Tuổi Học Trò
[5]

Tác giả: Tôn Thất Phú Sĩ
Thể loại: Hồi ký

5. Ðệ Tam B ( Ban Toán )

Phan châu Trinh , buổi tơ vương .
Những người xưa ấy dễ thương đến giờ
LK.. Ngọc Quỳnh .

Cô Giáo Lê khắc Ngọc Quỳnh , tôi không được biết cô , có lẽ cô về dạy PCT thì tôi đã Bỏ trường mà đi rồi , hay là cô không dạy lớp tôi nên tôi không nhớ , nhưng tự nhiên tôi mến Cô qua hai câu thơ trong bài thơ Trường Phan Châu Trinh .
Phan Châu Trinh thuở tơ vương .
Những người xưa ấy dễ thương đến giờ .
Có những thầy cô cũng là bạn thân một thời với tôi hay trên dưới một chút , sau khi xong Trung Học , theo ngành Đại Học Sư Phạm về dạy lại Trường Phan châu Trinh , tôi gặp không dám gọi anh tôi hay mày tau ,tôi vẫn gọi là Thầy , bởi vì tôi tôn trọng cái chức vụ này , có một lần tôi qua Đức thăm thằng bạn thân ngày xưa , thằng Khôi một trong ngủ quỷ chúng tôi , bây giờ là Cha Đạo nhà thờ . Cha đứng trên bục giãng , giãng Đạo cho hàng ngàn giáo dân người Đức , không khí im lặng trang nghiêm tôi đâm ra phục nó , xong buổi giãng tôi đến một bên và thưa CHA măc dù tôi không có Đạo , nó ôm tôi khẽ nói , mình MẦY TAO đi , để mình sống lại vài giờ của một thời ấu thơ . Có những chức vụ như hai chức vụ trên đây mà trong thâm tâm , tôi lúc nào tôi cũng trân quý , trong đó có Chức THẦY GIÁO .Do đó trong 6 năm PCT , tôi là học trò hoang nghich , phá phách nhưng chưa một lần hổn hào hay vô lễ với Thầy Cô ,cho nên khi viết về những chuyện ngịch phá ngày còn cắp sách tôi thấy dễ thương khi nhắc lại , và tôi nghĩ người đọc cũng dễ dãi cho tôi .
Miền Nam được vui hưởng Thanh Bình được vài năm 54 - 58 , sau đó chiến tranh lại bắt đầu nhen nhúm , Hiệp định Genève lấy vĩ tuyến 17 phân chia đất nước ra hai miền Nam Bắc , Việt Cọng không thi hành đúng đắn Hiệp định , không rút hết quân về Bắc , âm mưu để lại một số lớn cán bộ và bộ đội là dân miền Nam nằm vùng để mưu toa thôn tính Miền Nam sau này , đầu năm 59 Việt Cọng đã bắt đầu đánh phá Miền Nam , tuổi trẽ chúng tôi cũng bắt đầu lao vào cuộc chiến , song song với sự trưởng thành của Quân Lực Việt Nam Cong Hoà một lực lượng chủ lực , Chính Quyề n Miền Nam do Tổng Thống Ngô Đình Diệm lãnh đạo ban hành sắc lệnh thành lập Lực lượng quân nhân trừ bị ,
goi là QUÂN DỊCH , thanh niên tuổi từ 18 đến 30 phải tuần tự lên đường nhâp ngũ , sau 6 tháng huấn luyện quân sự , được trở về đời sống dân sự thuộc thành phần trừ bị , khi cần sẽ được gọi nhập ngũ ngay , Nam học sinh , sinh viên được hoãn vì lý do học vấn , chiến dịch được rầm rộ tuyên truyền để người dân được thông suốt , bài hát ĐI QUÂN DỊCH hàng ngày phát thanh trên Đài tiếng nói SaiGon . Thủ Đô Nước Việt Nam Cọng- Hoà :
Vài hàng gởi anh triều mến ; Vừa rồi làng có truyền tin . Nói rằng nước non đang cần . Đi Quân dịch là thương nòi giống . ... Cầm tay súng mà vui lên đường ... Thường thì tìm sang giàu tới . Tình này thì khác người ơi . Bao giờ nước non thanh bình . Tình yêu ấy đõi ta nên vợ chồng ...
