Trận Đánh Snoul và Những Hậu Quả |
Lời
tác giả – Chủ đích của bài nầy là nói
lên sự thật để vinh danh các chiến
hữu tham dự trận đánh Snoul, cũng như
minh oan cho các chiến hữu đă bị bỏ quên
trong Quân sử QLVNCH. Một
lời thất hứa T́nh
cờ tôi thấy một Trang Nhà của anh Nguyễn Văn
Tín,[1] em ruột của cố Trung tướng
Nguyễn Văn Hiếu, vị Tư lệnh SĐ5BB
đáng kính của tôi trong những năm 1969, 1970 và
1971. Đọc xong tôi mới thông hiểu cho những
đau đớn và uất ức của đại
gia đ́nh tướng Hiếu. Thế là thời gian
không hàn gắn được những nỗi đau
thương của con người; bà tướng
Hiếu đă phải sống và chết trong những
ngày buồn tủi của một kẻ tha hương;
anh Tín đă cố gắng làm những ǵ anh có
thể để minh oan cho người anh kính mến
của anh. Lại c̣n biết bao nhiêu người cùng
một hoàn cảnh như gia đ́nh của tướng
Hiếu, như gia đ́nh của các chiến hữu
của tôi trong cuộc Hành quân tại Snoul năm 1971.
Thôi thế là cây muốn im mà gió lại nổi
trở lại, tôi phải viết để nói lên
một sự thật, bởi v́ thật tội
nghiệp cho các chiến hữu của tôi cùng với
tướng Hiếu, cũng như Đại tá Bùi
Trạch Dzần đă bị bỏ quên oan uổng
trong quân sử QLVNCH đă từ lâu. Sự
thật, tôi có cái lư do để lặng yên đă quá
hơn ba mươi năm nay, bởi v́ một lời
nói tâm t́nh của tướng Hiếu, khi tôi gặp
lại ông cuối năm 1971 tại Đà Lạt, khi ông
trở về dự lễ Măn khóa 24SVSQ. Ông đă làm
tôi cảm thấy quá nhỏ bé trước cái vĩ
đại bao la của một kẻ chân thành yêu nước,
khi tôi nghe ông nhỏ nhẹ tâm t́nh, “Trung tướng
Tư lệnh Quân đoàn 3 đang cầm quân
giữ nước, v́ vậy uy tín của Trung tướng
phải được duy tŕ. Nếu anh nghĩ đến
Tổ quốc nhiều hơn, th́ anh sẽ hiểu rơ
lư do chúng ta phải bỏ qua quá khứ, để quên
đi một vài lỗi lầm của Trung tướng
trong trận Snoul. Làm người th́ đôi khi cũng
phải gặp phải lỗi lầm.Tôi chỉ có
một điều đau ḷng là không đủ
thẩm quyền để vinh danh các anh em trong
trận Snoul mà thôi”.[2] Thôi thế cũng đủ
cho tôi ngậm miệng suốt hơn ba mươi năm
nay! Bây
giờ Trung tướng Tư lệnh Quân đoàn
3 không c̣n giữ nước nữa, thời gian cũng
không hàn gắn được những nỗi đau
đớn uất ức của con người.
Thế là tôi có lư do để thất hứa với
tướng Hiếu, để viết vội và
viết đúng một sự kiện của quân
sử. Viết vội v́ tôi sợ các nhân chứng c̣n
lại sẽ không c̣n măi trên cái cơi tạm nầy
nữa, để xác nhận hay thanh minh. Viết
thật th́ cần có tài liệu chính xác và nhân
chứng để xác nhận. Đó cũng là một cái
khó của sự viết thật. Tôi đă cố t́m
tướng Bùi Thanh Danh, cựu Tư lệnh Sư
đoàn 5 VC năm 71-72, cựu tư lệnh Quân khu 7,
tướng Lê Nam Phong, cựu Tư lệnh Sư
đoàn 7 VC năm 71-72, cựu Giám đốc Học
viện Lục quân 2 (Long B́nh, Đồng Nai)[3] , tuy
nhiên chỉ liên lạc được với một
số Sĩ quan của hai Sư đoàn nầy mà thôi.
Trung tướng Tư lệnh Quân đoàn 3,
QLVNCH, cũng không chịu trả lời lá thư
của tôi. Trung tướng Tư lệnh Quân đoàn
3 là một vị tướng tài ba khi ông c̣n là Tư
lệnh Sư đoàn 21 BB, cho nên tôi nghĩ rằng ông
phải có một lư do thầm kín để không nói
lên một sự thật của trận Snoul. Tôi
chỉ cầu mong rằng Trung tướng Tư lệnh
Quân đoàn 3 sẽ có dịp nói lên những lư
do ông đă án binh bất động trong tuần
lễ cuối cùng của tháng năm, năm 71, cũng
như cho lệnh Chiến đoàn 8 rút quân đơn
thương độc mă, trong khi đơn vị
nầy đang bị bao vây và tấn công từ ngày
24/5/71 đến ngày 30/5/71, để chúng tôi vẫn
kính phục Trung tướng như là một vị tướng
lănh tài ba của Quân sử VNCH. Mong thay!
Cố Trung
tướng Nguyễn Văn Hiếu Hành
Quân Của Chiến Đoàn 8 Tại Snoul 1.
T̀NH H̀NH: A.
Địch: a.
Sư đoàn 5VC đang hoạt động quanh khu
vực Snoul, sẵn sàng xử dụng trận địa
pháo và tấn công ồ ạt vào các căn cứ
của ta. b.
Sư đoàn 7VC và Sư đoàn 9VC hoạt động
quanh khu vực Chup, Kampong Cham và hướng Nam Snoul. c.
Sư đoàn 7VC được di chuyển về quanh
khu vực Snoul để phối hợp với Sư
đoàn 5VC trong kế hoạch bao vây và tiêu diệt CĐ8,
từ ngày 15/5/71.[3,7] B.
Bạn: a.
Nhiều chiến đoàn dưới quyền chỉ
huy của hai Tư lệnh Sư đoàn 18 và SĐ25
với tổng số quân số khoảng 20,000, nỗ
lực chính của Quân đoàn, đang hành quân chung
quanh khu vực Chup và Kampong Cham, và hướng Nam
của Snoul, sẵn sàng tăng viện cho nỗ
lực phụ tại Snoul.[4] b. Các Đại
Đội Không Kỵ Hoa Kỳ: ĐĐ B/3/17/KK
yểm trợ trực thăng trong khu vực hành quân
của Chiến Đoàn 8; ĐĐ A/3/17/KK được
tăng cường hoạt động cho Chiến
Đoàn 8 kể từ ngày 01/5/71. Quan sát không thám
từ phía Tây trong khu vực liên hệ chiến
thuật/SĐ.[5] c. Lực lượng xung kích
QĐ3 dưới quyền chỉ huy trực tiếp
của Sư đoàn 5, kể từ ngày 31/5/71, để
tiến lên hướng Snoul đánh giải vây và
tiếp thoái CĐ 8 rút về Lộc Ninh.[6,27] 2.
NHIỆM VỤ: a.
Chiến Đoàn 8 tiếp tục nhiệm vụ
ấn định, lợi dụng thời gian c̣n
lại của mùa nắng, chỉnh đốn duy tŕ
thế công trong giai đoạn 3 của hành quân
TT02/21/85/NB: lùng và gây tổn thất cho địch và
đồng thời ngăn chận sư xâm nhập
của địch vào nội địa.[5] b.
Chiến Đoàn 8 sẽ gia tăng hành quân cường
thám lùng diệt địch, các đơn vị
của SĐ5 sẽ khám phá kho tàng địch quanh vùng
Snoul và kiểm soát chặt chẽ QL13 từ Lộc
Ninh tới Snoul.[5] 3.
THI HÀNH: A.
Quan niệm điều quân: a.
Thiết lập các căn cứ pḥng thủ kiên
cố. b. Tổ chức thường xuyên hành
quân viễn thám, phục kích và tấn công hạn
chế và thăm ḍ. c. An ninh trục lộ
từ biên giới đến Snoul. d. Xử
dụng pháo binh và không yểm để đánh phá
ngày đêm các mục tiêu chung quanh khu vực Snoul. B.
Phân công: a.
Tiểu đoàn 3/9 - Tổ chức pḥng
thủ căn cứ tại tọa độ XU 650280. -
Hoạt động trong khu vực tọa độ XU
590300, tọa độ XU 640320, tọa độ XU
680260, tọa độ XU 640260. - Trách nhiệm
an ninh lộ tŕnh QL13 từ tọa độ XU 670260
đến tọa độ XU 618310. b.
Tiểu đoàn 3/8 - Tổ chức pḥng
thủ căn cứ tại tọa độ XU 580330. -
Hoạt động trong khu vực tọa độ XU
590300, tọa độ XU 640320, tọa độ XU
600350, tọa độ XU 540310 - Trách nhiệm
an ninh lộ tŕnh QL13 từ tọa độ XU 618270
đến tọa độ XU 575335. c.
Tiểu đoàn 2/7 - Trừ bị cho Chiến
đoàn 8. - Hoạt động trong khu vực
tọa độ XU 510380, tọa độ XU 490340,
tọa độ XU 600350, tọa độ XU 540310. -
Trách nhiệm an ninh lộ tŕnh QL13 từ tọa độ
XU 575335 đến Chợ Snoul và QL7 từ Chợ Snoul
đến tọa độ XU 553363 d.
Tiểu đoàn 1/8 - Được tăng phái
chi đoàn chiến xa, tổ chức pḥng thủ căn
cứ tọa độ XU 562382. - Hoạt động
trong khu vực tọa độ XU 540420, tọa độ
XU 600420, tọa độ XU 510380, tọa độ XU
490340 - Trách nhiệm an ninh lộ tŕnh QL7
từ tọa độ XU 553363 đến tọa độ
XU 562382. e.
Tiểu đoàn 2/8 - Bảo vệ BCH Chiến
đoàn 8. - Sẵn sàng làm lực lượng
trừ bị cho chiến đoàn khi có lệnh. f.
Thiết đoàn 1 thiết giáp - Xuất phái
một chi đoàn chiến xa cho Tiểu đoàn 1/8 -
Trừ bị cho Chiến đoàn 8. C.
Yểm trợ hỏa lực: Tiểu
đoàn pháo binh: Yểm trợ trực tiếp cho các
tiểu đoàn. Năm
Ngày Năm Đêm Tử Thủ Của TĐ1/8 TỔ
CHỨC CÔNG SỰ PH̉NG THỦ Tiểu
đoàn 1/8 được tăng cường một
Chi đoàn Thiết giáp khoảng 12 chiến xa M41 do
Trung uư Minh, SQVBQGVN, làm chi đoàn trưỏng, để
tổ chức pḥng thủ, hành quân tấn công thăm
ḍ và hành quân viễn thám trong khu vực trách
nhiệm. Vị
trí của tiểu đoàn được bao bọc
chung quanh bởi những rừng cây tre rất rậm
rạp về hướng Đông, hướng Bắc, hướng
Đông-Bắc và hướng Nam, và bởi những
rừng cao su già cũng rất rậm rạp về hướng
Tây và hướng Tây-Bắc. Ngoài ra không có một
cao địa nào chung quanh vị trí của tiểu
đoàn có thể chế ngự hay quan sát quân trú pḥng. Tiểu
đoàn bố trí quân trên ba tuyến pḥng thủ,
tuyến pḥng thủ chính A, tuyến kháng cự
cuối cùng B, và tuyến nghe ngóng C. Tuyến A
được bố pḥng bởi ba đại đội
với những hầm hố rất kiên cố để
tránh pháo kích. Đại đội 2 do Đại uư Thao
chỉ huy, cựu sĩ quan nhảy dù, trách nhiệm
pḥng thủ hướng Tây và Tây-Bắc; Đại
đội 3 do Trung uư Ninh chỉ huy, SQVBQGVN, trách
nhiệm pḥng thủ từ hướng Tây-Bắc
đến hướng Đông, và Đại đội 1 do
Trung uư Giỏi chỉ huy, trách nhiệm pḥng thủ hướng
Nam của tuyến A. BCH/TĐ, chi đoàn chiến xa, trung
đội thám kích và trung đội vũ khí
nặng trách nhiệm pḥng thủ tuyến kháng cự
cuối cùng B. Ngoài ra, chi đoàn thiết giáp và trung
đội thám kích c̣n có nhiệm vụ làm lực lượng
trừ bị cho tiểu đoàn. Ngoài
nhiệm vụ hành quân t́m địch và hành quân
viễn thám hằng ngày, các đơn vị đă
thiết lập các công sự kiên cố trên tuyến
A, đồng thời mỗi đại đội c̣n
có trách nhiệm khai quang từ tuyến A đến
tuyến C, cũng như thiết lập các ḿn
bẫy tự động và điều khiển
bằng đạn pháo binh giữa tuyến A và
tuyến C. Trong ṿng một tháng, các đại đội
đă khai quang những cây tre và xử dụng
những cây tre đă chặt được nầy
để biến chế thành những chướng
ngại vật cao khoảng hai mét tây, đồng
thời mở rộng thị trường quan sát và tác
xạ từ tuyến A đến tuyến C. Những
quả ḿn Claymore cũng như các tạc đạn
của pháo binh được các binh sĩ biến
chế thành những cạm bẫy tự động
và điều khiển giữa hai tuyến A và C, và
khoảng một trăm thước bên ngoài tuyến
C, đă được hoàn tất vào khoảng
giữa tháng 5/71.
Ngày 15/5/71, trung đội thám
kích phục kích và bắn chết sáu Việt cộng
đang t́m cách thám sát con suối tại tọa độ
XU548385, cách tiểu đoàn khoảng một cây số
rưỡi về hướng Tây. Đây là một con
suối độc nhất để tiếp tế nước
uống cho toàn thể quân trú pḥng. V́ thế BCH/TĐ tiên
liệu rằng nếu địch vây đánh tiểu
đoàn, chúng sẽ chế ngự con suối nầy
trước tiên, để ngăn chận nguồn
tiếp tế nước uống chủ yếu cho quân
trú pḥng. V́ thế các đơn vị đă xử
dụng các vật dụng cơ hữu để lưu
trữ nước uống cho một tuần lễ
nếu bị bao vây. Đặc biệt trong ngày 16/5/71, tướng
Hiếu thăm viếng tiểu đoàn, đă chỉ
thị cho BTL/SĐ5 cung cấp thêm các thùng chứa nước
và đạn dược, nên khả năng cầm
cự của quân trú pḥng có thể lâu được
khoảng hai tuần lễ, nếu tiểu đoàn
bị bao vây và hoàn toàn bị cô lập. Tướng
Hiếu đă nói riêng với TĐT 1/8 về sự
thật B52 như sau, “Đừng tin vào Mỹ
hứa hẹn về B52, phải tự lực cánh sinh
một ḿnh ở vị trí tiền đồn tử
thủ này nếu không có lệnh rút lui. Anh phải có
sáng kiến đem sự sống cho tiểu đoàn và
chi đoàn thiết giáp đang biệt phái cho anh.
