chiến hạm kéo Đại
kỳ rực rỡ, xa đă thấy Thánh kỳ
sặc sỡ cắm nơi cột tại mũi tàu.
Đó là một h́nh ảnh rất khác lạ so với
các chiến hạm của các quốc gia khác. Một
trang trí rất đẹp và đầy uy linh của
Hải Quân Việt Nam Cộng Ḥa một thời. Trở lại với việc
dựng tượng Thánh Tổ Hải Quân, Đức
Trần Hưng Đạo tại công trường
Bạch Đằng, sau nhiều bàn căi, có những
quyết định như sau. Về bệ tượng,
cần hủy bỏ 3 chân của bệ, và vị Thánh
Tổ Hải Quân được biết đến như
một vị tướng tài chỉ huy thủy
chiến, không, hoặc ít có liên hệ đến h́nh
ảnh của con voi, nhất là cần phải làm khác,
hầu như xóa đi cái ấn tượng và liên
hệ đến bà Nhu. Nhưng việc phá đi bệ
này vừa không phải dễ làm, và c̣n phí phạm
một công tŕnh kiến trúc rất đồ sộ, khó
khăn. Cuối cùng đi tới kết luận là
vẫn để nguyên 3 chân bệ, nhưng được
xây kín lại thành một bệ h́nh khối tam giác, mà
mũi nhọn hướng ra sông, như một mũi
thuyền trong tư thế lướt sóng. C̣n lúc đầu nhờ điêu
khắc gia Nguyễn Thanh Thu, người nổi
tiếng với tượng Tiếc Thương tại
Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa thực hiện. Ông
Thu (do tôi giới thiệu) nghĩ rằng, Đức Thánh
Trần là một vị tướng mà cốt tủy
của công trạng là tinh thần tham mưu, đó là
điều khởi đầu và quan trọng hơn là
việc xông pha nơi đầu sóng ngọn gió. Do
đó ông Thu đă tạo một mẫu tượng
Đức Thánh Trần trong tư thế ngồi, tay trái
đè lên đốc kiếm tay phải cầm cuốn
sách, được coi như là Binh thư. Ngài hướng
mặt về phương Bắc, vừa là biểu tượng
của người đi biển hướng về sao
Bắc đẩu, vừa là nỗi lo âu muôn đời
của người Việt, phải đối đầu
với Bắc phương. Ư này một phần góp ư
của chính tôi với điêu khắc gia Nguyễn Thanh
Thu. Mẫu tượng này được
đem ra một Hội Đồng của Hải Quân
để xem xét, và so sánh với mẫu tượng khác.
Mẫu khác của người nào đó bên Hội Thánh
Trần bên Thủ Thiêm đề nghị, đó là
mẫu tượng được chấp nhận làm nên
tượng Ngài hiện nay. Đó là h́nh ảnh
của vị Đại tướng trong y phục vơ tướng,
một tay tỳ lên độc kiếm, một tay
chỉ xuống ḷng sông và nói : “Phen này nếu ta không
phá xong giặc Nguyên, thề không trở lại khúc sông
này nữa”. Lời thề của Ngài đă được
sử sách ghi lại, như một lời nguyền làm
nức ḷng bao nhiêu thế hệ sau này, mỗi khi
giở lại trang sách cũ. Do đó, mẫu tượng
đó, của một người ít được
biết đến, lại được chấp
thuận. Điêu khắc gia Nguyễn Thanh Thu rất
buồn. Buồn v́ mất một cơ hội góp công,
góp tim óc cho một công tŕnh đầy sử tính
của một Sài g̣n, Thủ đô của Việt Nam
Cộng Ḥa. Tôi cũng buồn, v́ đă giới
thiệu một người bạn, một điêu
khắc gia nổi tiếng bậc nhất lúc ấy, mà
lại không thành công. Nhưng tôi cũng phải
nhận rằng, lời thề trên sông Hóa quả mang
nhiều ư nghĩa, đă gắn liền với các
chiến công của Đức Thánh Trần, với tước
hiệu đầy đủ của Ngài. Thánh Tổ Hải Quân Việt Nam
Cộng Ḥa Một Vài Câu Chuyện Bên Lề Hải Quân Việt Nam Cộng Ḥa
với nhiều phương tiện của Hải Quân
Công Xưởng, và sự đóng góp tiền bạc
của tất cả quân nhân Hải Quân các cấp,
đă hoàn thành một công tŕnh mang đầy ư nghĩa
lịch sử, nghệ thuật cho Thủ Đô Sài g̣n.
