Tuổi
Học Tṛ |
Niên khoá này tôi phải thi Trung-H oc Đệ Nhất Cấp ( 1957-1958) , và cũng là năm đầu tiên ĐaNằng mở cuộc thi này , trước khi kể chuyện Vui Buồn năm Đệ Tứ tôi xin nhắc lại thể lệ thi cử ngày đó để giúp cho thế hệ sau biết thế hệ trước , học hành thi cử thế nào .Tôi viết những ǵ tôi c̣n nhớ được trong khoảng thời gian tôi đi học , sau này khi vào đời , tôi vẫn đi học về chuyên môn , nhưng sự học hành không c̣n giống " Một thuở Phan châu Trinh " . Thời cuộc , chiến tranh , ư thức hệ và cuộc sống áo cơm đă đi vào giai đoạn trưởng thành , vô t́nh làm mất hẵn tuổi vàng son vô tư của thời Phượng Vĩ Ve Sầu . -Bậc
tiểu học từ lớp năm đến lớp
nhất , cuối năm thi lấy bằng TIỂU
HỌC , muốn thi vào trường công lập Phan châu
Trinh phải có bằng tiểu Học và tuổi
hạn định là 11 đến tối đa là 15
.Trường Trung Học Phan châu Trinh hàng năm
chỉ tổ chức thi tuyển học sinh lớp
Đệ Thất . Ví
dụ : Thi THDNC Tổng
cọng thi 8 môn , nhưng có hệ số 12= 114..... 114
: 12 = 09,50 / 20 dưới điểm trung binh
ấn định là 10 / 20 : HỎNG Thí sinh nào Ưu Hạng sẽ được Phần thưởng của Bộ Quốc Gia Giáo Dục và Tối Ưu được nhận phần thưởng của TỔNG THỐNG VIỆT NAM CỌNG HOÀ. Mỗi
kỳ thi THDNC chỉ được tổ chức
một kỳ vào tháng 7 ,nên không có bị loại (
thuở đó thường gọi là Gót - phiên âm
bởi chữ goste của Pháp ) Gót nghĩa là người
thí sinh bị thi rớt nhưng không đủ điểm
( dưới 06/20 ) để thi lại kỳ hai ,
tổ chức sau kỳ 1 hai tháng dùng cho các kỳ thi
tú tài phần nhất và phần hai . Ại cũng có
thể dự thi , không hạn định tuổi ,
nếu không đi học ở trường , th́
nộp đơn xin thi với tính cách tự do. Lúc
bấy giờ Đề thi viết bằng hai thứ
tiếng Việt và Pháp để thí sinh lựa
chọn , mục đích dành cho các học sinh chương
tŕnh Pháp muốn qua thi chương tŕnh Việt Chiếc xe lửa chạy suốt đoạn đường dài về Nam , tôi được ngắm biết bao nhiêu thắng cảnh đẹp của Đất nước tôi , xe qua Tam Ky Quảng Ngăi , hàng dừa xanh thẳng tắp xào xạc tiếng gió chiều , Quy Nhơn , Phan Rang , Phan Thiết , Nha Trang ...Tàu lửa ngừng ở Gare Mường Mán để lấy thêm củi đốt , sau hai ngày hai đêm , chúng tôi đến SaiGon , SaiGon về đêm , ánh đèn điện sáng choang , người xe rôn rịp , gió hiu hiu mát . Sai Gon đẹp lắm . SaiGon ơi ! SaiGon ơi ! SaiGon đẹp nhưng sao ḷng tôi dững dưng , tôi chợt nhớ đến bạn bè , nhớ con đương Ông Ích Khiêm chưa tráng nhựa , chạy thẳng lên Chợ Cồn , quẹo trái qua con đường Hùng Vương , ngang Khu Thuỷ Lâm có một chút ǵ vấn vương ,tôi bỡ ngỡ nh́n SAIGON xa lạ rồi nhớ về bọn Quỷ của tôi , bây giờ tụi bây đang làm ǵ , tụi bây đang tắm sông trước cầu Toà Thị Chính hay đang đá banh ở sân vận động Chi Lăng , hay đi bắt cá bắn chim một nơi nao đó ... Biển Thanh B́nh ngày