Chiến
tranh Ukraine và “Chủ nghĩa có lợi” (Phần 1) Dũng Vũ |
Ngày
24-2-2022, quân đội Nga xâm lược Ukraine. Toàn
thế giới bất ngờ nh́n thấy đất nước
Ukraine tan hoang. Nạn nhân chính là thường dân.
Khắp nơi, quân Nga đă bắn phá, thả bom
bừa băi vào nhà dân, bệnh viện, trường
học, vườn trẻ. Đường sá, cầu
cống, điện nước cũng bị tàn phá.
Phụ nữ bị lính Nga hăm hiếp, thường dân
bị sát hại nằm la liệt trên đường
phố hay bị vùi lấp tạm bợ dưới
những mồ chôn tập thể. Hàng triệu người
Ukraine phải chạy lánh nạn khắp Âu châu. V́
sao một đất nước yếu đuối,
hiền ḥa như Ukraine lại bị một nước
Nga hùng mạnh có vũ khí tối tân và vũ khí nguyên
tử ngang nhiên xâm lược? Tổng
thống Putin của Nga biện luận, phải tiến
hành một “chiến dịch quân sự đặc
biệt” nhằm loại trừ một chính phủ
quốc xă Ukraine, tay sai Tây phương đang đàn áp
người nói tiếng Nga và diệt chủng dân Nga
tại vùng Donbass, đặc biệt là bảo vệ các
nước Cộng ḥa Nhân dân tự xưng Luhansk và
Donetsk nơi có nhiều dân Nga và người nói
tiếng Nga sinh sống. Mặt khác phải bảo
vệ nước Nga v́ Tây phương muốn kết
nạp Ukraine vào NATO, tiếp tục mở rộng
về phía Đông để tiêu diệt Nga. Tuy
nhiên mọi lư do của Putin đều là lời nói
dối (như đă được chứng minh qua bài “Ukraine
– Chấu chấu đá xe“ –
đồng tác giả) [1] Thế
th́ thực sự Putin muốn ǵ? Câu trả lời là,
Putin muốn làm một điều có lợi cho nước
Nga: Tái lập một cái gọi là “Nước Nga mới”.
Nói ngắn gọn, Nga xâm lược Ukraine v́ chủ nghĩa có lợi. Chủ nghĩa có lợi là ǵ? Xưa
nay khái niệm “có lợi” được hiểu như
một tính chất “hữu ích” khi làm một
việc ǵ đó. Bản thân tính chất “có
lợi” không hàm chứa tính tiêu cực, thế nhưng
nó sẽ trở nên tiêu cực nếu v́ ḷng ích
kỷ. Nguy hiểm nữa là hành động “có
lợi ích kỷ” biến thành một tham vọng hay
một xu hướng lan rộng như một chủ
nghĩa, có thể gọi là chủ
nghĩa có lợi (profitism, profitismus). Nói
ngắn gọn, chủ nghĩa có lợi là những hành
động nhằm thỏa măn những ham muốn có
lợi cho phía ḿnh một cách ích kỷ, bất
chấp đạo đức. Chủ nghĩa có lợi có mặt ở đâu? Có
ư kiến đánh đồng “chủ nghĩa có
lợi” với sự hám lợi trong chủ nghĩa tư
bản [2]. Không
hẳn vậy. Chủ
nghĩa thực dân cũng chứa đầy ḷng tham
lợi nhuận. V́ chủ nghĩa có lợi mà các
thế lực thực dân đă đi xâm chiếm
những nước nhược tiểu, khai thác tài
nguyên và bóc lột người bản xứ. Cả
chủ nghĩa cộng sản cũng chứa đầy
ḷng tham quyền lực. V́ chủ nghĩa có lợi,
những nhà nước cộng sản dùng bạo
lực để tranh giành quyền lực, quyền lănh
đạo. Sự hám quyền đă đẻ ra
những nhà độc tài, đảng độc tài,
thay v́ cần làm điều có lợi cho người dân,
đất nước th́ ra sức dùng quyền lực
để bảo vệ sự tồn tại và
quyền lợi của ḿnh, phe cánh ḿnh và chế độ
ḿnh là chính. Từ đó gây ra biết bao sự thanh
trừng trong nội bộ. Chủ
nghĩa phát xít, chủ nghĩa quân phiệt, chủ nghĩa
dân túy, chủ nghĩa chủ ḥa v.v… đều
tựa vậy, đều sống nhờ chủ nghĩa
có lợi. Putin, Nga và chủ nghĩa có lợi Putin
đă tiến hành một cuộc chiến xâm lược
nước láng giềng v́ có lợi cho nước Nga.