Nếu có lệnh của tôi rút về, anh phải giả
vờ cho lệnh tử thủ tại chỗ trong máy
truyền tin, v́ Việt Cộng chắc chắn
sẽ nghe rơ trong máy, đồng thời bảo ông
Dzần cho máy bay B52 thả tại lộ tŕnh anh
dự định rút quân. Sau đó, rút lẹ!“ HÀNH
QUÂN TỬ THỦ CỦA TĐ 1/8 TĐ1/8
và chi đoàn thiết giáp đă bị địch
xử dụng hai tiểu đoàn của Trung đoàn E
6 và hai tiểu đoàn của Trung đoàn 174, để
tấn công, bao vây và cô lập hóa từ sáng ngày
24/5/71 đến ngày 27/5/71. Hơn nữa, hỏa
lực pḥng không và pháo binh địch đă vô
hiệu hóa khả năng tiếp tế và tải thương
của không quân và LLKK của Hoa Kỳ trong các ngày trên. Ngày
27/5/71, nhiều khu trục cơ và trực thăng vơ
trang đă thay nhau oanh tạc và bắn phá các vị
trí pháo binh và pḥng không địch, để yểm
trợ cho trực thăng hạ cánh tải thương
và tiếp tế, tuy nhiên hỏa lực địch
vẫn tung hoành lên quân trú pḥng, mặc dầu băi
đáp trực thăng đă thay đổi nhiều
lần chung quanh vị trí pḥng thủ. Như vậy TĐ1/8
và chi đoàn thiết giáp đă bị địch
xử dụng hai tiểu đoàn của Trung đoàn E
6 và hai tiểu đoàn của Trung đoàn 174, để
tấn công, bao vây và cô lập hóa từ sáng ngày
24/5/71 đến ngày 27/5/71. Hơn nữa, hỏa
lực pḥng không và pháo binh địch đă vô
hiệu hóa khả năng tiếp tế và tải thương
của không quân và LLKK của Hoa Kỳ. Khoảng
08:00G ngày 28/5/71, tiểu đoàn nhận được
mật điện từ BCH/CĐ8, cho lệnh bỏ căn
cứ và rút quân về giao tiếp với Tiểu
đoàn 2/7 tại chợ Snoul vào ngày mai, 29/5/71. Khoảng
17:00G, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1/8
xin gặp Thiếu tá Hùng, Trưởng ban 3 Trung đoàn
8, để nói chuyện bằng bạch văn trong máy
truyền tin. TĐT nói, “Tôi đă nhận lệnh
tử thủ cũng như tin mừng là chúng ḿnh
sẽ có B52 yểm trợ, tuy nhiên hiện nay có
nhiều binh sĩ ngă bệnh v́ thiếu nước
uống sau năm ngày chiến đấu, lại không
có tải thương hay tiếp tế. Tôi sợ
rằng binh sĩ sẽ đầu hàng trong ṿng 24
tiếng đồng hồ nữa, nếu họ không
có tiếp tế nước uống gấp. V́
vậy tôi xin nhờ anh tŕnh lên Đại Bàng cho chúng tôi
đánh chiếm con suối sáng ngày mai để
kiếm nước uống. Tôi sợ nhất là hai
tiểu đoàn địch, sẽ đánh bọc
hậu và đánh cạnh sườn chúng tôi, từ
vị trí ở giữa tiểu đoàn và chợ Snoul
dọc theo QL7, nếu chúng tôi xuất quân ngày mai. V́
vậy, tôi xin anh tŕnh lại với Đại Bàng cho
đánh tập trung B52 bằng hộp dọc theo QL7
để b́nh địa khoảng một cây số
hai bên QL nầy. Nếu được như vậy là
chúng tôi đủ sức chơi xả láng với chúng
tại con suối nầy.” Thiếu tá Hùng thông minh
trả lời, “Tôi hiểu rơ đề nghị
của anh, tôi sẽ tŕnh lên Đại Bàng gấp để
xem sao.” Khoảng nửa giờ sau, Đại tá
Dzần gọi máy để nói chuyện với
Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1/8, “Tôi
chấp nhận đề nghị của anh, tuy nhiên
anh phải chờ cho B52 đánh “Box” từ chỗ
anh đến chợ để bảo vệ cho
cạnh sườn và phía hậu của anh trước
khi anh tấn công con suối.” Tiểu đoàn trưỏng
Tiểu đoàn 1/8 trả lời, “Nhận rơ và thi hành”. Đêm
28/5/71, các đại đội bí mật chôn xác các
binh sĩ bị tử thương, và chỉ để
lại hai toán nghe ngóng trên tuyến C. Pháo binh từ
BCH/CĐ8 tiếp tục pháo kích con suối và QL7 từ
tiểu đoàn đến chợ Snoul, trong khi địch
gia tăng trận địa pháo vào tiểu đoàn
suốt đêm. Súng cối 60 ly và 81 ly của tiểu
đoàn tiếp tục bắn các quả đạn
chiếu sáng để đề pḥng địch
tấn công bất ngờ, tuy nhiên địch không c̣n
tấn công ồ ạt như đêm 23/5/71. Lư
Do Thất Bại Của Trung Đoàn E 6 Và 174 VC Địa
thế chung quanh khu vực pḥng thủ của Tiểu
đoàn 1/8 tạo rất nhiều bất lợi cho hai
Trung đoàn địch trong kế hoạch xử
dụng toàn khối9 (mass) để đè bẹp
quân trú pḥng bằng tấn công biển người,
bởi v́ các khu rừng tre già rất rậm rạp
bao bọc từ ba hướng Bắc, Đông và Nam
của căn cứ đă hoàn toàn cản trở
địch trong việc điều động nhanh chóng
hàng ngang. Hơn nữa các cây tre không đủ
sức để che chở hỏa lực bắn
thẳng cũng như pháo binh yểm trợ của quân
ta, nên địch đă chịu tổn thất
nặng nề trong hai đợt tấn công đầu
tiên vào quân trú pḥng vào sáng 24/5/71. Riêng hướng
Đông, địch có thể điều động toàn
thể hai tiểu đoàn để xung phong ồ
ạt vào quân trú pḥng, tuy nhiên địch đă
bị vô hiệu hóa bởi những quả ḿn tự
động bằng đạn pháo binh, những
quả ḿn tự động Claymore, hỏa lực
bắn thẳng của các chiến xa M 41 và bộ
binh, và hỏa lực pháo binh yểm trợ từ
BCH/CĐ8. Địch
cũng không đạt được yếu tố
bất ngờ trong kế hoạch tấn công v́
những quả ḿn tự động cũng như các
toán nghe ngóng và phục kích của quân ta.[9]
Ngoài ra địch lại hoàn
toàn coi thường yếu tố an ninh[9] trong
việc liên lạc truyền tin. Tất cả các
cuộc đàm thoại bằng bạch văn trong máy
truyền tin địch đă bị Đại uư
Bảo nghe rơ để chuẩn bị đối phó
trước khi địch ra tay hành động.
Yếu tố thiếu an ninh nầy cũng là một lư
do cho việc địch thiếu yếu tố bất
ngờ trong các kế hoạch tấn công vào quân ta. Địch
lại quá chủ quan khi rà máy và nghe lóm các cuộc
đàm thoại bằng bạch văn của quân trú
pḥng. Từ ngày 24/5/71 đến đêm 28/5/71, địch
đă áp dụng trận địa pháo liên tục ngày
đêm, để tạo thiệt hại và uy hiếp
tinh thần của quân trú pḥng, tuy nhiên TĐ1/8 cũng
như chi đoàn chiến xa chỉ bị thiệt
hại tương đối nhẹ, dưới
biển lửa hỏa lực pháo kích của địch.
Lư do chính là nhờ sự phân tán mỏng của quân
trú pḥng, hầm hố kiên cố, và sự thiếu
chính xác của các quả đạn pháo binh và
hỏa tiễn địch. Địa thế pḥng
thủ không cho phép địch quan sát từ xa để
điều chỉnh các quả đạn thiếu chính
xác nầy. V́ vậy muốn điều chỉnh pháo
binh và hỏa tiễn cho chính xác, tiền sát viên
địch phải ḅ sát vào tuyến C để quan
sát, tuy nhiên các tiền sát viên nầy đă gặp
phải những quả ḿn tự động, các toán
phục kích cũng như các toán nghe ngóng của quân
trú pḥng. Tính chủ quan đă làm địch tin tưởng
hoàn toàn vào việc nghe lóm truyền tin của quân ta
để điều chỉnh hỏa lực cho
trận địa pháo của địch. Những
quả đạn trúng đích vào vị trí pḥng
thủ được báo cáo về BCH/TĐ là vô sự
v́ chúng ở xa quân trú pḥng, trong khi những quả
đạn nổ xa tuyến pḥng thủ A, lại
được báo cáo về BCH/TĐ là bị thiệt
hại. Sự
chủ quan của địch cũng làm địch
bị lầm lẫn trong kế nghi binh của quân trú
pḥng. Từ ngày 25/5/71 đến ngày 28/5/71, các đại
đội luôn luôn than phiền về BCH/TĐ về
việc thiếu nước uống, một số binh
sĩ đă ngă bịnh và mất tinh thần. Ngoài ra
các đại đội đồng thanh xin tiếp
tế nước uống khẩn cấp, hay phải
đánh gấp vào con suối để lấy nước
uống. Địch hoàn toàn tin tưởng vào các
cuộc đàm thoại trong máy truyền tin của quân
trú pḥng, bởi v́ chúng thừa hiểu rằng các
LLKK Hoa Kỳ đă không thể tải thương hay
tiếp tế cho TĐ1/8 v́ hỏa lực pḥng không và
trận địa pháo của chúng quá mạnh. Do
đó địch chủ quan tin rằng cứ việc
bao vây, pháo kích mạnh để ngăn chặn
trực thăng tiếp tế và tải thương,
là đủ để quân trú pḥng đầu hàng v́
thiếu nước uống. Sự thật, địch
đă mắc mưu quân trú pḥng trong kế hoạch
“Tŕ Hoăn Chiến” để chờ tăng viện,
theo kế hoạch “Điệu Hồ Ly Sơn” của
Trung tướng Tư lệnh Quân đoàn 3 và tướng
Hiếu. Tiểu
Đoàn 1/8 Và Chi Đoàn Chiến Xa Rút Quân Dưới Áp
Lực Tấn Công Của Hai Trung Đoàn Địch Khoảng
05:00G ngày 29/5/71, các toán nghe ngóng bí mật ḅ về
tuyến C, trong khi trung đội thám kích rời BCH/TĐ
để thám sát con đường ṃn và QL7 về hướng
Nam của căn cứ.Tất cả các hoạt động
của quân trú pḥng đều im lặng vô tuyến. Khoảng
06:30G, BCH/TĐ nhận được ba tiếng “Click”
trong máy truyền tin. Như vậy, theo ám hiệu
đă được qui định sẵn, BCH/TĐ
đă hiểu rơ rằng địch đă di
chuyển khỏi các hầm hố cá nhân ở
khoảng giữa đường từ tiểu đoàn
đến chợ Snoul trên QL7 và con đường ṃn. Khoảng
07:00G, BCH ban hành khẩu lệnh hành quân như sau: Tiểu
đoàn sẽ xử dụng yếu tố nghi binh,
thần tốc, bí mật tuyệt đối và
phối hợp hỏa lực của nhị thức
bộ binh-thiết giáp, để rút quân ngày
29/5/71.[9] (1)
Đại đội 1 dẫn đầu cuộc rút quân,
tiến nhanh về chợ Snoul, dọc theo bên trái
của QL7 để giao tiếp với Tiểu đoàn
2/7 tại chợ Snoul. (2)
Đại đội 2 cũng dẫn đầu rút quân,
tiến nhanh về chợ Snoul, dọc theo bên phải
của QL7 để giao tiếp với Tiểu đoàn
2/7 tại chợ Snoul. (3)
Chi đoàn trừ chiến xa theo sau Đại đội
2, tiến theo hàng dọc, để bảo vệ
cạnh sườn phải của Đại đội
2, đồng thời trách nhiệm chở các thương
binh nặng và các súng cối 81 ly của tiểu đoàn. (4)
Đại đội 3 được tăng phái một
chi đội chiến xa, có nhiệm vụ bọc
hậu và gom nhặt các thương binh tử sĩ
của tiểu đoàn. (5)
Trung đội thám kích rời vị trí nghe ngóng
để giao tiếp đầu tiên với Tiểu
đoàn 2/7 tại chợ Snoul. (6)
BCH/TĐ theo sát Đại đội 1. Huấn
thị phối hợp được ban hành như
sau: (1)
Lệnh xuất phát được ban hành trong máy
truyền tin bằng ám lệnh, “Các đơn vị
phải tiếp tục đào hầm hố để
tử thủ” khoảng 08:50G. (2)
Các đơn vị phải áp dụng yếu tố bí
mật tối đa, bằng cách phải để
lại tất cả cảc lều chơng, và im lặng
vô tuyến cho đến khi được lệnh rút
quân. (3)
Các binh sĩ phải được giải thích
cặn kẽ về yếu tố thần tốc
bằng truyền khẩu, nhất là tuyệt đối
cấm nằm xuống đất khi địch tác
xạ bằng đạn bắn thẳng hay pháo kích
của địch, bởi v́ tŕ hoăn di chuyển là
tử thần cho cuộc lui binh nầy. (4)
Các đơn vị phải tự tổ chức
kế hoạch tải thương cho nhau, với điều
kiện không được tŕ hoăn việc tiến quân
thần tốc. Khoảng
08:30G, Tiểu đoàn 2/7 làm chủ t́nh h́nh tại
chợ Snoul. Khoảng
09:00G, BCH/TĐ lại nghe rơ bốn tiếng “Click”
từ máy truyền tin của trung đội thám kích.
Như vậy, lực lượng địch đă hoàn
toàn rời khỏi lộ tŕnh rút quân của tiểu
đoàn. Tiểu đoàn trưởng cho lệnh trong máy
truyền tin rằng tiếp tục đào hầm
hố để tử thủ. Chỉ trong ṿng chưa
đầy mười phút, các đơn vị
cuối cùng của Đại độ 3 đă rời
khỏi căn cứ, để chạy theo một chi
đội chiến xa. Đại uư Bảo đă nghe rơ
trong máy truyền tin địch, “Chúng ta đă
mắc mưu đồ chó đẻ. Các đơn
vị trở lại gấp rút để bao vây và
đánh chết chúng nó.”
Khoảng 09:20G, Đại đội
2 và các chiến xa đă thấy rơ địch đang
dàn hàng ngang bên cánh phải trong rừng cao su, vừa
chạy vừa bắn vào quân ta. Đồng thời Đại
đội 1 và BCH/TĐ cũng bị hỏa lực
bắn thẳng của địch từ các rừng
tre rậm rạp từ cạnh sườn bên trái. Pháo
binh địch bắt đầu pháo kích từng chùm
vào trục tiến quân của tiểu đoàn, trong
khi Đại đội 3 báo cáo là địch đang
theo bén gót đằng sau, nên yêu cầu đằng trước
chạy nhanh hơn lên. Bất chấp biển lửa
hỏa lực của địch, các chiến sĩ
bộ binh cũng như thiết giáp tiếp tục
vừa chạy vừa bắn trả vào quân địch.