hôm nay mưa hay nắng , tụi bây có đủ tiền ăn chè Ngă Năm hay không ? bao câu hỏi dồn dập trong tôi , tôi nhớ nhà dù nhà tôi Ba đă khoá cửa cẩn thận trước khi đi xa , dù bây giờ Ba Me và em tôi đang ơ? cạnh tôi , tôi nhớ nhà , nhà là ĐaNang thân yêu của tôi , là Trường Phan châu Trinh , là Cầu Vồng lên cao xuống thấp , là bạn bè học hành rong chơi ... tất cả cái ǵ của DaNang là của riêng tôi , mà không nơi nào có được , SaiGon không có những ǵ làm cho ḷng tôi đáng nhung nhớ xuyến xao , SaiGon nằm ngoài thế giới Tuổi Mộng của tôi , SaiGon tôi vừa đến đă muốn quay về , tôi không c̣n mơ ước xem Xổ Số Kiến thiết Quốc Gia ,tôi thiếu vắng , thiếu vắng ... như người T́nh thiếu vắng người Yêu .Ngày nhỏ học trong quyển Quốc Văn Giáo Khoa Thư có bài : Chổ Quê Hương đẹp hơn cả , kể câu chuyện có một người du lịch nhiều nơi , hôm về nhà , mọi người hỏi - Ông đi du lịch nhiều nơi , thấy nhiều cảnh đẹp , vậy chổ nào đẹp hơn cả . Người du lịch trả lời : - Cảnh đẹp tôi thấy rất nhiều nhưng chỉ có Quê hương , nơi tôi sinh ra và lớn lên là đẹp hơn cả . Tôi
thầm nói để ḿnh ḿnh nghe : Tôi muốn về
để vui chơi với bạn bè , chợt
thấy bọn chúng đang chờ đợi tôi dưới
cành phượng đỏ trong tiếng ve sầu
của một trưa hè đầu HẠ . Ba Me cười không nói ǵ , riêng thằng em trai vổ ngực giới thiệu - Em là Tường , em anh Sĩ . Tất cả đều cười như tiếng pháo giao thừa của mùa Hè trong mùa Xuân . .... Ngày khai giăng niên học năm nay đánh dấu một niên khoá quan trọng .... Thầy Hiệu Trưởng nói chuyện với học sinh trong ngày tựu trường vào cuối tháng 9 /1957 , Thầy vừa nói vừa nh́n xuống bốn lớp Đệ Tứ ...... Các em lớp Đệ Tứ cuối niên khoá sẽ thi THĐNC , đây là năm đầu tiên Đà Nẵng tổ chức kỳ thi này , các em phải cố gắng để đem lại kết quả tốt cho Trường Phan Châu Trinh ,Tất ca? Thầy Cô đặt hy vọng nơi các em , Phụ Huynh các em đặt hy vọng vào các em , các em sẽ đem lại vinh quang cho Trường .... Tiếng Thầy rơ ràng , ấm áp như nhắc nhủ , như bắt buộc khiến ḷng chúng tôi cũng nao nức, hồi họp, lo âu nhưng tin tưởng và hy vọng . Buổi mai hôm ấy , một sáng thứ hai đầu tuần của ngày Khai Giăng , nắng đẹp , nắng trong , nắng reo trên hàng cây kiềng kiềng , hàng Phượng trồng dọc theo hàng rào năm kia đă băt đầu cao lên , cành lá bắt đầu xum xuê đă có chút bóng mát , cột cờ giữa sân trường được thay mới , màu trắng tinh , cao hơn cột cờ cũ , Lá Quốc kỳ lớn hơn bay phơi phới trong gió , màu vàng ba sọc đỏ tượng trưng cho ba Miền Nam Trung Bắc , cùng một màu da , cùng một tiếng nói ... tất cả là của Trường tôi . Trường tôi năm nay như thay da đổi thịt , trường tôi lớn hẳn lên như tuổi 14 ,tuổi 15 ,16 của học tṛ Đệ Tứ Phan châu Trinh . Giáo sư đă được thuyên chuyễn