nói cách khác, thực hiện “chủ nghĩa có
lợi” xuyên qua sự bành trướng. Putin
thường mơ về một Đại
Nga như trong quá khứ [3]. Ư đồ bành
trướng cụ thể đầu tiên của Putin là
tái lập một “Nước
Nga Mới” (Novorossiya, New Russia) bao gồm bán
đảo Crimea và vùng Đông Nam Ukraine, mà các Sa hoàng
Nga đă kiểm soát được từ tay những
thế lực suy tàn: Đế quốc Mông cổ “Kim
Trướng hăn quốc”, người Hồi giáo
Tatar/ Ottoman, đế chế Kyivan Rus và cả người
Cossack (tổ tiên người Ukraine) [4]. Trong Thế
chiến thứ hai, quân Đức quốc xă đă
chiếm vùng này và phải trả lại cho Liên Xô sau
khi thua trận. Thực ra các Sa hoàng chỉ cai quản vùng
đất này trong vài chục năm ngắn ngủi
(1764-1783 và 1796-1802) [5].
Nước
Nga Mới (New Russia). Ảnh: wikipedia.org Tham vọng bành trướng
của Nga thật ra không mới. Trong lịch sử, Nga
luôn muốn trở thành đế quốc bằng cách
bành trướng. Không riêng bán đảo Crimea và vùng
Đông Nam Ukraine mà nhiều nước yếu đuối
quanh Nga cũng bị Sa hoàng chinh phục theo chiến lược
“bóc vỏ cam” rồi sau này trở thành những nước
chư hầu của Nga trong khối Liên bang Xô-viết:
Armenia, Azerbaijan, Belarus, Estonia, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan,
Latvia, Lithuania, Moldova, Tajikistan, Turkmenistan, Uzbekistan… Nuớc
Nga có lúc thịnh, lúc suy. Lúc thịnh th́ đi xâm
chiếm những nước nhược tiểu lân
cận, lúc suy th́ bị ngoại bang đô hộ,
ức hiếp, nhất là Đức. Hoàng
tộc Nga trong những thế kỷ 16-20 có quan hệ
họ hàng với người Đức. Những
vị Sa hoàng của nước Nga đều mang ḍng máu
Đức. Nữ Sa hoàng Catherine I là người Đức,
sinh ra nữ Sa hoàng II. Nữ Sa hoàng Catherine II sinh ra Sa hoàng
Paul I. Hậu duệ tiếp nối là Sa hoàng Alexander I,
II, III, … Rồi cuối cùng là Nikolai II, vị Sa hoàng
cuối cùng của đế chế Nga. Người ta
thường nói, người Đức cai trị người
Nga là v́ vậy. Từ
Thế chiến thứ nhất cho tới Thế
chiến thứ hai, Nga là một nước yếu,
thuờng bị Đức thao túng. V́ thù ghét người
em họ của ḿnh là Sa hoàng Nikolai II, đại đế
Wilhelm II của Đức đă giúp Lenin làm cuộc Cách
mạng tháng 10, lật đổ chế độ Sa hoàng.