Ngày khánh thành, v́ một vài lư do bất khả kháng,
Đại tướng Cao Văn Viên được
chỉ định vào phút chót, thay mặt Chính Phủ
đến chủ tọa, thay v́ một giới chức
cao hơn, khiến ban tổ chức gặp rất
nhiều phiền toái. V́ các vị Bộ trưởng
đă đến, ngoại giao đoàn đă đến.
Trên hệ thống hành chánh, các vị Bộ Trưởng
ở vị thế cao hơn Đại tướng. Nhưng
làm sao được, và ghế đă xếp, chương
tŕnh đă định. Và Đại tướng Viên
tới, mọi người cũng đương nhiên
chấp nhận một cách vui vẻ. Một trở ngại kỹ
thuật khác, cho đến gần phút khánh thành, ban
tổ chức mới thấy khó khăn. Tượng làm
xong từ Hải Quân Công Xưởng do từng
mảnh ghép lại, được cần trục câu lên
ghép lại. Câu các mảnh ấy như câu các kiện
hàng, nhưng ghép lại phải khéo để không
thấy các mối ghép. Ghép xong mới tô và cho các
vết ghép được nhuần nhuyễn như
một khối đồng đen. Thực ra đó là các
mảnh xi măng đúc từ Hải Quân Công Xưởng.
Tượng làm xong, các giới chức Hải Quân ra
ngắm nghía, ra điều ưng ư lắm. Nhưng theo
nguyên tắc, và tạo sự linh thiêng, đột
ngột, sau phần nghi lễ, tượng mới
được mở ra để mọi người thưởng
lăm và chiêm bái. Nhưng t́m vải phủ đă khó. Cái
khó hơn, và khó nhất là làm cách nào để
vị chủ lễ mở tượng ra, khó quá. T́m
vải cả mấy tuần mệt, tôi có ư kiến và
thưa với vị Thiếu tá Phan Phi Phụng, Trưởng
pḥng Tâm Lư Chiến rằng : “không khó đâu
Commandant, Commandant có nhớ tại Bắc Việt, các
đền thờ Đức Thánh, người ta thường
t́m đến để xin di vật của đền
về yểm trừ tà ma…” Tôi vừa nói đến
đó Thiếu tá Phụng cười : ” Cậu này,
chắc cậu nhớ đến việc Ngài đă
trừ diệt hồn ma Phạm Nhan…”. Tôi cười.
Từ đó, chúng tôi đưa ư kiến là nhờ bên
Hội Thánh Trần cung cấp các thước vải
đỏ, độ 200 thước vuông, để
phủ tượng. Khi xong lễ, các thước
vải linh thiêng này sẽ được trao lại cho
Hội Thánh Trần để phân chia cho những ai
muốn có chút di vật của Ngài để cầu
may và trừ tà ma…. Ư kiến ấy được
Hội Thánh bên Thủ Thiêm tán thành nhiệt liệt, và
cung cấp vải đỏ rất đầy đủ
và rất mau. Nhưng phần vải th́ dễ
rồi. Mở ra làm sao. Mở cho dễ, cho đẹp,
và không vướng mắc vào giờ phút linh thiêng
của buổi lễ. Ư kiến này, Hải Quân Công Xưởng
chịu thua. Phủ th́ được, mở ra khó quá.
Sau một đêm, hôm sau ông Phụng vào sở, đem
theo một cuộn giây ch́, đường kính 3
milimetre. Cuộn giây ch́ được cắt ra
từng đoạn, bẻ lại thành các ṿng tṛn, ch́
này vừa đủ mạnh để ghim các mảnh
vải phủ tượng vào nhau. Khi cần mở
vải phủ, từ giây thừng đă gài ở khoen
cao nhất. Được Đại tướng Viên
từ từ kéo xuống, các ṿng ch́ răn ra nhẹ nhàng.