Hỏa lực của pháo binh từ BCH/CĐ8 cũng
bắt đầu đánh phá các trục tiến quân
của địch, làm địch tŕ hoăn xung phong vào
cạnh sườn phải của Đại đội
2. Nhờ thế các đại đội có đủ
th́ giờ để tiếp tục mang theo các binh sĩ
bị thương Khoảng
09:30G, bốn phi cơ trực thăng của LLKK Hoa
Kỳ đă bay sát trên đầu của Tiểu
đoàn để yểm trợ trực tiếp cho
trận tao ngộ chiến giữa địch và ta.
May thay hỏa lực pḥng không của địch hoàn
toàn im hơi lặng tiếng. Lư do là địch
đă sợ B52, nên đă di chuyển đêm hôm trước
tất cả bộ binh cũng như các vị trí pḥng
không tại các vị trí nầy. Thế là các phi cơ
tha hồ tung hoành trên không phận để tiêu
diệt các cánh quân địch từ cạnh sườn
phải, trái và đằng sau Đại đội 3. Đồng
thời hỏa lực hùng hậu của các chiến
xa cũng như bộ binh đă phối hợp để
tiêu diệt hàng trăm con thiêu thân trong rừng cao su,
bên phải của Đại đội 2, đang t́m cách
xung phong tuyệt vọng vào các cánh quân di chuyển
thần tốc của toàn thể tiểu đoàn và
thiết giáp. Tướng Hiếu, Tư lệnh Sư
đoàn 5, cũng đă can đảm bay trên phi cơ
chỉ huy sát ngọn cây cao su, ra chỉ thị cho
tiểu đoàn tiếp tục tiến nhanh hơn,
để tránh mưu đồ bao vây của địch
trong trận tao ngộ chiến ngoạn mục
nầy. Sự xuất hiện bất ngờ của tướng
Hiếu trên đầu các lực lượng lui quân
cũng gia tăng thêm tinh thần chiến đấu
cho các chiến sĩ, để họ tiếp tục
chạy nhanh hơn dưới biển lửa của
trận địa pháo địch. Khoảng
10:30G, toàn thể Tiểu đoàn 1/8 và các chiến xa
đă giao tiếp với Tiểu đoàn 2/7 tại
chợ Snoul. Các chiến xa hoàn toàn được
bảo toàn, trong khi Tiểu đoàn 1/8 chỉ có
thiệt hại tương đối nhẹ, mang theo
tất cả các thương binh về BCH/CĐ8 tại
Snoul. Lư
Do Thành Công Của Cuộc Rút Quân Của TĐ1/8 Và
Thiết Giáp Nghi
binh[9] là một yếu tố chủ yếu cho
sự thành công của việc rút quân, dưới áp
lực tấn công, bao vây của hai trung đoàn địch
trong năm ngày và năm đêm tại căn cứ
của Tiểu đoàn 1/8. Nếu địch cứ
tiếp tục chiếm giữ các hầm hố đă
đào sẵn tại khoảng giữa chợ Snoul và
vị trí của tiểu đoàn, tiểu đoàn
sẽ phải chịu một thiệt hại rất
nặng, nếu may mắn chọc xuyên được
pḥng tuyến của địch. Nếu tiểu đoàn
không đủ sức để chọc thủng
tuyến chặn địch nầy, chắc chắn là
toàn bộ Tiểu đoàn 1/8 và chi đoàn chiến xa
sẽ bị bao vây và bị tiêu diệt bởi hai
trung đoàn địch. Nhờ
có yếu tố nghi binh, nên yếu tố thần
tốc là yếu tố chủ yếu thứ nhất
cho sự thành công của cuộc lui binh nầy.[9]Các
binh sĩ đều hiểu rơ rằng, thời gian tŕ
hoăn việc di động lui quân sẽ là tử
thần cho họ, nên tất cả binh sĩ đă
biểu lộ ḷng quyết chiến và ḷng gan dạ,
bằng cách bất chấp hỏa lực địch
để tiếp tục vừa chạy vừa
bắn trả vào quân địch. Phối
hợp toàn diện trong việc điều binh,
hỏa lực giữa thiết giáp-bộ binh, pháo
binh[9] và hỏa lực không quân của LLKK Hoa
Kỳ đă vô hiệu hóa âm mưu tấn công và bao
vây của hai trung đoàn địch. Tướng
Hiếu đă biểu lộ ḷng can đảm khi xông
pha trận mạc với các ch́ến sĩ đang lâm
trận, đă nâng cao tinh thần chiến đấu
và niềm tự tin cho toàn thể các chiến hữu
đang rút lui, trước hỏa lực và lực lượng
áp đảo của hai trung đoàn địch.[10,11] Chiến
Đoàn 8 Rút Quân Dưới Áp Lực Tấn Công CÁC
ĐƯỜNG LỐI HÀNH ĐỘNG Đây
là một cuộc rút quân hầu như tự sát,
bởi v́ Chiến đoàn 8 phải rút quân đơn
thương độc mă trước sự bao vây và
tấn công liên tục của hai Sư đoàn 5 và 7
VC, từ ngày 24/5/71 đến ngày 31/5/71. Nghi binh theo
lối dùng truyền tin không c̣n hữu hiệu
được nữa, bởi v́ địch đă
biết cách chơi máy truyền tin
của quân ta rồi! Hai chiến đoàn ở hướng
Tây-Nam Snoul vẫn án binh bất động trong các ngày
trên, trong khi LLXKQĐ3 đang hoạt động ở phía
Nam Đồn điền Chup cho đến ngày 29/5/1971,
mới được lệnh Quân đoàn về Thiên
Ngôn (Tây Ninh), và chỉ được tăng phái cho
Sư đoàn 5 kể từ ngày 31/5/71. Chiến đoàn
8 chỉ c̣n trông cậy vào hỏa lực yểm
trợ của LLKK Hoa Kỳ trong cuộc rút quân sinh
tử nầy. V́ vậy, Đại tá Dzần, Chiến
đoàn trưởng Chiến đoàn 8, phải đắn
đo chọn lựa một trong hai giải pháp
thực tế để hoàn thành nhiệm vụ
bất khả kháng nầy. (1) Áp
Dụng Kế Hoạch Tŕ Hoăn Chiến Muốn
áp dụng kế hoạch tŕ hoăn chiến, Chiến
đoàn 8 cần phải có đủ ba điều
kiện chủ yếu để bảo toàn lực lượng
lui quân và chấp nhận một sự tổn hại
tương đối nhẹ. Điều kiện thứ
nhất là chiến đoàn phải có một lực lượng
quân số gần tương đương với
địch. Điều kiện thứ hai là chiến
đoàn phải có thêm lực lượng tăng
viện, để ít nhất uy hiếp cạnh sườn
và mặt hậu của địch, cũng như cung
cấp hỏa lực yểm trợ cho chiến đoàn
trong khi lui binh. Điều kiện thứ ba là phía
hậu của lộ tŕnh lui binh phải được
bảo toàn an ninh. Chẳng may, Chiến đoàn 8 không
có các điều kiện nêu trên. Chiến đoàn 8
đang đương đầu với một
lực lượng địch gấp năm hay sáu
lần, trong khi hai chiến đoàn bạn ở hướng
Tây-Nam vẫn án binh bất động, đồng
thời LLXKQĐ3 vẫn chưa được tăng phái
cho Sư đoàn 5 để giữ an ninh mặt
hậu của lộ tŕnh rút lui của Chiến đoàn
8. Tuy nhiên Chiến đoàn 8 c̣n có một lợi điểm
hơn địch, Đại đội A của LLKK Hoa
Kỳ yểm trợ trực tiếp cho chiến đoàn
trong cuộc lui quân nầy. Do đó Đại tá
Dzần phải tự đặt câu hỏi,
“Liệu khả năng không yểm của đại
đội không kỵ nầy có đủ sức
để thay thế ba điều kiện cần
thiết nêu trên hay không?” Ba yếu tố cần
thiết cho sự thành công của không yểm là
hỏa lực pḥng không của địch, thời
tiết và địa thế. Từ ngày 24/5/71 đến
ngày 29/5/71, thời tiết rất tốt, thuận tiên
rất nhiều cho không yểm, tuy nhiên khả năng
pḥng không của địch rất hùng hậu, đến
nỗi các phi công không thể hạ cánh để
tải thương và tiếp tế cho Tiểu đoàn
1/8, ngoài ra địa thế của khu vực hành quân
hoàn toàn bất lợi cho không yểm, bởi v́
những khu rừng cao su già quá rậm rạp và
những rừng cây quá dày đặc từ Snoul đến
biên giới Việt Nam. Do đó LLKK Hoa Kỳ rất
khó nhận diện các cuộc chuyển quân của
địch và ta ở trên đất, ngoại trừ
dọc theo hai bên QL 13 về hướng Đông-Nam
được khai quang khoảng 50 mét. Ngoài ra, LLKK Hoa
Kỳ cũng không có sĩ quan liên lạc ở trên
đất với bộ binh để điều
chỉnh và tác xạ theo yêu cầu trực tiếp
của Chiến đoàn 8. Căn cứ vào những
điều kiện khả hữu trên của chiến
trường lúc bấy giờ, Đại tá Dzần
nhận định rằng LLKK Hoa Kỳ không thể
thay thế ba điều kiện chủ yếu đă
thiếu mất cho sự sống c̣n của Chiến
đoàn 8 trong kế hoạch tŕ hoăn chiến nầy.
Như vậy Đại tá Dzần đă thấy rơ
rằng, nếu áp dụng kế hoạch tŕ hoăn
chiến trong trường hợp nầy, hai sư
đoàn địch sẽ có đủ th́ giờ
để điều động quân từ hướng
Đông-Bắc và Tây-Bắc của Snoul để bao vây,
cắt đứt các đơn vị, và tiêu diệt
toàn bộ Chiến đoàn 8. (2) Áp
Dụng Kế Hoạch Rút Lui Bất Ngờ Và
Thần Tốc [9] Theo
kế hoạch nầy, Chiến đoàn 8 phải
chấp nhận một sự thiệt hại rất
nặng nề, nhất là các vật dụng nặng
nề và cồng kềnh, không thể di chuyển
kịp thời với bộ binh và thiết giáp. Ưu
điểm của kế hoạch nầy là địch
không có th́ giờ điều động toàn bộ
hai sư đoàn cùng pháo binh và hai tiểu đoàn pḥng
không để bao vây, và tổ chức trận địa
pháo lên các quân ta, không có hầm hố ẩn núp
ở ngoài trời trong khi đang lui binh. Dĩ nhiên thà
chấp nhận thiệt hại nặng nề c̣n hơn
là bị tiêu diệt toàn bộ chiến đoàn, hay là
bị bắt sống bởi hai sư đoàn địch.
Hơn nữa chiến đoàn c̣n có hy vọng sẽ
có dịp tiêu diệt lực lượng địch,
hay gây thiệt hại cho địch trong khi lui binh. Do
đó Đại tá Dzần đă sáng suốt chấp
nhận phải thi hành bất đắc dĩ cái
hạ kế, “Nhất Công, Nh́ Thủ, Tam Tẩu”,
để cứu sống Chiến đoàn 8 trong
nhiệm vụ lui binh gần như tự sát nầy. QUAN
NIỆM HÀNH QUÂN LUI BINH Xử
dụng yếu tố nghi binh và điều quân
thần tốc, dưới hỏa lực không yểm
của Đại Đội A của LLKK Hoa Kỳ, trong hai
giai đoạn: giai đoạn 1 sẽ lui binh từ
Snoul đến Tiểu đoàn 3/9 trong ngày 30/5/71, và
giai đoạn 2 sẽ lui binh từ Tiểu đoàn
3/9 đến LLXKQĐ3, để trở về Lộc
Ninh trong ngày 31/5/71.[9] PHÂN
CÔNG GIAI ĐOẠN 1 (1)
TĐ1/8 được tăng phái chi đoàn thiết
vận xa M113, làm nỗ lực chính, phá vỡ
tuyến bao vây của địch, để giao
tiếp với TĐ3/8 và Tiểu đoàn 3/9 trong ngày
30/5/71. (2)
TĐ2/8 bảo vệ cánh sườn phải cho TĐ1/8 cho
đến khi TĐ1/8 giao tiếp với TĐ3/8. Sau đó
theo sau TĐ1/8 để làm lực lượng trừ
bị cho chiến đoàn. (3)
BCH/CĐ theo sau TĐ1/8. (4)
Đại đội công vụ và trung đội quân y
trách nhiệm thu góp các thương binh và tử sĩ
của TĐ1/8 và TĐ2/8. (5)
TĐ2/7 được tăng phái chi đoàn chiến xa,
làm lực lượng bảo vệ phía hậu
của chiến đoàn. (6)
TĐ3/8 phản công ra khỏi vị trí pḥng thủ,
bố trí yểm trợ cho TĐ1/8 và TĐ2/8, sẵn sàng
di chuyển theo sau BCH/CĐ từ vị trí của TĐ3/8
đến TĐ3/9 để làm lực lượng
trừ bị cho chiến đoàn. (7)
TĐ3/9 xử dụng hai đại đội để
phản công ra khỏi vị trí pḥng thủ, sẵn sàng
yểm trợ và giao tiếp với TĐ1/8 trong ngày
30/5/71. (8)
Đại đội A của LLKK Hoa Kỳ yểm
trợ trực tiếp cuộc lui quân. (9)
Tiểu đoàn pháo binh xử dụng một nửa
số đạn pháo binh để bắn phá các
mục tiêu địch về hướng Tây-Bắc và
Đông-Bắc trong đêm 29/5/71, để đánh
lạc hướng địch trong kế hoạch rút
quân ngày mai, 30/5/71, đồng thời xử dụng
một nửa số đạn dược c̣n lại
để bắn phá từng chùm lên các mục tiêu trên
đường tiến quân của TĐ1/8 và TĐ2/8 trong
ngày 30/5/71. Sau đó phá hủy các khẩu súng trước
khi lui binh. HUẤN
THỊ PHỐI HỢP (1)
Xử dụng yếu tố thần tốc để
đánh xả láng nếu cần để tránh
khỏi bị bao vây của địch. (2)
Tuyệt đối bảo mật truyền tin. (3)
TĐ1/8 và TĐ2/7 bố trí quân về hướng Tây-Bắc
và Đông-Bắc, xử dụng các toán tuần thám và
phục kích trong hai hướng nầy trong đêm
29/5/71, để đánh lạc hướng địch
trong kế hoach rút quân của ta trong ngày 30/5/71. PHÂN
CÔNG GIAI ĐOẠN 2 (1)
TĐ3/8 được tăng phái một chi đoàn
chiến xa, làm nỗ lực chính để về biên
giới VN, vượt tuyến xuất phát lúc 07:30G ngày
31/5/71 để tiến dọc theo bên phải QL13.