Sa hoàng Nikolai II bị quân Bolshevik của Lenin giết
chết nhưng chính quyền “Cách mạng” của
Lenin và Liên bang Xô viết luôn bị đế chế
Đức chi phối. V́
mặc cảm yếu kém, Stalin đă nuôi mộng
biến nước Nga thành cường quốc để
phục thù. Trước nhất là lo cho nước Nga,
Stalin ra lệnh giải tán phong trào Quốc tế
Cộng sản của Lenin và thay vào đó chính sách
chỉ “xây dựng Chủ nghĩa Xă hội trong
một nước” tức nước Nga [6]. Sau
khi Lenin qua đời, Stalin lên nắm quyền, đă
thẳng tay tiêu diệt gần hết người thân
tín của Lenin. Riêng Trotsky, đồng chí thân tín
nhất của Lenin, trốn thoát qua Mexico và thành
lập nhóm Đệ Tứ Quốc Tế (Cộng
sản) chống lại Stalin. Năm 1940, Trotsky bị
mật vụ của Stalin giết chết. Trước
Thế chiến thứ hai, Stalin cố thân thiện
với Hitler để tránh xung đột, đồng
thời nỗ lực hợp tác, học hỏi kỹ
thuật của người Mỹ để tự
chế được vũ khí, cải tiến
được xe máy cày thành xe tăng. Trong Thế
chiến thứ hai, Nga bị Đức tấn công
dữ dội. Nga liên minh với Mỹ, Anh, Pháp và
cuối cùng thắng Đức tại mặt trận
phía Đông năm 1945. Ngày
8-5-1945, Đức đầu hàng. Quân đồng minh
thắng trận, chia vùng để trị. Nước
Đức bị chia đôi. Phe Tư bản (Mỹ,
Anh, Pháp) giữ phần đất Tây Âu bao gồm
cả Tây Đức và Tây Bá Linh. Phe Cộng sản
giữ phần đất Đông Âu bao gồm cả
Đông Đức và Đông Bá Linh. Từ
một vị thế yếu đuối, Nga trỗi
dậy thành cường quốc Cộng sản Liên Xô
và tiếp tục bành trướng ảnh hưởng
bằng cách lôi kéo những nước thứ ba nhược
tiểu với chiêu bài xóa bỏ trật tự
thực dân, giành độc lập dân tộc, đấu
tranh giai cấp, tiêu diệt chế độ tư
bản bóc lột, xây dựng chế độ Xă
hội chủ nghĩa “tốt đẹp” hơn. V́
lo sợ làn sóng Cộng sản sẽ lan rộng
khắp vùng Đông Nam Á và thu hẹp thế giới
tự do, Mỹ đă cùng đồng minh nhảy vào
Việt Nam ngăn chặn và chiến tranh Việt Nam bùng
nổ. Không
những chống Tư bản, Nga c̣n chống Trung
Quốc để độc quyền lănh đạo
khối Cộng sản. Trung Quốc một thời
muốn nắm Việt Nam để bành trướng
tại vùng Đông Nam Á nhưng v́ yếu kém nên đă
bị Nga loại trừ. Cùng là đồng chí Cộng
sản với nhau, Nga và Trung Quốc trở thành kẻ
thù “không đội trời chung”. Thế
nhưng không có ǵ tồn tài vĩnh viễn. Ngày
26-12-1991 khối Cộng sản Liên Xô sụp đổ
kéo theo hàng loạt các nước Xă hội chủ nghĩa
khác; hiện chỉ c̣n lại 4 nước: Trung
Quốc, Việt Nam, Lào, Cu Ba (Riêng Bắc Hàn, kể
từ năm 1998, không c̣n được kể là nước
theo chủ nghĩa Marx-Lenin). Nga
suy th́ Trung Quốc thịnh. Nhờ ư muốn “Đổi
mới” để tân canh đất nước, Đặng
Tiểu B́nh bắt tay với Mỹ, mở cửa giao
thương với thế giới tự do và Trung
Quốc trở nên giàu có. Lợi dụng kiểu
“hợp tác chung” Joint-Venture với các công ty ngoại
quốc, Trung Quốc dùng luật đ̣i chuyển giao công