về PCT rất nhiều , phần lớn cũng là người HUẾ , Dạy Anh văn : Thầy Đặng Minh Trai , Cô Đặng Thị Liệu , Thầy Phạm văn Ấm , Cô Tôn Nữ Từ Diệm . Lư Hoá : Thầy Nguyễn Ṭng , Thầy Nguyễn văn Đáo dạy Sử Địa năm nay dạy thêm Lư Hoá . Pháp văn : Cô Trần ngọc Liễng , Thầy Trần Tấn , Cô Phạm thị Bội Hoàn , Thầy Hiệu Trưởng . Nhạc : Thầy Hoàng Bích Sơn với bản nhạc mới sáng tác : ĐƯỜNG VỀ QUÊ TÔI ( .... đường về quê tôi , con đường xa xôi , qua mấy con đ̣ quanh mấy ngọn đồi cao ... ) . Việt Văn : Thầy Lâm sĩ Hồng , Ngô thị Như Hà , Thầy Hiệu Trưởng ( đến bây giờ tôi vẫn c̣n sợ thầy không dám nhắc tên ) , Thầy Trần ngọc Quế , Thầy Trần đ́nh Hoàn ( anh ruột của tṛ Trần đ́nh Dinh ) . Nử Công Gia Chánh : Bà Trường thị Lệ An , bà có một trường dạy may cắt tại ngă năm gần rạp ciné LIDO . Hôi Hoạ : Thây Phạm hữu Khánh .Sử Địa Khan hiếm Giáo sư , thầy Lư Châu (anh ruột của tṛ Lư năng Để ), Thầy Nguyễn văn Đáo . Toán : Thầy Bùi Tấn tác giă các sách toán danh tiếng thuở ấy soạn cùng với Đinh Quy , Lê nguyên Diệm , Thầy Bửu Thiếc , Cô Nguyễn khoa Diệu Trà và đặc biệt cuối niên khoá có Thầy toán của mộng mơ Trần Đại Tăng , Chỉ thấy thấp thoáng thầy như ánh trăng , như sương khói rồi tan biến vào mù sương , bởi v́ thầy về để chuẩn bị dạy cho Đệ Tam sang năm . Vạn Vật : Cô Hà thị Như Nguyện , Cô Trần thị Kim Đính . Giám Thị : Thầy Nguyễn Kế , Cai trường ; Bác Nguyễn văn Thôi . ( viết qua trí nhớ có ǵ sai sót xin niệm t́nh tha thứ ) Ngày
nhập học , trong lớp có nhiều bạn học
hè , các lớp hè phần lớn là Toán , Lư Hoá
luyện thi THDNC , riêng chúng tôi ham chơi nên chẵng
có đứa nào học hè cả , có thể đây là
điểm yếu của chúng tôi , thằng Tấn
động viên tinh thần , ḿnh phải cố
gắng , chơi ít ít để th́ giờ học , nói
th́ dễ nhưng thửc hành khó quá , những ngày
nghĩ ra bờ sông Hàn , kiếm những chổ
vắng để học , lật vài trang sách th́
cốc , xoài , ổi , mít ... của các gánh hàng rong
hấp dẫn hơn , có đồng nào me cho đều
ra đây gởi người bán hàng , một hôm không
có một xu trong túi nhưng lại thèm chua , chợt
thấy Thầy Ṭng đi ngang qua , chúng tôi bàn kế
xin tiền thầy , Thằng Khôi x́ lốp xe đạp
của nó , bọn tôi dắt xe chạy theo Thầy ,
chào Thây rồi tả oán - Thưa Thầy xe của em
bi lũng , nhưng không có tiền để vá ,
thầy cho bọn em mượn tiền rồi mai
tụi em trả , thầy thấy tội nghiệp cho
