Tuổi Học Trò
[3]

Tác giả: Tôn Thất Phú Sĩ
Thể loại: Hồi ký

3. Ðệ Ngũ

(Anh đệ Ngũ thương em đệ Thất .
Tim tím ban chiều tim tím mai . )

Những ngày cuối lớp đệ lục Thầy Đáo tổ chức cho cả lớp ăn liên hoan . Mỗi trò về nhà xin với cha mẹ một món rồi góp lai ăn chung, riêng thầy Đáo ( giáo sư chính ) cho tiền mua nước ngọt xá xị con CỌP, mỗi trò được một chai. Sáng hôm đó trời xanh như ngọc bích ,ông mặt trời ửng hồng tưới nắng trên hàng phượng đỏ , dĩ nhiên là tiếng ve sầu rền rĩ miên man , học trò, phượng vĩ và tiếng ve sầu tạo nên mùa HẠ , cũng như đầu mình và tứ chi làm nên thân thể con người, không thể tách rời được. Bạn bè , Thầy Cô , trường lớp ơi, bản nhac mở đầu cho buổi liên hoan trước giờ chia tay tạm biệt của lớp Đệ Lục 2, giọng hát của cô học trò Nguyễn văn Như Ý đưa chúng tôi vào một vùng thương nhớ:
Mỗi năm đến Hè lòng man mác buồn . Chín mươi ngày qua chứa chan tình thương . Màu hoa phượng thắm như máu con tim .Mỗi lần Hè sang kỷ niệm , giờ đây biết đâu mà tìm . Giã biệt bạn lòng ơi .... Nay xa cách rồi , kỹ niệm còn thương nhớ mãi ...Thằy Đáo đề nghị , ai trình diễn xong có quyền chỉ định người khác . Như Ý cắc cớ chỉ : Phú Sĩ , biết làm sao , đành phải hát , chợt nhớ bài hát me dạy : Bao tháng ngày xa vắng trôi còn đây nếp trường xưa . Xa vắng còn thiết tha mong bên mấy khung song thưa . Say ngắm từng gian lớp xinh lòng xao xuyến tình ta . Bao tình thơ ngây những lúc vui chơi , cùng ngồi quanh bóng mát cùng reo cười . cây xoài xưa kia lá tốt xanh tươi , chạnh lòng ai nhớ tiếc khôn nguôi ...... Đến phiên tôi chỉ định : Liên Hương ( xin đừng lầm Con Khỉ nhỏ miền rừng núi Buôn Mê Thuột trong Phan châu Trinh thuở ấy ) , LH đỏ mặt , cặp mắt nai tròn xoe không chịu hát , Bạn bè la ầm lên- Không hát thì hò , cải lương , hát bộ , kể chuyện tiếu lâm .... cuối cùng chạy trời không khỏi nắng LH đứng dậy méo miệng , trợn mắt giả tiếng chuột kêu ... chít ... chít ... chít .. cả lớp cười ầm, LH ăn gian, LH ăn gian ....Sau buổi liên hoan , ngũ quỷ chúng tôi đang lên chương trình đi chơi buổi chiều , chợt Thuý Oanh chạy đến trao quyễn lưu bút ngày xanh xin vài dòng lưu niệm , trời ơi ! bảo tụi này phá làng phá xóm thì đúng nghề , chứ viết văn , nhất là viết cho con gái thì thà đi mò tôm đáy biển còn đễ hơn,nhưng mà từ chối thì mất mặt anh hùng , hội đồng Ngũ quỷ họp khẩn cấp để viết bài lưu bút tập thể :
Thuý Oanh thân mến ,
Hàng phượng ngoài đường Lê Lợi đỏ như máu , tiếng ve sầu rên rỉ như người bệnh . Hè về giờ chia tay tạm biệt sắp đến , ôi não nùng ai oán thê lương làm sao, nhưng lòng trời đã định , chúng ta không thể cưỡng lại đinh mệnh cay nghiệt này . Thôi bấm lòng xin tạm biệt , hẹn ngày tái ngộ , ký tên : KHÔI , DŨNG , SĨ ,TẤN , BÌNH ,