Và để chắc ăn, có thêm 2 giây như thế,
tất cả là 3 giây, có thêm hai vị nữa, một
là HQ. Đại tá Trần Văn Chơn, một là
Hội trưởng Hội Thánh Trần, ba sợi giây
cùng kéo, các mảnh vải đă được bóc ra
như là bóc một quả cam bổ dọc. Các
mảnh vải được gió sông Sài g̣n thổi
bay và từ từ là xuống, tượng Đức
Thánh Tổ Hải Quân hiện ra trước mắt
mọi người, hiện lên bầu trời cao xanh
ngắt, giữa tiếng vỗ tay vang dội của
quan khách, nhất là của phái đoàn dân sự
của Hội Thánh Trần. Các mảnh vải này đă
được Hội Thánh trân trọng thu góp lại,
và cắt ra từng miếng nhỏ, phát cho những ai
muốn được hưởng lộc của Ngài.
Tôi cũng được thỉnh một vuông vải
nhỏ bằng cái khăn ăn. Vuông vải linh thiêng này
được vợ tôi giữ kỹ lắm, và sau
đó c̣n phải cắt ra để chia cho các một
số bạn làm vật cầu may. Sáng kiến cái khoen
ch́ hoàn toàn là của Thiếu Tá Phan Phi Phụng, tôi
chỉ có chút sáng kiến đi xin vải mà thôi. Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, một
số tượng bị phá hủy, trong đó có công
tŕnh điêu khắc Tổ Quốc và Không Gian của
Không Quân và tượng hai người lính Thủy Quân
Lục Chiến. Riêng tượng Thánh tổ Hải Quân
vẫn c̣n, tất nhiên huy hiệu và mấy chữ có
liên hệ đến Hải Quân VNCH đă bị phá
bỏ. Bến Bạch Đằng kể từ ngày
đó là h́nh ảnh của chia ĺa, đau khổ. Có
những quân nhân Hải Quân cũ, trở lại khu này,
bùi ngùi nhớ một thời vàng son, oai nghiêm cũ,
nay nh́n lên chỉ thấy pho tượng đă cũ,
như một nét bùi ngùi. Là quân nhân Hải Quân cũ,
nhiều người đă đứng lại chiêm bái
Ngài. Nhiều người buồn v́ đă chậm chân
không di tản được. Mà người ra đi,
trong các năm sau 75 th́ quá đông. Đa số ra đi
bằng đường biển. V́ thế, nh́n lên tượng
Ngài. Ngài vẫn chỉ ngón tay xuống ḍng sông, con sông
Hóa của lịch sử, hay là con sông Sài g̣n, là
cửa ngơ của biển khơi. Người ra đi
đă vừa hài hước vừa vui mừng mà nói
rằng :”Ngài nói lâu rồi. Theo ngón tay Ngài chỉ, t́m
đường thủy mà đi”. Câu chuyện này
một thời đă làm cả Sài g̣n, cả Miền
Nam biết đến, cả triệu người đă
vượt biển t́m tự do. *** Ai
tạc tượng Trần Hưng Đạo ở
bờ sông Saigon ?
Saigon
1967 - Ai tạc tượng Trần Hưng Đạo
ở Bờ sông Saigon ? Tượng
Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn,
người được xem là Thánh tổ Hải quân
do điêu khắc gia Phạm Thông tạc, Ông đă
thổi hồn vào tượng dựa theo truyền
thuyết sau : Năm
1288, một lần xuất quân đánh quân của Ô Mă
Nhi trên sông Bạch Đằng, voi chiến của
Trần Quốc Tuấn bị sa lầy bên bờ sông Hóa.
Mọi người t́m đủ cách kéo voi lên nhưng
không được. Trần Quốc Tuấn đành
nuốt nước mắt bỏ voi lại. Voi ứa nước
mắt nh́n chủ tướng, rống lên thảm
thiết rồi từ từ ch́m vào ḷng đất.