Nếu cần, TĐ3/8 sẽ đánh xả láng theo
kế hoạch thần tốc để phá vỡ ṿng
vây của địch. (2)
TĐ3/9 bảo vệ cánh sườn trái của TĐ3/8
dọc theo bên trái của QL13. Nếu cần, TĐ3/9
sẽ đánh xả láng theo kế hoạch thần
tốc để phá vỡ ṿng vây của địch. (3)
BCH/CĐ theo sau TĐ3/8. (4)
TĐ2/7 bảo vệ cánh sườn phải của TĐ3/8. (5)
TĐ2/8 làm lực lượng trừ bị cho chiến
đoàn, theo sau BCH/CĐ. (6)
TĐ1/8 tiếp tục được tăng phái chi
đoàn thiết quân vận M113, bảo vệ phía
hậu của chiến đoàn (7)
Đại đội A của LLKK Hoa Kỳ yểm
trợ trực tiếp cuộc lui quân. DIỄN
TIẾN HÀNH QUÂN GIAI ĐOẠN 1 Chiều
ngày 29/5/71, TĐ1/8 đă tung ra ba toán phục kích và hai
toán tuần thám về hướng Tây-Bắc của
Snoul, đồng thời các binh sĩ tiểu đoàn
đă hiểu rơ nhiệm vụ đánh xả láng ngày
mai, 30/5/71, để mở đường máu cho các
lực luợng theo sau. Quan niệm hành quân ngày 30/5/71
cũng tương tự như quan niệm hành quân
của ngày 29/5/71 trong cuộc lui binh của TĐ1/8
từ hướng Bắc về chợ Snoul, nên
họ đă quen thuộc với kế hoạch
sắp đến của chiến đoàn vào hôm sau.
Tuy nhiên trong ngày 30/5/71, các binh sĩ TĐ1/8 hiểu rơ là
họ sẽ đóng vai tṛ của những chàng
hiệp sĩ “Samurai” để xung phong thẳng vào
địch, và chỉ nằm xuống khi họ bị
thương hay tử thương mà thôi. TĐ1/8
đă nghe rơ trong đêm 30/5/71, rất nhiều phi cơ
oanh tạc liên tục từ hướng Tây-Bắc và
Đông-Bắc của Snoul. Như vậy tướng
Hiếu cũng đang áp dụng kế hoạch nghi
binh để trợ giúp cho kế hoạch lui quân
của Chiến đoàn 8 vào ngày 30/5/71. Các cuộc
oanh tạc nầy c̣n có mục đích tiêu diệt và
ngăn chặn các cuộc chuyển quân của địch
từ hướng Tây-Bắc và Đông-Bắc của
Snoul về hướng Đông-Nam của cuộc lui binh vào
ngày mai, 30/5/71. Khoảng
08:00G ngày 30/5/71, không quân oanh tạc các mục tiêu trên
lộ tŕnh rút quân của Chiến đoàn 8, cũng
như các mục tiêu chiến thuật, để ngăn
chặn các cuộc điều binh bao vây của địch. Khoảng
08:30, pháo binh CĐ8 bắn phá từng chùm trên lộ tŕnh
tiến quân của TĐ1/8 để giao tiếp với
TĐ3/8 đang bị địch bao vây. Khoảng
09:00G, TĐ1/8 xử dụng Đại độ 2 và Đại
đội 3 cùng chi đoàn M113 làm nỗ lực chính
vượt tuyến xuất phát, trong khi Đại đội
1 bảo vệ cạnh sườn trái của Đại
đội 2. Các cấp chỉ huy từ tiểu đoàn
trưởng đến trung đội trưởng
đều trang bị thêm súng cá nhân M16, để
xung phong tuyến đầu với binh sĩ. Vượt
khỏi tuyến xuất phát khoảng một cây
số, TĐ 1/8 đă thấy rơ địch dưới
các hầm hố cá nhân trong rừng cao su, bắt
đầu đồng loạt khai hỏa khi tiểu
đoàn tiến sát vào địch khoảng 200 mét,
đồng thời pháo binh địch bắt đầu
mở trận địa pháo từng chùm lên lộ tŕnh
tiến quân của tiểu đoàn. Bất chấp
biển lửa của địch, Chi đoàn Thiết
quân vận M113 cùng Tiểu đoàn 1/8 tiếp tục
vừa di chuyển vừa bắn trả, từ cây cao
su nầy đến cây cao su đằng trước
của lộ tŕnh tiến quân, mặc dù đă có
một số binh sĩ bị gục ngă.
Khoảng
09:40G, địch xử dụng trận địa pháo
lên toàn trục tiến quân của Chiến đoàn 8,
đồng thời Tiểu đoàn 2/8 bị địch
chọc thủng pḥng tuyến từ cánh sườn
phải, phải chạy ép về phía Tiểu đoàn
1/8. May thay sáu phi cơ trực thăng trang bị vũ
khí và hỏa tiễn của LLKK Hoa Kỳ đang
quần thảo trên các ngọn cây cao su, để tác
xạ vào địch đang xung phong ồ ạt vào
Tiểu đoàn 2/8, chặn đứng ngay đợt
xung phong đầu tiên của địch vào Tiểu
đoàn 2/8. Đồng thời Tiểu đ̣an 1/8 nghe rơ
trong máy truyền tin rằng Tiểu đoàn 2/7 đang
bị áp lực pháo kích và xung phong ở đằng
sau. Tướng Hiếu đă bay trên đầu
của Tiểu đoàn 1/8, ra lệnh trực tiếp
cho tiểu đoàn phải chọc thủng pḥng
tuyến địch gấp với mọi giá, để
mở đường máu cho chiến đoàn đang
bị địch bao vây ở đàng sau. Bấy
giờ địch và ta đang quần thảo trong ṿng
khoảng 100 thước, nên Tiểu đoàn 1/8 và Chi
đoàn thiết quân vận M113 chỉ trông cậy vào
hỏa lực cơ hữu để xung phong đánh
cận chiến với địch đang ở trong các
hầm hố cá nhân. Khẩu lệnh xung phong
được truyền rất mau đến các binh sĩ
ở hàng đầu, bởi v́ các sĩ quan chỉ
huy đều ở vị trí hàng đầu với các
binh sĩ trong lúc nầy. Bất chấp hỏa
lực bắn thẳng từ phía trước, bên hông
phải cũng như trận địa pháo tàn
khốc của địch, những chàng “Samurai”
của thiết giáp và bộ binh vừa bắn
vừa xung phong vào tuyến pḥng thủ của địch.
Xác địch và ta đă lẫn lộn trên các
hầm hố cá nhân và giao thông hào của địch,
trong khi các thiết vận xa tiếp tục chạy cán
lên địch không chạy kịp ra khỏi các
hầm hố. Máu địch của địch và ta
đă ḥa lẫn cùng nhau trong trận đánh cận
chiến để đời và ngắn ngủi, không
đầy khoảng mười lăm phút đồng
hồ, để toàn thể Tiểu đoàn 1/8 và các
chiến sĩ anh hùng thiết giáp vượt qua
khỏi tuyến kháng cự của hơn một
tiểu đoàn địch. H́nh ảnh Tiểu đoàn
trưởng và Tiểu đoàn phó của Tiểu
đoàn 1/8 phải bật khóc trên tuyến kháng
cự nầy, khi họ thấy và nghe những
tiếng kêu cứu đau ḷng của các chiến
hữu bị thương nặng đang nằm bên xác
địch, “Đại Bàng ơi, đừng bỏ em,
cho em theo với,” đủ nói lên cái mức độ
tàn khốc và đau ḷng của trận chiến xung
phong cảm tử nầy của thiết giáp và
bộ binh. Những khuôn mặt đau đớn, cùng
những cặp mắt van xin cầu khẩn của các
chiến hữu phải bị bỏ lại cho đại
đội công vụ đằng sau thu nhặt,
vẫn c̣n xuất hiện thường xuyên trong các
giấc mộng hăi hùng của sĩ quan Tiểu đoàn
trưởng 1/8 trên mảnh đất tạm dung
nầy. Thừa
thắng xông lên như nước vỡ bờ, các chàng
“Samurai” tiếp tục thanh toán các ổ kháng
cự đàng sau trên đường giao tiếp
với Tiểu đoàn 3/8 với một đoạn
đường c̣n lại khoảng chừng hai cây
số. Đa số các ổ kháng cự của địch
đă hoảng sợ bỏ chạy trước khi quân
ta vượt qua, nên Tiểu đoàn 1/8 và chi đoàn
thiết vận xa đă giao tiếp với Tiểu
đoàn 3/8 vào khỏang 11:00G, tuy nhiên Tiểu đoàn
2/8 và BCH của chiến đoàn vẫn c̣n bị
kẹt lại ở đàng sau, bởi v́ địch
đă xử dụng trận địa pháo và tấn
công cánh sườn phải của Tiểu đoàn 2/8
quá mănh liệt. Tiểu đoàn nhận lệnh
phải ở lại và án ngữ quanh khu vực
Tiểu đoàn 3/8, để yểm trợ cho cánh quân
ở đàng sau đang quần thảo ngang ngửa
với địch. Đại uư Bảo có đủ th́
giờ để rà máy truyền tin địch, nghe rơ
địch đang ra lệnh cho các đơn vị
điều động để bao vây và chia cắt
Chiến đoàn 8 c̣n lại ở đàng sau, cũng
như những tiếng phàn nàn của địch
trong việc di chuyển các ổ pḥng không từ hướng
Bắc của Snoul về hướng Đông-Nam tại
khu vực đang giao tranh của địch và ta. Đại
uư Bảo liền báo gấp cho BCH của chiến
đoàn về âm mưu nầy của địch,
đồng thời nghe rơ Tướng Hiếu chỉ
thị cho Chiến đoàn vượt gấp theo
Tiểu đoàn 1/8. Chính tướng Hiếu đă can
đảm bất chấp hỏa lực địch,
bay sát trên các ngọn cây cao su để quan sát địch,
và chỉ thị cho LLKK Hoa Kỳ tác xạ tiêu
diệt các cánh quân địch đang xung phong vào
Tiểu đoàn 2/8 và Tiểu đoàn 2/7. Đại tá
Dzần cùng Thiết đoàn trưởng Thiết
đoàn 1 thiết giáp vượt lên với Tiểu
đoàn 2/8 để tấn công vào địch bên cánh
sườn phải của tiểu đoàn 2/8, yểm
trợ hữu hiệu cho Tiểu đoàn 2/8 đang
cố gắng ép qua bên trái để tiến nhanh qua
lỗ hổng do Tiểu đoàn 1/8 đă phá vỡ
để tiếp tục giao tiếp với Tiểu
đoàn 1/8. Sau cùng, BCH, Thiết đoàn 1 và Tiểu
đoàn 2/8 đă anh dũng tiêu diệt cánh quân địch
ở bên sườn phải để mở
đường cho Tiểu đoàn 2/7 theo sau, dưới
áp lực tấn công và trận địa pháo tàn
khốc của địch. May mắn thay địch
không có đủ th́ giờ để di chuyển các
ổ pḥng không từ hướng Tây-Bắc và Đông-Bắc
của Snoul về hướng Đông-Nam để
bắn phá các trực thăng yểm trợ của
LLKK Hoa Kỳ. Do đó các anh hùng đồng minh tha
hồ tiêu diệt các cánh quân của địch
đang điều động bao vây Chiến đoàn
8, theo chỉ thị của tướng Hiếu. Khoảng
12:00G, Tiểu đoàn 1/8 và chi đoàn thiết quân
vận nhận lệnh tiếp tục tiến quân
từ vị trí Tiểu đoàn 3/8 đến vị
trí bố quân của Tiểu đoàn 3/9, trong ṿng
khoảng chín cây số dọc theo hướng Đông-Nam
của QL13. Địch bắt đầu gia tăng
trận địa pháo khi Tiểu đoàn 1/8 vừa
rời khỏi vị trí, với mục đích tŕ hoăn
cuộc lui binh của quân ta, tuy nhiên Tiểu đoàn
1/8 và chi đoàn thiết quân vẫn bất chấp
biển lửa của pháo binh địch, vượt
khỏi khu vực trận địa pháo khoảng hai
trăm thước, để tiếp tục thanh toán
các ổ kháng cự địch dọc theo QL13. Trong
giai đoạn nầy, Tiểu đoàn 1/8 và chi đoàn
thiết quân vận chỉ trông cậy vào hỏa
lực cơ hữu của ḿnh, bởi v́ LLKK Hoa
Kỳ phải dành ưu tiên cho các cánh quân ở
đàng sau, đang quần thảo với địch
từng giây từng phút để cố vượt
ra khỏi ṿng vây của địch. May mắn thay
Tiểu đoàn 1/8 và chi đoàn thiết quân vận
chỉ gặp phải những ổ kháng cự và
phục kích địch tương đối yếu
ớt, nên nhờ hỏa lực yểm trợ hùng
hậu của các chiến xa cũng như kế
hoạch điều binh nhanh chóng của bộ binh, TĐ1/8
và chi đoàn thiết quân vận đă giao tiếp
với Tiểu đoàn 3/9 vào khoảng 17:30G trong ngày,
trong khi BCH chiến đoàn và các đơn vị theo
sau phải tiếp tục quần thảo với địch
theo sau bén gót, cũng như phải đương
đầu với các cuộc phục kích vận động
chiến của địch dọc theo QL13. DIỄN
TIẾN HÀNH QUÂN GIAI ĐOẠN 2
Đêm
30/5/71, Chiến đoàn 8 pḥng thủ ngoài khu vực pḥng
thủ của Tiểu đoàn 3/9, trong khi pháo binh và không
quân đánh phá suốt đêm dọc theo QL13 đến
Snoul, để tiêu diệt và ngăn ngừa các
cuộc chuyển quân của địch về hướng
Đông-Nam của QL13. Trong đêm nầy, sương mù
dày đặc suốt đêm đến khoảng 9:30G
sáng ngày 31/5/71, đến nỗi bộ binh chỉ
thấy nhau trong tầm khoảng cách không quá mười
lăm thước, v́ vậy cuộc lui quân phải
bị tŕ hoăn khoảng hai tiếng đồng hồ
theo kế hoạch đă dự trù. Từ
07:30G đến 09:30G ngày 31/5/71, pháo binh của LLXKQĐ3
liên tục bắn phá các mục tiêu dự trù trên
lộ tŕnh lui quân, trước khi Chiến đoàn 8 vượt
tuyến xuất phát để giao tiếp với LLXKQĐ3,
mới được tăng phái cho Sư đoàn 5
trong ngày nầy, 31/5/71. Khoảng
09:30G, chiến đoàn bắt đầu lui quân về
hướng Đông-Nam của QL13 theo kế hoạch
dự trù, trong khi LLXKQĐ3 cũng tấn công từ biên
giới về hướng Tây-Bắc dọc theo QL13,
theo thế trên đe dưới búa để áp đảo
đối phương. Các trực thăng yểm
trợ hỏa lực của LLKK Hoa Kỳ cũng
bắt đầu đánh phá các mục tiêu hai bên
QL13 để bảo vệ cạnh sườn cho
bộ binh. Khoảng
11:30G, Tiểu đoàn 3/8 và Tiểu đoàn 3/9 đă
giao tiếp với LLXKQĐ3, trong khi BCH Chiến đoàn 8
đang lọt ổ vận động phục kích của
địch, và Tiểu đoàn 1/8 cũng đang
bị địch uy hiếp ở đàng sau, đồng
thời LLXKQĐ3 cũng đang giao tranh mạnh hai bên
QL13, cách BCH/CĐ khoảng 500 thước. Đại tá Khôi
yêu cầu Đại tá Dzần dừng lại, để
chờ cho LLXKQĐ3 thanh toán xong địch rồi
mới di chuyển, tuy nhiên Đại tá Dzần
quyết định đánh gấp theo thế “Trên
Đe Dưới Búa” để phá âm mưu bao vây
của địch. BCH Chiến đoàn 8 và BCH
Thiết đoàn 1 đă anh dũng xung phong vào ổ
phục kích để tiêu diệt địch, dưới
sự yểm trợ của LLXKQĐ3 và LLKK Hoa Kỳ.