Thằng Tấn chạy ra ngoài nhặt năm cánh phượng hồng ghi tên từng đứa , chà cái bánh bột lọc ăn lở dở làm keo , dán phượng hồng vào trang lưu bút .
Tái bút : Xin lỗi chuyện con nhái .
Thằng Khôi đại diện trao quyễn lưu bút lại cho Thuý Oanh , sau đó hạ hồi phân giải .
Ngày khai giảng niên học mới : ĐỆ NGŨ 2
Năm nay là năm đầu tiên ( 56-57 ) , tất cả học sinh phải đồng phục chào cờ sáng thứ hai và tham dự những ngày thành phố tổ chức các lễ lớn , con trai quần dài xanh áo trắng ( có thể áo tay cụt , con gái quần trắng áo dài trắng , giày guốc tự do ;ngày me dẫn đi đến tiệm may may áo quần đồng phục , me mua vải kaki xanh may quần , hai áo chơ-mi trắng , ba cái quần tây dài , tôi tò mò hỏi me - Me ơi , may làm chi nhiều đến ba cái quần , me cười trả lời - Con phải có nhiều quần để thay ; Vì sao me ? - Tại vì con hay tè trong quần nên me phải lo cho kỹ , lỡ đến thứ hai hay ngày lễ ướt hết , phơi chưa khô thì sao .
Tôi đỏ mặt , trời ơi , con chịu thua me , con 13 tuổi , con lớn rồi me . Me cười : Cái xác con thì lớn nhưng cái đầu , cái óc của con có bao giờ lớn với me đâu .
Tôi úp mặt vào ngực me , tôi thèm ngửi cái mùi của me ,cái mùi muôn đời không ai tả được : MÙI MẸ HIỀN VỚI CON THƠ .
Ngày khai giảng niên khoá (56-57) là ngày lễ bàn giao giữa hai Thầy Hiệu Trưởng , thầy cựu Hiệu Trưởng Huỳnh văn Gi về hưu , Thầy Nguyễn Đăng Ngọc tân Hiệu Trưởng , buổi chào cờ ngày thứ hai , ngày khai giãng , từng lớp sắp hàng ngay ngắn trước sân trường , toàn màu trắng và màu xanh của những bộ áo quần đồng phục : Màu Áo học trò PHAN CHÂU TRINH .
Lễ chào Quốc Kỳ và suy tôn Ngô Tổng Thống chấm dứt , Thầy Gi nói lời từ biệt với giọng run run cảm động ,sau đó Thầy Ngọc nói chuyện với học trò mới của Thầy , các em đã học hành giỏi , ngoan ngoãn trong thời gian Thầy Gi làm Hiệu Trưởng , bây giờ các em phải học giỏi hơn , ngoan ngoãn hơn để Thầy Gi vui hơn trong thời gian Thầy về hưu , và chính Thầy cũng được hãnh diện ....
Niên khoá năm nay , dãy nhà hai tầng , dưới 4 lớp , trên 4 lớp , nằm ngang , dọc theo đường Thống Nhất , sát bên dãy lớp nhà trệt cũ tạo thanh góc vuông , được khánh thành để xử dụng cho 4 lớp đệ Thất mới trúng tuyển năm nay .
Bốn lớp Đệ Thất mới , sắp hàng đối diện với bốn lớp Đệ Ngũ , tôi chợt thấy trong đám con gái của một lớp Đệ thất có một cô Bé mặc áo đầm trắng , thắt bandeau đỏ trên làn tóc ngắn , cô bé không giống bạn bè xung quanh , cô là nụ hoa trắng lẽ loi giữa một rừng hoa trắng , tôi cảm thấy khác lạ trong lòng tôi , hình ảnh này không ngờ đeo đuổi tôi suốt một thời TUỔI DẠI PHAN CHÂU TRINH .