Tiếc thương voi chiến, Hưng Đạo Đại
Vương phẫn khích tuốt gươm chỉ
xuống ḍng sông, hét lên thề rằng: “Nếu
trận này không thắng giặc Thát, ta thề không
trở lại bến sông này nữa !”. Câu
nói bất hủ ấy vẫn c̣n lưu truyền đến
tận ngày nay thể hiện ư chí, tinh thần đánh
giặc ngoại xâm... Nhắc
đến điêu khắc gia Phạm Thông, ai cũng nghĩ
ngay đến bức tượng Trần Hưng Đạo
để đời nằm ở công trường Mê
Linh, cuối đường Hai Bà Trưng, sát bờ sông
Sài G̣n. Ít người để ư một chi tiết
rằng tượng đài các anh hùng dân tộc ở
Việt Nam khá nhiều: Quang Trung, Lê Lợi, Hai Bà Trưng…,
nhưng ở những tỉnh thành khác nhau th́ lại có
h́nh tượng khác nhau của vị các anh hùng đó.
Chỉ riêng có tượng Trần Hưng Đạo th́
ở ba thành phố lớn là Sài G̣n, Vũng Tàu và Qui
Nhơn đều dùng chung một mẫu tượng
của Phạm Thông. Hơn thế nữa, h́nh như
mọi người Việt từ Nam chí Bắc đều
mặc định rằng đó là h́nh tượng tiêu
biểu của một trong những chiến binh lỗi
lạc nhất của dân tộc, đă hơn một
lần đại phá quân Mông Cổ hùng mạnh vào
đời Trần. Trong
thập niên 80, khi cả nước t́m đường
đào thoát, th́ chắc ai cũng nhớ câu chuyện
tiếu lâm về một người Sài G̣n khổ quá
đi hỏi ư kiến Phật, Chúa, rồi ra tượng
Đức Thánh Trần hỏi phải làm ǵ, th́ ngài
chỉ xuống sông, có ư rằng… phải vượt
biên thôi! Ngày
nay, những người yêu nước trong và ngoài
Việt Nam hiện đang sục sôi trước
việc Trung Quốc chiếm đọat Hoàng Sa, Trường
Sa, dành chủ quyền biển Đông. Hẳn có
nhiều người ngậm ngùi nghĩ đến anh
linh của Đức Thánh Trần. H́nh ảnh của
Ngài uy nghi chỉ tay xuống ḍng sông Bạch Đằng
- thề rằng nếu không phá xong giặc th́
quyết không về trên ḍng sông này nữa - liệu có
cứu được đất nước khỏi
đại họa bắc phương" ... Tượng
đài hoàn tất năm 1967 . Ông
Phạm Thông - Tác giả tượng đài Trần Hưng
Đạo qua đời tại Hoa Kỳ.
Điêu
khắc gia, nhà báo và một người
Anh đáng kính, Phạm Thông, ông cũng là
Người tạc ra tượng đài chiến
sĩ Việt Mỹ nằm trên đường
Bellaire thành phố Houston Texas ... Anh Phạm Thông kể bức tượng người lính Cộng Ḥa linh thiêng và “có hồn” thực sự. Ngày cuối cùng khi anh tạc xong bức tượng, khoảng 05 giờ sáng, con chó nhà anh ra sân đứng trước bức tượng sủa dữ dội và liên tục như thấy có người lạ vào nhà. Anh phải ra xem có ǵ xảy ra, nhưng không hề thấy có ai cả. Anh rùng ḿnh, đứng trước bức tượng khấn rằng các linh hồn tử sĩ có về đây th́ xin phù hộ cho anh thực hiện dự án này tốt đẹp. Anh cũng là một người lính, dù chưa bao giờ ra trận, nhưng cũng muốn đóng góp xương máu của ḿnh để vinh danh những đồng đội đă khuất. Con chó sau đó hết sủa ngay! Rồi khi đem bức tượng đặt lên bệ ở vị trí shopping, anh đang dùng cưa tay để cắt cụt một đoạn sắt dư, th́ lơ đễnh để tự cưa đứt mất một đốt ngón tay đeo nhẫn! Anh nghiệm lại rằng chắc tại do lời khấn của ḿnh “…muốn đóng góp xương máu…”. Ngày bức tượng người lính Việt đặt lên vị trí ( tượng người lính Mỹ lên vị trí sau đó), mọi người có mặt đều không cầm được nước mắt, v́ có một cái ǵ đó thiêng liêng không thể diễn tả được.
|