Trung tá Đinh Văn Tọa, Trung đoàn phó Trung đoàn
8, và Thiếu tá Trương Hồng Cẩm, Thiết
đoàn phó Thiết đoàn 1, đă anh dũng tử
trận trong cuộc xung phong nầy. LLXKQĐ3 cũng
đă anh dũng tiến lên tiêu diệt địch
khoảng hơn 4/5 quân số. Khoảng
12:30G, LLXKQĐ3 hoàn toàn làm chủ chiến trường,
để đơn vị cuối cùng của
chiến đoàn, Tiểu đoàn 1/8, rút quân an toàn
về biên giới. Tại
Sao Hai Sư Đoàn VC Thất Bại Bao Vây Để Tiêu
Diệt Chiến Đoàn 8? Địch
đă mắc mưu kế nghi binh của tướng
Hiếu và Đại tá Dzần trong đêm 29/5/71, nên
địch cứ lầm tưởng rằng Chiến
đoàn 8 sẽ mở cuộc hành quân tấn công
họ về hướng Tây-Bắc hay hướng
Đông-Bắc vào ngày 30/5/71. Do đó địch đă
lầm lẫn không cho điều động hai
tiểu đoàn pḥng không và tập trung thêm bộ
binh, từ hướng Tây-Bắc hay hướng Đông-Bắc
về hướng Đông-Nam, để tham gia trực
tiếp chiến trường ngày 30/5/71 tại
khoảng một cây số trên QL13 ở hướng
Đông-Nam của Snoul. Cuộc
rút quân bất ngờ và thần tốc của
Chiến đoàn 8 cũng như hỏa lực không
yểm của LLKK Hoa Kỳ đă hữu hiệu tiêu
diệt và chận đứng, hay tŕ hoăn các cuộc
điều binh của địch từ hướng Tây-Bắc
hay hướng Đông-Bắc về hướng Đông-Nam
để tham dự chiến trường thật
sự ngày 30/5/71.[9] Tinh
thần quyết chiến của các chiến hữu
Chiến đoàn 8 được khích lệ bởi
sự hiện diện thường trực của tướng
Hiếu, trong khi ông đă can đảm bất
chấp hỏa lực pháo binh và bộ binh của
địch, bay sát các cánh quân của địch, quan
sát và điều chỉnh hỏa lực tác xạ
của LLXK Hoa Kỳ cho chính xác vào các lực lượng
địch.[10,11] Đại
tá Dzần cùng Thiết đoàn trưởng Thiết
đoàn 1 đă quyết định sáng suốt và can
đảm vượt lên sát với Tiểu đoàn
2/8, để yểm trợ cho tiểu đoàn nầy
đang bị địch uy hiếp cánh sườn
phải cũng như để bẻ găy kế
hoạch bao vây và chia cắt của địch. LLXKQĐ3
đă đóng một vai tṛ quan trọng trong cuộc
lui binh cuối cùng của CĐ8 ngày 31/5/71. Nhờ
thế, CĐ 8 chỉ bị thiệt hại nhẹ trong
ngày lui binh ngày 31/5/71. Ngoài ra, LLXKQĐ3 cũng đă phá
vỡ kế hoạch địch tiếp tục bao vây
và tiêu diệt CĐ8. T́nh
Báo Chiến Mặc
dù tướng Hiếu đă xử dụng các hàng rào
điện tử[12] để ḍ thám những
hoạt động di chuyển của địch trong
vùng hành quân trách nhiệm của Sư đoàn, tuy nhiên
địch đă khôn khéo tránh xa những vị trí
trên. Ngoài ra địch luôn luôn lẩn tránh các
cuộc hành quân t́m địch của CĐ8 xung quanh khu
vực Snoul từ đầu tháng năm của năm
1971. Vào
khoảng giữa tháng năm, địch đă bí
mật di chuyển Sư đoàn 7VC về chung quanh khu
vực Snoul, để phối hợp với Sư
đoàn 5VC trong việc chuẩn bị bao vây, tổ
chức trận địa pháo, và tiêu diệt toàn
bộ Trung đoàn 8 và các đơn vị tăng phái
cho TRĐ8. Kế hoạch của địch đă
bảo mật thật tuyệt diệu đến
nỗi t́nh báo của ta và đồng minh chẳng ai
hay biết.[7] Tuy nhiên tướng Hiếu với
giác quan thứ sáu, đă thông báo CĐ8 trong công điện
mật ngày 4/5/71[12], phải tổ chức pḥng
thủ kiên cố, và tổ chức các cuộc hành quân
tấn công hạn chế, bởi v́ ông đă có linh
cảm là địch sắp xuất đầu lộ
diện. Làm tướng mà có được cái linh tính
nầy phải là một tướng lănh tài ba
hiếm có! Khoảng
ngày 15/6/71, hai tuần lễ sau trận Snoul, địch
đă xử dụng kế hoạch phản t́nh báo
rất tuyệt diệu, bằng cách thả rất
nhiều tù binh từ hướng Tây Ninh trở
về, ngoại trừ các binh sĩ thuộc Tiểu
đoàn 1/8. Sở dĩ địch không thả các
binh sĩ thuộc Tiểu đoàn 1/8, bởi v́ TĐ 1/8
đă lâm chiến hơn sáu ngày và năm đêm
với địch, nên các binh sĩ nầy đă
hiểu rơ lực lượng thật sự của
địch đă tham chiến trong các ngày trên. Riêng các
binh sĩ thuộc các đơn vị khác đa
số chỉ lâm chiến hai ngày trong cuộc lui binh, nên
địch đă thành công trong việc nhồi sọ
và tuyên truyền với các binh sĩ nầy là địch
chỉ có một Trung đoàn tấn công CĐ8 mà thôi.
Kết quả là Quốc Hội VNCH, Tướng Tư
Lệnh Quân đoàn 3, t́nh báo của ta và đồng
minh đă ngây thơ tin tưởng ở tin tức
sai lầm nầy, để địch có cơ
hội để chuyển bại thành thắng. Trong
khi đó t́nh báo của ta và đồng minh cũng như
BTLQĐ3 lại xem thường những tin tức xác
thực từ chiến trường Snoul gởi về
từ Đại tá Dzần, qua tướng Hiếu. Đại
tá Dzần đă kiên nhẫn nghe và đếm
những vị trí pháo binh và pḥng không của địch,
để ước tính chính xác rằng địch
đă xử dụng hai Tiểu đoàn pháo binh và hai
tiểu đoàn pḥng không xung quanh khu vực Snoul. Theo
bản cấp số của VC, mỗi Sư đoàn VC
chỉ có một tiểu đoàn pháo binh và một
tiểu đoàn pḥng không mà thôi. Đó là lư do Đại
tá Dzần đă báo cáo với tướng Hiếu là
địch có ít nhất cũng phải một Sư
đoàn 5, được tăng cường ít
nhất một tiểu đoàn pháo binh và một
tiểu đoàn pḥng không. Sự thật, địch
đă xử dụng hai Sư đoàn 5 và 7 để
tấn công Chiến đoàn 8 qua tin tức của
một Tiền sát viên VC bị bắt sống bởi
Tiểu đoàn 1/8 ngày 26/5/71[7]. Tuy nhiên Đại tá
Dzần rất cẩn thận chỉ báo những ǵ
ông đă thấy và nghe, bởi v́ TĐ1/8 đă bị
địch bao vây và tấn công liên tục năm ngày
và năm đêm tại vị trí của Tiểu đoàn,
nên Tiểu đoàn 1/8 không thể chuyển tên tù binh
nầy về Bộ chỉ huy chiến đoàn. Trong ngày
29/5/71, TĐ1/8 phải rút quân cấp bách, nên tên tù binh
nầy đă lẩn trốn trong khi binh sĩ Tiểu
đoàn đang lo chiến đấu với địch
để sinh tồn. Dĩ
nhiên tướng Hiếu hoàn toàn tin tưởng
ở các tin từ Đại tá Dzần, bởi chính ông
là vị tướng lănh duy nhất bay trên chiến
trường Snoul hằng ngày từ ngày 24/5/71 cho đến
ngày 31/5/71, bất chấp cả các hỏa lực pḥng
không hùng hậu của địch ở hướng
Bắc và Tây Bắc của Snoul. Chính tướng
Hiếu đă tŕnh lên Trung tướng Minh hai lần
về tin tức chính xác nầy từ Đại tá
Dzần, tuy nhiên Trung tướng Tư lệnh Quân
đoàn 3 đă chủ quan bác bỏ tin nầy, v́
ông chỉ dùng tin tức của đồng minh lúc
bấy giờ là địch chỉ xử dụng
một Trung đoàn địch để tấn công
Trung đoàn 8 mà thôi, và hai Trung đoàn c̣n lại
của Sư đoàn 5 VC để phục kích và
cầm chân lực lượng xung kích của Quân
đoàn tại khoảng một cây số trên QL13 trong
nội địa Cam Bốt từ biên giới
Việt Nam.[2] Tóm
lại, địch đă có rất nhiều lợi
thế trên phương diện t́nh báo và phản t́nh
báo trong trận chiến tại Snoul, bởi v́ Trung tướng
Tư lệnh Quân đoàn 3 không tin tưởng các
báo cáo chính xác về lực lượng địch
tham chiến tai Snoul từ Đại tá Dzần qua tướng
Hiếu, và Trung tướng Quân đoàn 3 và Quốc
Hội Việt Nam Cộng Ḥa cũng đă bị
mắc mưu kế hoạch phản t́nh báo của
địch qua các tin tức từ binh sĩ được
thả về ngày 15/6/71. Phản
Ửng Của Tư Lệnh Quân Đoàn 3 Căn
cứ vào tin tức của VC[7] cũng như tin
tức từ báo chí [13,14], Trung tướng Tư
lệnh Quân đoàn 3, tư lệnh Quân đoàn
3, kiêm tư lệnh chiến trường Cam Bổt,
đă chuyển từ thế công lúc cố Đại tướng
Đỗ Cao Trí c̣n làm Tư lệnh QĐ3, sang thế pḥng
ngự từ tháng tư năm 1971 cho đến ngày
31/05/71. Trung tướng cũng đă có một
quyết định đúng trong dự định rút
quân của CĐ8 cuối tháng năm 1971, bằng cách
tăng phái lực lượng xung kích của Quân
đoàn 3 cho Sư đoàn 5 trong ngày 31/5/71, theo lời
của Chuẩn tướng Trần Quang Khôi, Chỉ
huy trưởng Lực Lượng Xung Kích Quân đoàn
3.[6,27] Tuy nhiên lực lượng xung kích nầy
đă được tăng phái quá trễ vào ngày
31/5/71, thay v́ phải được tăng phái cho Sư
đoàn 5 kể từ ngày đầu tiên của
chiến trường, 24/5/71, hay ít nhất trước
ngày lui binh, 29/5/71. Đặc
biệt từ ngày 24/5/71 đến ngày 31/5/71, Trung tướng
Tư lệnh Quân đoàn 3 đă án binh bất
động nỗ lực chính của các Chiến
đoàn ở khu vực Chup, Kampong Cham, và hai Chiến
đoàn đang ở gần hướng Nam của
Snoul;[10] ngoài ra, ông cũng không chịu báo cáo
về BTTM t́nh h́nh và ư định của địch
để xin thêm không yểm và lực lượng
trừ bị.[10] Trung
tướng Tư lệnh Quân đoàn 3 chỉ
để lại một số sĩ quan tham mưu
của Quân đoàn 3 tại Lộc Ninh, và không có
sự hiện diện thường trực của ông
tại Lộc Ninh.[10,29] Trung tướng Minh cũng
không bao giờ bay trên lănh thổ Cam Bốt để
thám sát t́nh h́nh và chỉ huy điều động
hai nỗ lực chính và phụ của ông.[10] Trung
tướng Tư lệnh Quân đoàn 3 cũng
đă từ chối nhiều lần việc tướng
Hiếu yêu cầu xử dụng nỗ lực chính
từ hướng Nam của Snoul để thi hành
kế hoạch “Điệu Hổ Ly Sơn”, như
đă thảo luận bí mật giữa hai vị tư
lệnh từ trước.[2] Sau cùng, ông đă ra
lệnh cho tướng Hiếu rút quân đơn thương
độc mă, trước áp lực tấn công
của hai Sư đoàn VC vào ngày 28/5/71.[2] Các
Đường Lối Hành Động Của Quân Đoàn Trong
cương vị của một vị Tư lệnh hành
quân ở Cam Bốt, Trung tướng Tư lệnh Quân
đoàn 3 phải chọn lựa một trong các hành
động như sau: (1)
Xử Dụng Kế Hoạch Điệu Hổ Ly Sơn, bằng
cách điều động nỗ lực chính ở hướng
Tây-Nam Snoul để đánh bọc hậu địch,
xin tăng cường không yểm, đồng
thời xin lực lượng tăng viện của
BTTM cho lực lượng xung kích của Quân đoàn
để tiếp tục giao tiếp với CĐ8 và
đánh bọc hậu từ hướng Đông của
Snoul, kể từ ngày 25/5/71. (2)
Xử Dụng Kế Hoạch Tŕ Hoăn Chiến Cho TRĐ8, bằng
cách điều động một phần nhỏ
của nỗ lực chính để uy hiếp phần
sau lưng của địch, xin tăng cường không
yểm đồng thời xin lực lượng tăng
viện của BTTM cho lực lượng xung kích
của Quân đoàn để tiếp tục giao
tiếp với TRĐ8 và đánh bọc hậu từ hướng
Đông của Snoul, kể từ ngày 25/5/71. (3)
Xử Dụng Kế Hoạch Tŕ Hoăn Chiến Hạn
Chế Cho TRĐ8, bằng
cách án binh bất động nỗ lực chính, xin tăng
cường không yểm đồng thời xin lực
lượng tăng viện của BTTM cho lực lượng
xung kích của Quân đoàn để tiếp tục
giao tiếp với CĐ8 và đánh bọc hậu từ
hướng Đông của Snoul, kể từ ngày 25/5/71. (4)
Xử Dụng Kế Hoạch Lui Binh Trước Áp
Lực Tấn Công Của Địch, bằng
cách án binh bất động nỗ lực chính, tăng
phái cho Sư đoàn 5 LLXKQĐ3 trong giai đoạn
cuối của cuộc lui binh vào ngày 31/5/71, không xin tăng
cường không yểm đồng thời không xin
lực lượng tăng viện của BTTM cho