Năm nay Thầy Nguyễn Tòng dạy lý hoá làm giáo sư chính lớp tôi , Thầy Tòng rất trẻ , đẹp trai ,tuy nước da hơi đen , mái tóc bồng bềnh , áo quần rất hợp thời trang , thuở đó Thầy đã mặc quần dài ống loa , mode bắt đầu thịnh hành trong giới choai choai con nhà giàu , thầy nói tiếng Huế dịu dàng , Thầy học chương trình Pháp nên qua dạy chương trình Việt , thầy phải tra tự điển mỏi tay , thầy rất thích thể thao , không phải thích chơi thể thao mà thầy thích làm ông bầu thể thao , thầy là Giáo sư phụ trách thể thao và thể dục của trường ,thầy hướng dẫn đội banh bóng đá , bóng rổ , thường đem quân đi tranh giải khắp nơi , từ Huế vào đến Hội An , nếu thắng thì được đải ăn uống liên hoan , thua thì trong giờ học các tuyển thủ bị thầy gọi lên bảng trả bài ráo riết , đôi khi còn lãnh hai trứng vịt to tướng không thương tiếc .
Mới vào niên học , bọn ngũ quỷ đã thảo luận một chương trình đi chơi , trước tiên phải tổ chức một buổi lễ , tương tự như Đào Viên kết nghĩa trong truyện Tam Quốc Chí , CẦU VỒNG là điểm hẹn , nơi đây được để cắt máu thề nguyền . Một buổi trưa nắng gắt , trời không một chút gió , hàng cây đứng thẳng tắp , cành lá không đong đưa, trong một cái hốc nhỏ nằm phía dưới cầu Vồng ,năm đứa đến nơi , tôi bổng lên tiếng , mình kết nghĩa huynh đệ mà không có hoa quả hương đèn là không có linh thiêng , vậy phải đi kiếm , trong túi không tiền , tôi nảy ra một ý , cùng nhau đến một cái Miểu thờ cúng Thổ Thần đất đai của làng Hải Châu trên đường Hoàng Diệu , buổi trưa đứng bóng ,trời nắng chang chang , nóng như đốt lữa , trong Miểu khói hương nghi ngút , nhưng vắng tanh không một bóng người , thằng Bình nhảy vào xem chừng trước sau , thằng Dũng chớp nãi chuối gói trong vạt áo ,nó chắp tay xá lia xá lịa , van vái :Thiên linh linh Địa linh linh ... Ông Thần ơi , ông ăn nhiều chuối rồi , xin nhường cho lũ Quỷ một nãi , thằng Khôi rút vài cây hương ,cầm thêm cái hộp quẹt , tôi ôm luôn bình bông trên bàn thờ ông Thần có hai cái đầu và sáu cái tay , thằng Tấn chụp bình nước và cái tô , chúng tôi chuồng êm về địa điểm hành lễ .
Hương đèn hoa quả bày ra , chúng tôi rót đày tô nước , cắt máu thề nguyền kết bạn đồng sanh đồng tử , nhưng không thằng nào dám cắn đầu ngón tay cho có máu chảy , đứa nào cũng sợ đau , cuối cùng mỗi đứa phun vào tô một ngụm nước bọt , lấy ngón tay khuấy đều , chia nhau mỗi thằng uống một hớp . Gọi là CẦU VỒNG KẾT NGHĨA . Từ đó chúng tôi trở thành bạn thân vào sinh ra tử , quậy phá lung tung cho đến ngày xong cái Tú Tài phần nhất rồi chia tay . Bỏ lại trường xưa , bỏ lại tuổi ngọc , bỏ lại Thầy Cô , bỏ lại ban bè ... bỏ lại mái trường một đời không quên.
Những năm học khoẻ nhất là các lớp Đệ Thất , Lục , Ngũ và Đệ Tam , cuối năm không phải thi cử , chỉ cần đủ điểm lên lớp là được rồi , ngoài những giờ học trong lớp ,chúng tôi ôn bài một chút là xem như học trò giỏi ,nhớ một lần thầy NGỌC giảng CHINH PHỤ NGÂM, có đoạn :