nghệ và mặt khác t́m cách đánh cắp. Kinh
nghiệm thực tế đă chỉ ra, Trung Quốc mà
lấy được cái ǵ của ai, nó sẽ treo
cổ kẻ ấy bằng cái ấy. Thực
vậy, ngày nay Trung Quốc có thể tự chế
tạo nhiều thứ và quay ngược lại
cạnh tranh với Tây phương, người đă
chuyển giao công nghệ cho Trung Quốc hoặc bị
Trung Quốc đánh cắp. Một món hàng “Made in
China” được chế tạo bằng kỹ
thuật Đức, nay bán rẻ hơn hàng “Made in
Germany” thật. Hậu quả, hăng Đức sập
tiệm. Dẫu
sao Trung Quốc đă trở thành một nước giàu
mạnh từ vị thế một nước yếu kém
từng bị Liên Xô chèn ép. Trung Quốc ngày nay hơn
hẳn Nga về nhiều mặt. Nước
Nga ngày nay mờ nhạt. Nhắc đến Nga, người
ta liên tưởng đến một nước
sống được nhờ bán dầu khí và vũ khí
là chính. Kinh tế Nga thua kém nhiều nước đàn
em Đông Âu một thời yếu hơn ḿnh: Đông
Đức, Hungary, Ba Lan, Tiệp, Slovakia, Romania, Croatia,
Latvia, Lithuania, Estonia, … [7]. Những nước nhược
tiểu này nhờ thoát khỏi khối Cộng sản
Liên Xô, đă có cơ hội hợp tác, giao thương
với thế giới tự do và trở nên thịnh vượng.
(Đây cũng là một lư do tại sao các nước
yếu kém Xô viết cũ c̣n lại như Moldova,
Ukraine, … có xu hướng xích lại gần thế
giới tự do hơn với Nga). Từ
một siêu cường Cộng sản, nay Nga không
bằng ai. Chắc chắn Putin đă nh́n thấy điều
này và tự hỏi phải làm sao để lấy
lại phong độ như xưa? Ngày
21 tháng 2 năm 2022, người đứng đầu
Điện Kremlin phủ nhận quyền tồn tại
của quốc gia láng giềng Ukraine, đồng
thời công nhận “Cộng ḥa Nhân dân” tự xưng
Donetsk và Luhansk là các quốc gia độc lập. Putin
đổ thừa nhà nước Ukraine là quốc xă,
tay sai của Tây phương và tố cáo Tây phương
muốn lôi kéo Ukraine vào mở rộng NATO để tiêu
diệt Nga. Vài giờ sau, Putin gửi quân đội
tới vùng Donbass. Nước Nga của Putin không tuân
thủ luật pháp quốc tế, ngang nhiên chơi theo
luật của ḿnh, đánh Ukraine nhằm tái lập
một “Nước Nga mới”. Stuttgart,
16-4-2023 _______ Tài
liệu tham khảo [1]
Dũng Vũ: Ukraine – Châu chấu đá xe – 4
phần: https://baotiengdan.com/2022/11/12/ukraine-chau-chau-da-xe-phan-1/ https://baotiengdan.com/2022/11/13/ukraine-chau-chau-da-xe-phan-2/ https://baotiengdan.com/2022/11/13/ukraine-chau-chau-da-xe-phan-3/ https://baotiengdan.com/2022/11/13/ukraine-chau-chau-da-xe-phan-cuoi/ [2]
Nicolas Hofer: Warum der Kapitalismus auch Profitismus heißen könnte Holger
Lang: Kapitalismus versus Marktwirtschaft: oder warum der Kapitalismus keine
Marktwirtschaft ist. 2016. Amazon [3]
Putin träumt von Großrussland – der Westen wacht auf. [4]
xem [1] [5]
Föderativer Staat Neurussland. Wikipedia. [6]
Isaac Deutscher: Stalin. Eine politische Biographie. Dietz Verlag, Berlin
1990 [7]
Tổng sản lượng quốc gia thế giới
2021 (theo IWS): |