lực lượng xung kích của Quân đoàn để
tiếp tục giao tiếp với CĐ8 và đánh
bọc hậu từ hướng Đông của Snoul. Trung
tướng Tư lệnh Quân đoàn 3 đă
quyết định chọn đường lối hành
động 4, bởi v́ một vài lư do thầm kín,
chỉ có ông có thể giải thích được
cho các chiến hữu trong lúc nầy mà thôi. Là
một vị tướng tài ba khi ông c̣n là Tư
lệnh Sư đoàn 21 BB, Trung tướng Minh
thừa hiểu rơ rằng với giải pháp 4,
tức là một giải pháp hạ cách, CĐ8 phải
chịu rất nhiều thiệt hại hay có thể
bị tiêu diệt hoàn toàn cả CĐ8 nếu quân
số địch hơn một Sư đoàn. Những
Lỗi Lầm của Trung tướng Tư lệnh Quân
đoàn 3 Trung
tướng Tư lệnh Quân đoàn 3 đă vi
phạm những điều căn bản trong nguyên
tắc chiến tranh[9], khi ông thay thế cố Đại
tướng Đỗ Cao Trí để làm Tư lệnh
hành quân tại Cam Bốt. Trung
tướng Tư lệnh Quân đoàn 3 đă xử
dụng tối đa lực lượng của Sư
đoàn 18 và Sư đoàn 25 làm nỗ lực chính
ở hướng Tây Nam của Snoul, cũng như
tối đa lực lượng của Sư đoàn
5 làm nỗ lực phụ câu địch tại Snoul
trong kế hoạch Điệu Hổ Ly Sơn. V́
thế ông chỉ c̣n lại một Chiến đoàn
xung kích làm lực lượng trừ bị. Trong ngày
31/5/71, Trung tướng Tư lệnh Quân đoàn
3 đă xử dụng quá trễ lực lượng
xung kích nầy để giao tiếp với CĐ8,
trong kế hoạch lui binh trước mùa mưa. Dĩ
nhiên đáng lẽ ra ông phải xin lực lượng
trừ bị cấp thời từ Bộ Tổng Tham
Mưu cũng như Không quân Việt Nam để tăng
cường cho CĐ8 từ những ngày đầu tiên
lâm chiến của CĐ8, tuy nhiên trên thực tế ông
đă không bao giờ báo cáo t́nh h́nh khẩn trương
cũng như xin tăng viện trong các ngày trên. Từ
ngày 23/5/71 đến ngày 31/5/71, Trung tướng Tư
lệnh Quân đoàn 3 không bao giờ thị sát
chiến trường hay đích thân chỉ huy
cuộc hành quân, mà chỉ để lại một
số sĩ quan tham mưu của Quân đoàn 3 tại
Lộc Ninh, và không có sự hiện diện thường
trực của ông tại Lộc Ninh[10,29], ngoại
trừ thỉnh thoảng bay thăm viếng Bộ
chỉ huy nhẹ Sư Đoàn 5 tại Lộc Ninh mà
thôi.[10] Hơn nữa ông lại đặt lực
lượng xung kích dưới quyền chỉ huy
của Sư đoàn 5 quá trễ vào ngày 31/5/71, thay v́
phải vào ngày 25/5/71. Quyết định quá trễ
của ông đă bó tay tướng Hiếu trong
việc xử dụng Chiến đoàn xung kích nầy
để tiếp cứu CĐ8 và tiêu diệt địch
kể từ ngày đầu tiên lâm chiến, 24/5/71. Theo
lời Đại tá Dzần, kế hoạch lui quân đă
được tŕnh lên BCH/QĐ3 và đă được
chấp thuận, tuy nhiên BTL/QĐ quyết định tŕ
hoăn ngày D lại sau 2 ngày, để Q.Đ. c̣n tổ
chức kỷ niệm ngày thành lập Q.Đ. Việc hoăn
lại ngày D có nhiều điểm bất lợi trên
phương diện chiến thuật và an ninh bảo
mật, bởi v́ địch có đủ th́ giờ
để bôn tập, và kế hoạch H.Q. có thể
bị tiết lộ.[28] Thiếu
trách nhiệm trong vấn đề chỉ huy[10] dẫn
đến sự lượng giá sai lầm về t́nh
h́nh địch và bạn trên chiến trường
trong các ngày giao chiến với địch, bởi v́
Tướng Tư lệnh Quân đoàn 3 chỉ căn
cứ vào bản ước tính t́nh báo sai lầm
của Quân đoàn để chủ quan tin rằng
lực lượng địch tham chiến tại
Snoul chỉ có một Trung đoàn mà thôi, mặc
dầu Đại tá Dzần và tướng Hiếu
đă nhiều lần báo cáo lực lượng
địch đang lâm trận ít nhất cũng
phải trên một Sư đoàn tại Snoul[2].
Hậu quả của việc lầm lẫn chủ
quan nầy đă đưa đến sự lầm
lẫn của Tướng Tư lệnh Quân đoàn 3
trong việc nhận định Điểm và Diện
của địch trên nhăn quan của một vị Tư
lệnh chiến trường tại Cam Bốt. Lầm
lẫn giữa Điểm và Diện dẫn đến
sự chọn lựa đường lối hành động
sai lầm cho trận chiến tại Snoul, Trung tướng
Tư lệnh Quân đoàn 3 chỉ căn cứ vào
báo cáo của nỗ lực chính đang bị cầm
chân bởi chỉ một Sư đoàn 9 của địch
c̣n lại tại khu vực nầy, để cho
rằng đây là Điểm, trong khi thực tế cho
thấy Điểm là tại Snoul, và Diện là tại
nổ lực chính tại hướng Tây Nam của
Snoul! Đó cũng là lư do Trung tướng Minh không xin tăng
cường lực lượng trừ bị của
BTTM và không xin tăng cường không yểm của
Không quân VN, mà chỉ trông vào lực lượng
yểm trợ cơ hữu và của lực lượng
không kỵ của Hoa Kỳ mà thôi. Mặc
dù sự chỉ huy và kế hoạch rút quân sai
lầm của Trung tướng Tư lệnh Quân
đoàn 3, CĐ8 cùng các lực lượng tăng phái
gồm Thiết giáp, LLXKQĐ3 và Pháo binh, đă chiến
thắng cuộc lui binh dưới sự chỉ huy
của tướng Hiếu, Đại tá Dzần, và Đại
tá Khôi. Ngoài ra các chiến hữu tham chiến đă
phá vỡ kế hoạch chiến lược dùng
trận Snoul như là một ưu sách cho Ḥa đàm
tại Ba Lê, bằng cách bắt sống hay tiêu
diệt toàn bộ lực lượng ta tham chiến
tại Snoul7. Oái oăm thay Trung tướng Tư lệnh
Quân đoàn 3 lại bỏ quên các chiến công
thật sự của các chiến hữu của ông,
bằng cách cất chức tướng Hiếu và Đại
tá Dzần, cũng như đánh giá các chiến
hữu trở về như là những bại binh! Phản
Ứng Của Tư Lệnh SĐ5 Nỗi
đau ḷng của tướng Hiếu là không c̣n
một lực lượng trừ bị nào cả cho
ông, bởi v́ ông phải trách nhiệm bảo vệ
cả một lănh thổ nội địa quá
lớn[15], lại phải phải xử dụng toàn
thể Trung đoàn 8 để làm nhiệm vụ pḥng
thủ câu địch trong kế hoạch Điệu
Hổ Ly Sơn của Quân đoàn, lại c̣n phải
trách nhiệm lo giữ an ninh Quốc lộ 13 từ biên
giới đến Snoul. Làm tướng th́ ai cũng
muốn ở thế công, nay tướng Hiếu
phải chịu đặt ḿnh trong thế thủ,
lại không có lực lượng trừ bị ít
nhất cũng phải một Trung đoàn để
phản công tiêu diệt địch, th́ làm sao mà
lại không thấy đau ḷng. Tuy
nhiên tướng Hiếu đâu có chịu ngồi yên.
Tướng Hiếu đă ra lệnh cho Chiến đoàn
8 tiếp tục chủ động chiến trường
bằng cách thường xuyên mở các cuộc hành
quân hạn chế t́m địch và các hành quân
viễn thám hằng ngày để thu thập tin
tức về địch, ngoài việc thiết
lập một số hàng rào điện tử để
ḍ thám các cuộc di chuyển của địch chung
quanh khu vực Snoul.[12] Ngoài ra tướng Hiếu
cũng thường thăm viếng các đơn
vị tại Snoul để đôn đốc việc
hành quân cũng như tổ chức các công sự pḥng
thủ.[2,10,11] Nhờ thế tinh thần binh sĩ
Trung đoàn 8 và các lực lượng tăng phái không
hề bị sút giảm trong thời gian hành quân hơn
hai tháng tại Snoul. Đầu
tháng 4/71, tướng Hiếu đă ở thường
trực tại Bộ chỉ huy nhẹ của SĐ5
tại Lộc Ninh, để theo sát t́nh h́nh chiến
trường tại Cam Bốt, đồng thời
dễ dàng cho việc xử dụng phi cơ chỉ
huy để thăm viếng các đơn vị
hằng ngày. Ngày 21/4/71, Tướng Hiếu viết thư
cho vợ: “Anh ở trên Lộc Ninh ngày thứ hai và
mới về Lai Khê chiều thứ ba và tùy t́nh h́nh
sẽ ở luôn đến thứ hai tuần
tới,” chứng tỏ rằng tướng Hiếu
thường có mặt tại Lộc Ninh để thi
hành kế hoạch Điệu Hổ Ly Sơn của Quân
đoàn.[2,12] Trái
hẳn với Trung tướng Tư lệnh Quân
đoàn 3,[10,13,14] tướng Hiếu đă có
mặt thường xuyên trên đầu các đơn
vị Chiến đoàn 8 đang lâm chiến với
địch từ ngày 24/5/71 đến ngày 31/5/71. Đặc
biệt từ ngày 24/5/71 đến ngày 30/5/71, ông
đă thấy rơ hỏa lực pḥng không và pháo binh
của địch, đến nỗi các phi cơ
tiếp tế hay tải thương không thể
hạ cánh được, tuy nhiên tướng
Hiếu đă bất chấp nguy hiểm để
tiếp tục bay trên đầu các đơn vị
đang lâm chiến với địch ở dưới
đất, để chỉ huy và trấn an các binh sĩ.
Nhờ thế, tướng Hiếu đă thấy rơ t́nh
h́nh thật sự tại chiến trường để
tin tưởng những báo cáo của Đại tá
Dzần ở dưới đất. Tướng
Hiếu đă đề nghị lên Trung tướng Tư
lệnh Quân đoàn 3 hai lần để xử
dụng ít nhất hai Chiến đoàn từ hướng
Tây Nam của Snoul để thi hành kế hoạch Điệu
Hổ Ly Sơn của Quân đoàn, đồng
thời xin thêm lực lượng trừ bị
của Bộ Tổng Tham Mưu, để tăng cường
cho lực lượng xung kích của Quân đoàn
đang bị địch cầm chân tại biên
giới, bởi v́ địch đang xử dụng ít
nhất Sư đoàn 5 VC tăng cường với ít
nhất hai Tiểu đoàn pháo binh và pḥng không
của Sư đoàn 7VC. Oái ăm thay, ngày 28/5/71, Trung
tướng Tư lệnh Quân đoàn 3 ra khẩu
lệnh cho tướng Hiếu là các lực lượng
đang tham chiến tại Snoul phải lui quân
đơn thương độc mă, bởi v́ Trung tướng
Minh vẫn chủ quan tin rằng Sư đoàn 5 VC
chỉ xử dụng một Trung đoàn để
tấn công CĐ8. Như vậy tướng Hiếu hoàn
toàn bị bó tay trong việc xử dụng quân
trừ bị để yểm trợ cho CĐ8 trong
cuộc lui binh tự sát nầy.[2] Tuy
nhiên, tướng Hiếu đă không chịu bó tay hoàn
toàn trong cương vị của một vị Tư
lệnh chiến trường. Ông đă vùng vẫy
cố gắng t́m kiếm tất cả những ǵ ông
c̣n có thế có để cứu sống các chiến
hữu của ông trong cuộc lui binh tự sát
nầy. Ông đă yêu cầu Đại tá Raymond Kampe,
Cố vấn trưởng Sư đoàn 5, xin Lực Lượng
Không Kỵ của Hoa Kỳ tăng cường thêm
khả năng yểm trợ cho CĐ8, ngoài một Đại
đội Không Ky đă thường xuyên yểm
trợ cho CĐ 8. Ông cũng yêu cầu Đại tá Raymond
Kampe và Đại tá Tham mưu trưởng Quân đoàn
3 cùng bay với ông để dễ dàng phối
hợp với lực lượng xung kích của Quân
đoàn và hỏa lực yểm trợ từ Lực
Lượng Không Kỵ của Hoa Kỳ.[10,11] Đặc
biệt từ ngày 29/5/71 đến ngày 31/5/71, tướng
Hiếu đă biểu dương tinh thần trách
nhiệm và chức vụ lương tâm của
một vị tư lệnh chiến trường
tại Cam Bốt, bằng cách bất chấp hỏa
lực pḥng không hùng hậu của địch, đă
bay sát các toán rút quân ở dưới đất
để điều động và trấn an tinh
thần binh sĩ, bất chấp lời khuyên ngăn
của Đại tá Dzần không nên cho trực thăng
đáp xuống, vẫn cho phi cơ lao xuống để
chứng kiến đại đội Thám báo8 lấy
khẩu súng pḥng-không của địch đặt
gần sát chu vi ngoài căn cứ. Ngoài ra, ông lại
đảm nhiệm luôn vai tṛ của một Sĩ quan
Điều không, để yêu cầu Lực Lượng
Không Kỵ của Hoa Kỳ bắn phá các mục tiêu,
qua Đại tá Kampe. Nhờ thế địch đă
bị tŕ hoăn trong việc chuyển binh để bao vây
và tiêu diệt các chiến hữu ở dưới
đất. Đặc biệt Lực Lượng Không
Kỵ của Hoa Kỳ không bao giờ bắn lầm lên
các quân ta ở dưới đất trong các ngày trên.
Như vậy tướng Hiếu cũng làm tṛn
bổn phận của một Sĩ quan Điều không
ngoại hạng nữa! Đặc
biệt đêm 30/5/71, tướng Hiếu đă
xử dụng một kế nghi binh tuyệt diệu.