Chàng thì đi cõi xa mưa gió .
Thiếp thì về buồng cũ gối chăn .
Đoái trông theo đã cách ngăn .
Tuông màu mây biếc trãi ngàn núi xanh ;
Chốn Hàm Dương chàng còn ngoãnh lại .
Bến Tiêu Tương thiếp vẫn trông sang ;
Khói Tiêu Tương cách Hàm Dương .
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng .
Cùng trông lại mà cùng chẵng thấy .
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu ;
Ngàn dâu xanh ngắt một màu .
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ?

Thầy đang say sưa giảng , đưa đám học trò tuổi 13-15 vào nỗi buồn chia ly của người chinh phu , chinh phụ , thằng Khôi viết trên mảnh giấy hai câu :
"Chốn nhà thương chàng còn ngoãnh lại .
Khu nghĩa địa Liên Hương trông sang" .
Tờ giấy nhỏ xếp thành mũi tên , thằng Bình nhắm bắn vào LH , bị tổ trác , mũi tên bay thẳng trúng vào bàn Thầy , Thầy nhặt cầm trên tay , không có phản ứng gì , Thầy vẫn tiếp tục giảng bài cho đến cuối giờ . Cả lớp hoảng hồn , Ngũ quỷ mặt xanh hơn tàu lá chuối ; xanh còn hơn mặt của Thuý Oanh hôm gặp con nhái. Tiếng kẽng cuối giờ , Bác Thôi vừa dứt , Thầy mở tờ giấy ra xem , Thầy bảo trưởng lớp là thằng Định lên văn phòng mời Thầy Kế Giám Thị ;
Thầy Kế đến , trên tay cầm cây roi , lúc bấy giờ thầy NGỌC mới chậm rãi hỏi :
- Trò nào đã bắn tờ giấy này .
Cả lớp im lă;ng ; Thầy nói tiếp ;
Các trò phải tự giác ;
Thằng Bình đứng dậy , nói không ra tiếng ;
- Thưa Thầy EM
Thầy hỏi tiếp ;
- Một mình em làm , hay có trò nào làm chuyện này với em
- Thưa Thầy một mình em làm .
Thằng Khôi đứng dậy dõng dạt :
- Thưa Thầy em viết , trò Bình bắn .
Thấy Ngọc bảo hai Quỷ nằm dài trên bục giảng , nói với Thầy Kế .
- Xin Thầy Giám Thị phạt mỗi trò hai roi .
Thầy Kế vừa giơ roi , thằng Dũng , thằng Tấn và tôi chạy lên nằm dài xin Thầy phạt , Thầy Ngọc , Thầy Kế và cả lớp ngạc nhiên .Thầy Ngọc hỏi .
- Tại sao phải phạt ba em , các em cũng đồng loả hay sao ,
Tôi thưa Thầy , năm đứa em là một toán học chung ,là Huynh Đ.ê vào sinh ra tử có nhau , mỗi tuần vào ngày chúa nhật chúng em họp lại để học bài chung , đứa biết chỉ cho đứa không biết . Trò Khôi và trò Bình bị phạt nên tụi em lên để cùng chia hoạn nạn.

Thầy Ngọc mở tròn đôi mắt cuối cùng thầy tha cho tất cả và bảo :
- Từ rày về sau nếu còn tái phạm sẽ bi đuổi ra khỏi lớp .
Ngũ Quỷ vội vàng đứng dậy cám ơn Thầy và về chỗ, chúng tôi đã thực hiện đúng lời thề .
Cầu Vồng Kết Nghĩa một buổi trưa nào , giờ đây chỉ còn mình tôi ngồi nhớ lại bạn bè ngày trước , Dũng người Sĩ Quan trẻ trong Quân lực Việt Nam Cọng- Hoà đã hy sinh vì Tổ Quốc khi tuổi đời như búp măng mới mọc , bác sĩ Bình sau khi rời trường quân y lưu lạc phương nào , Phó Quận Trưởng Tấn , chàng sinh viên hào hoa của trường Quốc Gia Hành chánh đã bỏ mình trong trại cải tạo , con người lì lợm Khôi đã thành CHA ĐẠO ẩn mình trong ngôi nhà thờ bên Đức Quốc , còn tôi người thuỷ thủ của Hải Quân Việt Nam Cọng Hoà bao nhiêu năm đưa tàu vượt khắp Đại Dương , phiêu lưu cùng khắp bờ bến lạ để bây giờ là con ốc nhỏ nằm nghe sóng vỗ mênh mông bên mạng thuyền , NGŨ QUỶ ngày xưa , xin gởi về các bạn
bài thơ thuỏ nào của ai đó viết cho tôi

BẠN BÈ TỪ THUỞ
Người đến từ đâu sao bất ngờ .
Gợi ta nhớ lại mái trường thơ
Mười phương xa vắng ta tưởng mất .
Bỗng thấy người về , cứ ngỡ mơ .
Vòng kỷ niệm chập chờn đâu đó .
Ta bàn đầu, người cuối lớp xôn xao .
Trên bục giảng, thầy giảng bài toán khó .
Ta ngước nhìn, con én bay trên cao .
Giờ Lý Hoá, hẹn nhau chiều bát phố .
Ngồi tiệm kem, ta ngắm bóng em qua
Giờ Sử Việt , thầy dạy ta viết sử
Bằng cung tên, chinh chiến tự bao giờ .
Tuổi Xuân ơi , một thời như thác lũ .
Một thời đam mê , một thuở dại khờ.

Ðệ ngũ quỷ Phan châu Trinh của bọn chúng tôi, buồn vui theo PHƯỢNG VĨ VE SẦU và riêng tôi chỉ còn lại chút vấn vương với người học trò con gái Ðệ thất năm xưa.

Phần [4]

trở lại