10 đồng , thôi khỏi trả . Bẵng đi một thời gian , ham vui nên h́nh như chúng tôi quên đi mối nhục , bỗng một hôm , thằng Tấn khoe - Tau có tấm h́nh căn cước của X , nó đưa cho xem , tấm h́nh rất đẹp , tôi hỏi - Đâu mày có , mày yêu X rồi hả _ Con khỉ , thù th́ có chứ yêu cái mẹ ǵ ; tau gở trong học bạ của X để tại văn pḥng , thằng Khôi xen vào - Ḿnh t́m cách trả mối thù xưa . Sau nhiều ngày bàn bạc nhưng chưa t́m được phương pháp ǵ trả thù cho cao thượng , một hôm chúng tôi t́nh cờ , đang đọc báo CHÙA tại Ty Thông Tin DaNang , trong một quyễn sách về Phi Châu , tôi thấy dân Phi Châu trong thời ăn lông ơ? lổ ,có một tấm h́nh của một người con gái Mọi , đen đúa dẽ sợ , cái ǵ cũng dài , cũng to , ghê gớm lắm , tôi la lên - Có rồi . - Có cái ǵ thằng khùng ? . - Ḿnh lén xé cái h́nh này , về cắt cái đầu của X. trong tấm ảnh , dán vào cái đầu con Mọi ,lồng kiếng đàng hoàng cho xôm , đem treo trong lớp nó . Ngủ Quỷ cười vang . Một
buổi sáng nào , nh́n qua lớp Đệ Tứ 1 ,
thấy ồn ào náo nhiệt , năm thằng Quỷ
đứng dựa hành lan bên ni nh́n qua hành lan bên
nớ , như ngươi bàng quang , không nghe , không
thấy và không nói , nhưng lời chưởi "
Mất dạy " ngày nào ấm ức trong ḷng đă
xa bay . Bạn Ngô Nguyên Phúc , có giọng hát truyền cảm không thua ǵ ca sĩ nhà nghề ; bản nhạc Đường lên Sơn Cước một thời thịnh hành trên đài phát thanh : Đường lên núi rừng , sao hăi hùng , ôi gió lộng , trăng nước bạc , nghe tiếng nhạc ḷng vương vấn cô NƯỜNG ... Mây bay về đâu , chim bay về đâu , xin cho tôi nhắn tới nàng đôi câu , chia ly v́ đâu ... khăn tay c̣n thắm lệ sầu ... Giọng hát của Phúc truyền cảm đến nỗi làm rung động trái tim nhỏ xíu của một cô học tṛ lớp Đệ Lục , rồi sau này hai người đă nên vợ nên chồng . Ngủ quỷ chúng tôi được đặt tên là ban Ngủ Ca 5 con Ḅ , 5 con Ḅ tŕnh làng với bản NHẠC RỪNG KHUYA của Lam Phương : Đệm guitare và giọng chính là tôi : Nhạc đêm tàn hoà cùng rừng cây trầm lắng , nhạc réo vang hoà cùng đường tơ rừng vắng . Sương trời khuya rơi khắp đó đây rừng ơi , Sương trời khuya rơi khắp đó đây rừng chiều .... ban ngủ ca 5 con ḅ được khán giả hoan hô nhiệt liệt và vỗ tay hát theo .Bis ... Bis thằng Dũng cao hứng đứng lại sân khấu kể chuyện tiếu lâm ngoài chương tŕnh : Có hai vợ chồng nọ rất trẽ , hiếm hoi sinh được một đứa con trai , lên 8 tuổi mà chưa biết nói , bỗng một hôm trong bữa cơm nó th́nh ĺnh kêu lớn BÀ NGOẠI , ai cũng hớn hở mừng , nhưng nó vẫn câm luôn không nói nữa . Ba tháng sau bà ngoai nó tự nhiên lăn đùng ra chết . Một năm sau , cũng trong bữa cơm thằng nhỏ bỗng kêu lên : ÔNG NGOẠI rồi không nói nữa , cả nhà lấy làm kỳ , ba tháng sau Ông Ngoại nó lăn đùng ra chết . Cả nhà hoảng kinh nhưng không có ư kiến ǵ cả . Rồi vài tháng sau, cũng trong bữa cơm đột nhiên nó kêu BA . Cha nó tái mặt , lo sợ , nghĩ là ba tháng sau sẽ chết, nhưng ba tháng sau đă đến , Cha nó hồi hộp nhưng ông ta không chết , trái lại ông chủ nhà hàng xóm đối diện Chết . Thằng
Dũng kể xong , lặng lẽ bước xuống
sân khấu , Hai phút sau Toàn thể khán giả vổ
tay cười ầm . Nhà
em xa đường về VÔ TẬN |