Ông đă ra lệnh Không quân Việt Nam cũng như
pháo binh của CĐ 8 bắn phá liên tục suốt
đêm về hướng Bắc và Tây Bắc Snoul,
đồng thời ông đă ra lệnh Đại tá
Dzần xử dụng Tiểu đoàn 1/8 bố quân
về hướng Tây Bắc Snoul, để địch
lầm tưởng là Chiến đoàn 8 sẽ tổ
chức tấn công vào các vị trí địch ở
hai hướng nầy vào ngày mai, 30/5/71. Hiệu
quả của kế nghi binh nầy đă được
chứng minh khi Thiếu tá Hùng, Trưởng ban 3 Trung
đoàn 8, nghe lóm trong máy truyền tin địch,
“Tụi nó không có tấn công chúng ta đâu, chúng nó
đang rút quân về hướng Đông. Các đơn
vị ra khỏi vị trí pḥng thủ để bao vây
và tiêu diệt chúng gấp.” Tóm
lại, tướng Hiếu đă làm những ǵ ông
có thể làm để cứu sống các chiến
hữu của ông trong môt cuộc lui binh dưới áp
lực tấn công của hai Sư đoàn 5 và 7 VC. Ngoài
ra, tướng Hiếu cũng đă biểu dương
ba đức tính của một tướng lănh tài
ba. Đó là Can Đảm, Mưu Lược và Linh Tính
của một vơ sĩ nhà nghề Phản
Ứng Của Chiến Đoàn Trưởng CĐ8 Đại
tá Dzần đă tổ chức thường xuyên hành
quân theo lệnh của tướng Hiếu, cũng như
sáng kiến của ông. Ngoài ra, các toán viễn thám
của các Tiểu đoàn luôn luôn hoạt động
cả đêm lẫn ngày, kể từ ngày Chiến
đoàn 8 trách nhiệm khu vực Snoul. Ông cũng đă
xử dụng Pháo binh và Không quân đánh phá ngày
đêm các lộ tŕnh khả nghi về sự di
chuyển của địch trong khu vực trách
nhiệm của chiến đoàn. Hậu quả là
địch đă đánh giá Snoul phải là một
vị trí chiến lược cho chúng. Do đó, địch
đă quyết định xử dụng hai Sư
đoàn 5 và 7 VC để tấn công và tiêu diệt
Chiến đ̣an 8 cho bằng được. Như
vậy Đại tá Dzần đă thi hành đúng
nhiệm vụ câu địch theo kế hoạch Điệu
Hổ Ly Sơn của Quân đoàn. Đặc
biệt đêm 24/5/71, ông đă cho lệnh Pháo binh
yểm trợ rất chính xác cho TĐ 1/8 trong khi
đơn vị nầy đang bị địch
tấn công tại vị trí tiền đồn
của Chiến đoàn 8, khoảng hơn ba cây số
về hướng Bắc của BCH/CĐ8. Từ ngày
25/5/71 đến ngày 31/5/71, ông đă cho lệnh Sĩ
quan Truyền tin ḍ tần số của địch
để nghe lóm địch đàm thoại trong máy
truyền tin. Ông cũng đă kiên nhẫn nghe và đếm
những quả đạn pháo binh địch cũng
như hỏa lực pḥng không của địch,
để ước tính khả năng tham chiến
địch tại khu vực Snoul. Ông đă ước
tính gần đúng là địch đang xử
dụng Sư đoàn 5, tăng cường ít nhất
một Tiểu đoàn Pháo binh và một Tiểu đoàn
Pḥng không để tấn công CĐ8 và các đơn
vị biệt phái. V́ thế chính ông đă báo cáo
về BTL/SĐ5 trong ngày 25/5/71 về t́nh h́nh địch
đang lâm chiến để xin tăng viện cho CĐ
8. Đêm
28/5/71, ông cũng thông minh hiểu ngay kế nghi binh
của TĐT/ TĐ1/8 dùng để rút quân TĐ1/8
về BCH/CĐ8 trong ngày 29/5/71 bằng cách nói bạch văn
trong máy truyền tin với TĐT/TĐ1/8 rằng sẽ cho
phi cơ B52 thả bom b́nh địa khu vực từ
TĐ1/8 đến chợ Snoul vào ngày mai, 29/5/71. Ngoài ra,
ông cũng đă xử dụng TĐ 2/7 để
yểm trợ cho TĐ1/8, bằng cách cho lệnh TĐ2/7 tái
chiếm chợ Snoul trong ngày 29/5/71, trước khi TĐ1/8
rút quân về chợ Snoul. Đặc
biệt ông đă lựa chọn đúng kế
hoạch rút quân cho CĐ8 trong hai ngày 30 và 31/5/71, sau khi
loại bỏ kế hoạch đánh ngược lên
Kratié, bởi v́ Trung tá Ninh, trưởng pḥng 2
của Sư đoàn 5 thông báo rằng, Sư đoàn
5 không có lực lượng tăng viện trong ngày rút
quân 29/5/71. Ông đă chọn yếu tố Nghi Binh,
Bất ngờ, Thần Tốc và Hỏa Lực cùng Điều
Binh,[9] để tránh được kế
hoạch địch xử dụng hai Sư đoàn
để bao vây và tiêu diệt toàn bộ TRĐ8 và các
đơn vị biệt phái, bởi v́ ông đă
thấy đúng rằng thời gian sẽ là yếu
tố chủ yếu trong việc sinh tồn của
một cuộc lui binh đơn thương độc
mă nầy của TRĐ8 và các đơn vị tăng phái,
dưới áp lực tấn công của hai Sư đoàn
địch. Lượng
Giá Chiến Trường Lượng
giá chiến trường được căn cứ
trên ba yếu tố chủ yếu: sự tương
quan lực lượng của hai bên, t́nh h́nh khả
hữu lúc bấy giờ, và sự tổn thất
của hai bên. Chiến
đoàn 8 đă phải tử thủ tại Snoul
từ ngày 24/5/71 đến ngày 29/5/71, và phải rút
quân theo lệnh với một quân số quá sức chênh
lệch giữa ta và địch, 2000 quân của
chiến đoàn để đối đầu
với hơn hai sư đoàn địch vào
khoảng hơn 20,000 quân. Như vậy, một binh sĩ
của Chiến đoàn 8 phải đương đầu
với 10 binh sĩ địch. Trong
một tuần lễ chiến đấu với hai sư
đoàn địch, Chiến đoàn 8 không hề có các
lực lượng bộ binh tăng viện từ hướng
Tây-Nam của Snoul, như kế hoạch điệu
hổ ly sơn đă dự trù. Như vậy ngoài
giải pháp lui quân thần tốc và bất ngờ,
Chiến đoàn 8 chỉ c̣n lại hai giải pháp
khả hữu, rút lui theo kế hoạch tŕ hoăn
chiến hay phải đầu hàng nhục nhă. Kế
hoạch tŕ hoăn chiến chỉ đem lại sự
tiêu diệt toàn bộ cho Chiến đoàn 8 như Đại
tá Dzần đă thấy rơ trong phần nhận định
của ông, và kế hoạch đầu hàng cả
chiến đoàn không thể chấp nhận được
cho danh dự của QLVNCH, nói chung, và của toàn
thể chiến hữu Chiến đoàn 8, nói riêng. Ngoài
ra, Chiến đoàn 8 sẽ mất tất cả quân
trang, quân dụng, thiết giáp và pháo binh cho hai
giải pháp không thể chấp nhận nêu trên. Hơn
nữa với giải pháp lui binh thần tốc và
bất ngờ, Chiến đoàn 8 vẫn c̣n có cơ
hội để bảo toàn đa số chiến
hữu, một số quân trang quân dụng, lại c̣n
có dip để gây tổn thất nặng nề cho
hai sư đoàn địch, nếu kế hoạch
nầy được thành công. Sự thật cho
thấy rằng hơn 85% quân số của chiến
đoàn đă trở về Việt Nam an toàn. Ngày
3/6/71, Tướng Hiếu xác nhận sự thiệt
hại chính xác của ta và địch, trong năm ngày
giao tranh và tử thủ tại Snoul, quân ta đă
giết 1043 địch, trong khi bên ta có 37 tử thương,
167 bị thương, và 74 mất tích. [16] Ngoài
ra, Đại tá Dzần cũng đă báo cáo chi tiết
về sự tổn thất quân trang, quân dụng: 10
chiến xa và 14 thiết quân vận bị bắn cháy,
12 súng pháo binh bị phá hủy trước khi lui quân,
22 súng cối bị thất lạc, và một số
quân xa. Con số hơn 200 súng cá nhân và pḥng không
của địch do TĐ1/8 và các đơn vị khác
của CĐ8 lấy được không được
tính vào sự lượng giá, bởi v́ số vũ
khí nầy đă bị CĐ8 bỏ lại cho địch,
trong cuộc lui binh quá cấp bách nầy. Như
vậy con số thiệt hại về nhân sự
của Chiến đoàn 8 là 278, gồm bị chết,
bị thương và mất tích; tức là 14% quân
số của chiến đoàn, trong khi quân ta gồm thêm
LLKK Hoa Kỳ[17] đă tiêu diệt 1043 địch.
Kinh nghiệm cho thấy cứ một binh sĩ địch
bị giết th́ it nhất cũng phải có một
binh sĩ địch bị thương. Do đó quân
số tổn thất của địch vào khoảng
2086, có nghĩa rằng 10 binh sĩ thiệt hại
của ta được đổi lại 75 binh sĩ
thiệt hại của địch, trong năm ngày giao
tranh tại khu vực Snoul, và hai ngày lui binh của
Chiến đoàn 8 trước áp lực tấn công
của hai sư đoàn địch. Con số 167
bị thương của quân ta được mang
theo về Việt Nam trong cuộc lui binh, cũng đủ
nói lên cuộc lui binh của Chiến đoàn 8
được diễn ra trong vùng trật tự và có
kế hoạch. Trong số 74 bị mất tích của
Chiến đoàn 8, chỉ có 26 binh sĩ tù binh
được địch thả về từ hướng
biên giới Tây Ninh khoảng hai tuần lễ sau ngày
31/5/71, ngoại trừ 6 binh sĩ tù binh của
Tiểu đoàn 1/8 vẫn bị địch bắt
giữ; 42 binh sĩ mất tích c̣n lại là đa
số chiến hữu của Tiểu đoàn 1/8 và chi
đoàn thiết quân vận đă tử trận trong
khi xung phong để mở đường máu trong ngày
lui binh, 30/5/71. Tóm
lại, Tướng Hiếu và Đại tá Dzần là
hai vị chỉ huy tài ba của chiến trường,
đă đánh bại cả hai sư đoàn địch,
để cứu sống hơn 85% quân số, và để
bảo tồn các vũ khí trang bị nhẹ của
chiến đoàn. Trái lại, hai tướng tư
lệnh của sư đoàn địch là những
bại tướng, trong kế hoạch bao vây và tiêu
diệt toàn bộ Chiến đoàn 8.[7,9] Tư
lệnh Quân đoàn 3 phải tự hănh diện cho
sự chiến thắng anh dũng của quân ta trong
cuộc lui binh nầy. Do đó, Trung tướng Tư
lệnh Quân đoàn 3 cũng phải chưa
muộn để vinh danh các chiến hữu Chiến
đoàn 8, tướng Hiếu và Đại tá Dzần và
LLXKQĐ3, đă hoàn tất nhiệm vụ khó khăn và
chiến đấu anh dũng với hai sư đoàn
địch tại ngoại biên từ ngày 23/5/71 đến
ngày 31/5/71. Lượng
Giá Chiến Trường Snoul Trên Phương Diện
Chiến Lược Quốc Gia Hiện
tượng sụp đổ của chính thể VNCH vào
ngày 30/4/75 là hậu quả của những biến
cố liên hệ dây chuyền của Quân sự, Chính
trị và Ngoại giao của các lực lượng
tham chiến tại Việt Nam, kể từ tháng 8/69.
Đặc biệt sự sai lầm của Trung tướng
Tư lệnh Quân đoàn là khởi điểm cho
những biến cố về sau của lịch sử
Việt Nam. Chiến
dịch bí mật đàm thoại ḥa b́nh của
chiến tranh Việt Nam đă đi vào một khúc
quanh quan trọng của lịch sử, khi Kissinger đă
bí mật họp mật mười hai lần tại
Ba Lê với phái đoàn Bắc Việt từ tháng
8/69, như Nixon đă tiết lộ[18]. Hai cuộc hành
quân vượt biên cấp quân đoàn của QLVNCH
đồng loạt kể từ ngày 8/2/71, là hậu
quả của chiến dịch ḥa đàm nầy để
mặc cả trên bàn hội nghị, Hành quân Lam Sơn
719 và Hành quân Toàn Thắng 1. Hành quân Lam Sơn 719,
theo Nguyễn Tiến Hưng kể lại, được
soạn thảo bởi Hoa Kỳ và đưa cho Đại
tướng Cao Văn Viên kư[18,21]. Đây là một
cuộc đem con bỏ chợ tại Hạ Lào,
bởi v́ bên ta chỉ có 25,000 quân để
đương đầu với 36,000 địch quân,
tăng cường thêm hai Sư đoàn thiết giáp
tối tân của Nga Sô cùng với nhiều trung đoàn
pháo binh và pḥng không. Kết quả là quân ta bị
thua to và mất đi rất nhiều chiến sĩ
ưu tú, trong khi tướng Wesmoreland án binh bất
động v́ không dám đem bốn sư đoàn
của Mỹ vượt biên để cùng tham
chiến với QLVNCH[18]. Như vậy tướng
Wesmoreland hoàn toàn chịu trách nhiệm về cuộc
Hành quân Lam Sơn 719 nầy. Tuy nhiên trong thực
tế, QLVNCH đă chịu những búa ŕu của báo
chí cũng như phong trào phản chiến tại Hoa
Kỳ, để dẫn đến một sự
chiến bại chiến lược trên phương
diện quốc gia sau nầy. Ngoài ra đây là một
cơ hội cho địch lượng giá khả năng
chỉ huy điều binh trận địa chiến
cấp quân đoàn của tướng lănh ta và Hoa
Kỳ, để chúng có yếu tố soạn
thảo một chiến lược đấu tranh
bằng trận địa chiến toàn diện về
sau. May mắn thay, Đại tướng Đỗ Cao Trí, Tư
lệnh Quân đoàn 3, đă đích thân soạn
thảo kế hoạch và chỉ huy trực tiếp Hành
quân Toàn Thắng 1, để đem lại chiến
thắng vẻ vang cho QLVNCH trong một cuộc hành quân
cấp quân đoàn tại Cam Bốt. Do đó địch
phải hoang mang trong việc lượng giá khả năng
chỉ huy và điều binh trận địa
chiến của tướng lănh ta trên cương
vị cấp quân đoàn sau hai cuộc hành quân
viễn chinh của QLVNCH. Nghị
quyết tháng 5/71 do Bộ Chính Trị Ban Chấp hành
Trung ương Đảng CSVN là bước đầu
để thăm ḍ lại khả năng chỉ huy và
điều binh trận địa chiến của tướng
lănh ta trên cương vị cấp quân đoàn.
Trận Snoul là khởi đầu cho Nghị quyết
nầy. Địch đă xử dụng toàn bộ ba Sư
đoàn 5, 7 và 9 để tấn công và bao vây
Chiến đoàn 8 tại Snoul, đồng thời
cầm chân nỗ lực chính của Quân đoàn 3
tại Tây-Nam Snoul, lực lượng tăng viện
của LLXKQĐ3 tại Đông-Nam Snoul. Chính những sự
sai lầm của Trung tướng Tư lệnh Quân
đoàn 3 trong lănh vực chỉ huy cũng như lượng
giá chiến trường trong trận đánh Snoul,
đă thúc đẩy địch quyết định
mở rộng thêm chiến lược trận địa
chiến trên toàn lănh thổ miền Nam trong năm 1972
về sau. Vào
ngày 30/3/72, địch đồng loạt mở
rộng chiến trường bằng ba chiến
dịch, chiến dịch Nguyễn Huệ phía Đông Nam
Bộ là nỗ lực chính, chiến dịch
Trị-Thiên cũng là nỗ lực chính, và chiến
dịch Tây-Nguyên là nỗ lực phụ. Trong
Chiến dịch Nguyễn Huệ, địch đă
xử dụng toàn bộ ba Sư đoàn 5,7 và 9 để
chiếm lănh Lộc Ninh và các vùng lân cận, trước
khi bao vây và tấn công An Lộc trong khoảng hai tháng.
QLVNCH đă phải xử dụng Sư đoàn 5, hai
Lữ đoàn Dù, một Liên đoàn 81 BCD, hai trung
đoàn của Sư đoàn 21, cùng nhiều Liên đoàn
Biệt động quân để giữ An Lộc, dưới
sự yểm trợ hùng hậu của Không quân Hoa
Kỳ, gồm cả các pháo đài bay B52. An Lộc
đă được quân ta anh dũng giữ vững,
tuy nhiên Quảng Trị đă bị mất trong tay
địch, bởi v́ các lực lượng trừ
bị thiện chiến của ta đă bị cầm
chân ở hai chiến trường Tây-Nguyên và An
Lộc[25]. Đặc biệt trong Chiến dịch
Nguyễn Huệ, địch đă học lóm mưu lược
xử dụng truyền tin của quân ta trong trận
Snoul, nên chúng đă xử dụng im lặng vô
tuyến trước khi tấn công để đạt
được yếu tố bất ngờ trong ngày
đầu tiên của chiến dịch[7]. Chiến
dịch Trị-Thiên và Nguyễn Huệ là hậu
quả của sự ép buộc chính thể VNCH
phải kư Hiệp định Ba Lê ngày 27/1/1973, sau khi
Nixon đă gởi bức thư dọa dẫm Tổng
thống Thiệu[18,19,24]. Tiếp theo là việc rút quân
cấp bách của Mỹ và Đồng Minh trong ṿng 60 ngày,
căn cứ vào điều khoản 5 và 6 của
hiệp định. Hơn nữa, căn cứ vào
điều khoản 12(a), địch lại ở
thế ngang hàng với chính thể VNCH, cũng như
không phải rút quân khỏi miền Nam. Như
vậy, chúng ta hầu như đă mất nước
sau ngày kư Hiệp định Ba Lê gần như đầu
hàng nầy[20,22,23]. Tiếp
theo Hiệp định Ba Lê là việc Quốc Hội
Hoa Kỳ cắt giảm viện trợ quân sự cho
VNCH, trong khi Nga Sô lại thừa thắng xông lên, tăng
cường thêm viện trợ các vũ khí tối tân
hơn cho Bắc Việt. Lại c̣n Đạo luật
Quyền Hạn Chiến Tranh cho Tổng thống Hoa
kỳ cũng được QHHK phê chuẩn vào
hồi tháng 6/73[18] tăng cường thêm cho
sự sụp đổ của miền Nam năm
75.[26]. Thử
hỏi nếu kế hoạch “Điệu Hổ Ly Sơn”
được Trung tướng Minh thi hành trong
trận Snoul vào cuối tháng 5/71, liệu địch có
đủ sức và tự tin để mở
Chiến dịch Nguyễn Huệ mười tháng sau
trận Snoul. Nếu không có Chiến dịch Nguyễn
Huệ th́ đâu có trận An Lộc, để
khoảng một sư đoàn trừ bị thiện
chiến của QLVNCH phải bị cầm chân tại
An Lộc gần hai tháng. Nếu QLVNCH không bị
cầm chân ở An Lộc th́ chúng ta sẽ không
mất Quảng Trị, bởi v́ QLVNCH đă rảnh
tay để có thể tăng cường ít nhất
một sư đoàn trừ bị thiện chiến
cho chiến trường tại Quảng Trị. Dĩ
nhiên nếu chúng ta không mất Quảng Trị, th́
đâu có sự ép buộc VNCH phải kư Hiệp
định Ba Lê, bởi v́ địch đă bị
thất bại mặc cả trên bàn hội nghị,
khi chiến dịch Trị-Thiên của địch
bị đánh bại bởi quân ta. Do đó đâu có
việc Quốc Hội Hoa Kỳ cắt giảm
viện trợ quân sự cho VNCH, cũng như
việc duyệt kư Đạo luật Quyền Hạn
Chiến Tranh cho Tổng thống Hoa kỳ vào hồi
tháng 6/73[18]. V́ thế, lịch sử VNCH đă thay
đổi hoàn toàn sau năm 1975, cũng như không có
hiện tượng sụp đổ của miền
Nam trong năm 1975, để hơn hai triệu người
Việt Nam phải sống kiếp lưu vong ở
Hải ngoại, cũng như hàng vạn thuyền nhân
bỏ mạng trên biển cả để t́m tự
do, cũng như những năm tháng tù tội tàn
nhẫn của địch dành cho Quân dân miền Nam. Đôi
Lời Tâm Tư và Khẳng Định Của Tác
Giả Tác
giả đã viết đầy đủ chi tiết
phần năm ngà;y năm đêm tử
thủ của TĐ1/8 đễ tường
trình các thẩm quyền, tuy nhiên các chi
tiết đã bị loại bỏ trong bài
này, bởi vì hai lý do. Lý do thứ
nhất là để tránh sự ngộ
nhận là tác tiả đã cố đánh
bóng cho tác giả, TĐ1/8 và chi đoàn
thiết giáp. Lý do thứ hai chủ đích
của bài này là để vinh danh cho
toàn thể các chiến hữu đãm
tham dự cuộc hành quân này, gồn bộ
binh, thiết giáp và pháo binh. Phần
còn lại về TĐ1/8 phải được
viết vì có liên hệ đến tất
cả Chiến đoàn 8, và tướng Hiếu. Tác
giả khẳng định rằng, Tướng
Hiếu, Đại tá Dzần, Tướng Khôi cùng
tất cả chiến hữu CĐ 8 và LLXKQĐ3 đã
anh dũng chiến thắng hai sư đoàn VC trong
trận thư hùng tại chiến trường
ngoại biên từ ngày 24/5/71 đến ngày 31/5/71. Các
phần nhận định và phê bình về Quân
đoàn và Trung tướng Tư lệnh Quân đoàn
3, sự lượng giá chiến trường trên phương
diện chiến lược quốc gia là do sự suy
luận của tác giả, chỉ là một tiểu
đoàn trưởng trực tiếp tham dự
trận nầy, căn cứ vào các dữ kiện
hiện có trong tay, nên có thể thiếu khách quan và
trung thực. Vì thế, tác giả đã
tìm cách liên lạc với Trung tướng Tư lệnh
Quân đoàn 3 từ tháng 01/2004 cho đến
ngày Trung Tướng về cõi vĩnh cửu
để trình Trung tướng đọc lại,
để sửa sai, đính chính theo sự hiểu
biết của Trung tướng cũng như vinh danh
cho các chiến hữu tham dự cuộc hành quân
nầy. Tác giả cũng đã đề nghị
với Trung tướng Tư lệnh Quân đoàn
3, thay thế phần nói về Quân đoàn 3, phê
bình về Trung tướng, và sự lượng
giá chiến trường trên phương diện
chiến lược quốc gia, bằng phần
những minh xác của Trung tướng do chính Trung tướng
viết trong bài nầy, để Quân sử VNCH
được soi sáng và công minh. Nhờ thế các
chiến hữu và Cộng đồng hải ngoại
sẽ hiểu rõ những nỗi khó khăn và
đau lòng của Trung tướng, để thông
hiểu và vinh danh Trung tướng, một vị tướng
lãnh tài ba đã cầm quân giữ nước. Đau
đớn thay tác giả không có sự hồi âm
từ Trung tướng cho đến ngày Trung tướng
về cõi vĩnh cửu, và đó cũng là
lý do bài nầy đã phải cho lên mạng lưới
internet, để độc giả cùng tham gia với
tác giả trong nỗ lực tìm hiểu một
sự kiện thật của Quân sử VNCH trong
cuộc hành quân tại Snoul. Tác
giả ao ước đã từ lâu rằng
phần viết về Quân đoàn 3 và Trung tướng
Tư lệnh Quân đoàn 3 của tác giả là
sai lầm, nếu có sự lên tiếng chính thức
sửa sai của Trung tướng, để tác
giả được có cơ hội xin lỗi Trung tướng
cho tội phạm thượng của một thuộc
cấp, cũng như chia xẻ những khó khăn và
đau lòng của Trung tướng trong trận
Snoul nầy. Hơn nữa tác giả cũng như người
Việt có dịp để hiểu rõ sự
thật của lịch sử, để có dịp vinh
danh Trung tướng, cũng như đoàn kết
lại thành một khối duy nhất, không còn
việc đánh phá lẫn nhau nữa. Đây cũng là
viên đạn cuối cùng của người lính già
để trả nợ núi sông, để yên lòng
an dưỡng tuổi già. Hôm nay, 28/04/2004, tôi biết
rằng Trung tướng im lặng vì
nhiều lý do riêng tư. Dù lý do riêng tư
nào, tôi vẫn kính trọng Trung tướng. Hình
ảnh những khuôn mặt đau khổ của các
chiến hữu phải bị bỏ lại trong
cuộc lui binh thần tốc, những giòng nước
mắt của các quả phụ, thân phụ và thân
mẫu của các tử sĩ tại hậu cứ
của TĐ1/8 tại Lai Khê sau khi TĐ trở
về, cũng như hình ảnh của một
lão tướng ngoài 74 tuổi, Chuẩn tướng
Trần Quang Khôi[29], vẫn còn uất ức
về trận Snoul và trận Dambe[30] liên hệ
đến việc chỉ huy của Trung tướng Tư
lệnh Quân đoàn 3, sau bao năm trong ngục tù
Cộng sản, rồi nay lại phải đi “cày”
với cái tuổi ngoài 78 để mưu sinh, là
những động lực chính cho việc tác giả
viết bài nầy vào ngày 02/02/2004. Bốn năm
sau, VN sắp bị nguy cơ mất nước
vào tay Trung Cộng đến nơi, bởi
chính sách độc tài, tham nhũng, hận
thù của CSVN, cũng như CĐHN vẫn
còn chia rẽ phân hóa và chưa chịu thống
nhất lại thành một khối. Đó
là động lực của bài cập nhật
hóa này để thức tỉnh hai phe cho
việc cứu nguy Tổ quốc yêu quí VN.
Độc giả đang đi ngược
giòng lịch sửm chứng kiến trận
đánh Snoul năm 1971 để thức
tỉnh một trách nhiệm lương tâm cho
đến khi về cõi vĩnh cửu. Những
hành động của các nhân vật trong trận
đánh chỉ là những hành động
thông thường của người lính
VNCH trong các trận đánh vô danh hay hữu
danh trong quá khứ. Tuy nhiên máu và nước
mắt của các chiến hữu và thân
nhân của họ đã đóng góp vào
một biển hồ bằng máu và nước
mắt của quân cán miền Nam. Chính
cái biển hồ khô cạn này đã
trải đường cho CĐVNHN có cuộc
sống no ấm hay thành đạt của thế
hệ thứ hai. Vì thế CĐHNVN không nỡ
nào quên đi cái trách nhiệm lương
tâm, để tiếp tục sứ mạng đang
dang dở của những kẻ đã
trải đường cho CĐ. Sự
Thật và Hậu Quả Chủ
đích của bài nầy là nói lên một sự
thật của quân sử QLVNCH, bởi v́ sự
thật phải được trả lại cho
lịch sử. Tướng
Hiếu và Đại tá Dzần cùng các chiến hữu
của hai ông đă chiến thắng anh dũng trong
cuộc rút quân đơn thương độc mă dưới
áp lực của hai Sư đoàn địch, dưới
nhăn quan của một Tư lệnh Sư đoàn và
Trung đoàn trưởng. Đại tá Khôi, Tư
lệnh LLXKQĐ3, cùng LLXKQĐ3 cũng đă chiến
thắng địch và bẻ găy kế hoạch bao vây
để tiêu diệt toàn bộ CĐ8 trong ngày 31/5/71.
Tuy nhiên Trung tướng Minh đă thất bại dưới
nhăn quan của một Tư lệnh Quân đoàn,
bởi v́ ông đă chọn lựa một kế
hoạch rút quân sai lầm cho Chiến đoàn 8, cũng
như tăng viện LLXKQĐ3 cho Sư đoàn 5 đă
quá trễ, đồng thời ông cũng đă để
mất một dịp để tiêu diệt toàn
bộ hai Sư đoàn địch trong kế hoạch
Điệu Hổ Ly Sơn, như đă dự trù bí
mật giữa hai vị Tư lệnh tướng lănh
nầy[2]. Hậu quả là hai Sư đoàn nầy
được nuôi sống để chúng có dịp
mở cuộc tấn công vào Lộc Ninh và An Lộc
khoảng mười tháng sau. Sự
yếu kém t́nh báo của ta và đồng minh,
thiếu trách nhiệm chỉ huy, chủ quan tin tưởng
quá nhiều vào t́nh báo của ta, đồng thời
không chịu nghe những báo cáo chính xác về
khả năng của địch đang lâm chiến
tại Snoul của tướng Hiếu và Đại tá
Dzần, đă làm Trung tướng Tư lệnh Quân
đoàn 3 lầm lẫn trong cương vị của
một vị Tư lệnh Quân đoàn. V́ thế tướng
Minh và Quốc Hội VNCH đă vô t́nh làm thay đổi
bộ mặt thật của chiến trường,
từ một kẻ chiến thắng để
trở thành một kẻ chiến bại trên phương
diện chiến thuật cũng như chiến lược.
Hậu quả là có trên ba mươi phần trăm
chiến hữu đào ngũ sau khi đă trở
về VN, bởi v́ họ cảm thấy bị bỏ
quên, và sự nhân nhượng h́nh như đầu
hàng của những điều khoản trong Hiệp
ước Ba Lê năm 1973. V́
thế lịch sử VNCH có thể thay đổi
nếu không có những sự sai lầm như trên. Kết
Luận Bây giờ chúng tôi đã mất hết chỉ còn nhau, chúng tôi chỉ cầu mong cho Trung tướng Tự lệnh Quân đoàn 3 an nghỉ nơi chốn vĩnh cửu cũng như Quốc Hội VNCH xem lại một sự thật của lịch sử, để họ xích lại gần chũng tôi hơn. Dù sao thì tình huynh đệ chi binh vẫn còn trường tồn bất diệt, để giúp ích cho sự đoàn kết quân dân trong công cuộc đấu tranh chống Cộng hiện nay. TRẦN-VĂN-THƯỞNG Ngày 27-11-2014 |