Thời cuộc , chiến tranh càng ngày càng lan rộng , tuổi Phượng vĩ ve sầu lung lay , tuổi Đệ Tam tuổi của Thiên đường hình như không được trọn vẹn cho chúng tôi .Trong những năm Trung Học , Đệ Tam là năm đẹp nhất trong đời học trò , vừa đủ lớn để Mộng Mơ , trái tim đã biết rung động để dệt thành những mối tình nên thơ ,chỉ biết học hành , chơi đùa , không lo gì về thi cử , một buổi sáng đệ tam , tôi soi gương , tình cờ thấy mình có vài sợi râu lún phún , tiếng nói tự nhiên ồ ồ như tiếng vịt đực , trước khi bước ra khỏi nhà biết chải mái tóc cho gọn , áo quần phải ủi trước khi mặc ,tay chân tự nhiên dài ra , ngực nở , vai rộng , bắp thịt rắn chắc và nhất là không muốn ba me để ý đến nữa , thích sống tự do , tự lập ...và từ đó tính tình trở nên ngổ ngáo khó dạy , bởi vì tôi bắt đầu bước vào TUỔI ĐÔI MƯƠI :
Vậy đó bỗng nhiên mà HỌ lớn
Tuổi hai mươi đến có ai ngờ
Một hôm trận gió Tình yêu lại
Đứng ngẩn trông vời áo Tiểu Thơ
Huy Cận
ĐaNằng có con đường Đổ Hửu VỊ ( Hoàng Diệu ) rộng thênh thang chạy dài từ ngã năm đến Chợ Mới , hai bên đường đầy phượng vĩ đỏ rực khi hè về , con đường Phan châu Trinh thơ mộng chạy song song ngang qua những ngôi chùa cũ mới , chùa Nguyên Thuỷ , chùa Phổ Đà với những lần tôi theo chân me đi lễ , con đường Trưng nữ Vương từ Phi Trường dài đến Cổ Viện Chàm , dọc theo bờ sông Hàn miên mang tình tự , con đường Độc Lập sầm uất phố xá hai bên , có nhà Thờ uy nghi cô? kính . Chợ Hàn trung tâm của thành phố xuôi về đường Quang Trung cây cao bóng mát , con đường về Trẹm , về Thanh Bồ vòng ra bãi Biển Thanh Bình mỗi lần thuỷ triều xuống , nước rút cạn , làm trơ những vỏ ốc trắng tinh thoi thỏi theo hàng thông thẳng tăp , con đường Ông Ích Khiêm có ngôi chùa Tỉnh Hội , một thời tôi vui học trong Đoàn Thiếu Niên Phật Tử , đến Chợ Cồn gặp con đường Hùng Vương . Những con đường thời nhỏ tôi đã đi qua , đi lại không biết bao nhiêu ngàn lần , mòn không biết bao nhiêu đôi giày , mòn bao nhiêu lốp xe đạp , thế mà tại sao lòng tôi vẫn mãi vương vấn chỉ một con đường : Tôi gọi là con đường Mang tên em , tựa của một bản nhạc tình dễ thương thời bấy giờ , con đường hằn in những dấu chân kỹ niệm thời tôi mới biết yêu . Năm nay , năm Đệ Tam , hình như tôi đã trở thành người lớn , đã biết buồn khi mặt trời xuống bên kia núi Tiên Sa , biết vui khi nhìn một nụ hoa nở vội , ngẩn ngơ khi thấy một tà áo trắng bay bay trong gió , yêu thơ Xuân Diệu , Tế Hanh , Chế Lan Viên , Hồ Dzếnh ,Lưu trọng Lư , Quang Dũng ... , họ làm thơ vì tôi , họ đại diện tôi để viết nên những bài thơ tình bất hủ để lại cho hậu thế mai sau , chỉ có họ mới nói đúng được tâm sự của tôi , mỗi lần đạp xe qua lại nhà người học trò con gái tôi thầm thương , tôi về viết vào quyển sách Toán Đệ Tam:

Em ngồi bên song cửa .
Anh đứng dựa tường hoa .
Nhìn nhau mà lệ ứa .
Mỗi ngày một cách xa .
Hôm sau thằng Khôi mượn sách chép bài toán , đã sửa lại :
Em ngồi bên song cửa ;
Anh đạp xe đi qua .
Nhìn nhau mà bụng đói .
Mỗi giờ mỗi xót xa .

Cứ mỗi chiều tan học , dù mưa hay dù nắng , X ,( tôi gọi tên nàng là X cho hợp với Đệ Tam B ban Toán của ngủ quỷ chúng tôi , gọi NÀNG nghe cải lương quá ) thường hay đi bộ về nhà , chúng tôi khoá xe đạp bên gốc cây đầu trường , tôi lẽo đẽo làm như vô tình đi sau , bốn thằng quỷ đi xa xa đề phòng tôi có chuyện gì như té hay xỉu thì giúp đở , cứ im lặng đi theo như vậy , đến khi X quẹo vào nhà , cái cổng đóng lại , tôi mới yên lòng đi chơi tiếp với bạn bè ,Lủ Quỷ biết ý nên cứ lẵng lặng đi theo cho hết đoạn đường SI .
Một tối nọ , nhớ quá , rũ bọn quỷ đến nhà X , chỉ cần nhìn cái nhà thôi , đến nơi , tôi nãy ra ý định leo tường vào thăm X , trời mưa lâm dâm thường gọi cho nên thơ là Mưa bụi , bạn bè cản , nhưng tôi nhất định phải vào , như vậy mới chứng minh đươc cho X biết tình tôi , dù câm nín , bức tường cao quá , bốn thằng phải đồn đồn làm cái thang cho tôi trèo lên .Vừa đến đầu tường , bỗng nghe tiếng còi Te... , hai ông Cảnh Sát lù lù đứng bên cạnh tự bao giờ :
- Tụi bây trèo tường vào ăn trộm phải không ? còng tay bắt về bót .
- Không tụi em đâu có ăn trộm .
- Không ăn trộm , vậy trèo tường vào làm gì trong đêm tối ?
Thằng Bình miệng lưỡi hơn hết giãi thích mọi chuyện với hai ông Cãnh Sát , cuối cùng sau khi lục soát kỹ trong người 5 đứa , không có gì khả nghi ,may thằng Tấn có cái THẺ HỌC SINH đem theo ,chúng tôi được tha cho về , với lời hăm doạ và nụ cười chế nhạo của hai ông Cãnh Sát :
- Lần sau mà như vậy sẽ bi đem giam và thông báo nhà trường đuổi hoc .
-Mới Đệ Tam mà lộn xộn .
Bọn Quỷ khổ sở về mối tình của tôi , nhưng phải chia bùi xẽ đắng cho trọn tình trọn nghĩa , vì đã cùng nhau uống nước miếng thề nguyền kết nghĩa vào một buổi trưa trong hốc Cầu Vồng .
Ngẩn ngơ , ngơ ngẩn như vậy suốt mấy tháng liền , cho đến một buổi sáng , tôi nhịn ăn quà ghé tiệm bánh bao Thời Đại đường Độc Lập , mua một cái bánh bao , gói cẩn thận kèm theo bức thư tình dài 5 chử :
Tặng X để ăn sáng
Tôi đem ý định bàn või lủ bạn , sẽ đem cái bánh bao để dưới hộc bàn chổ X ngồi , buổi sáng X vào lớp , cất cặp sẽ thấy liền , bọn Quỷ không đồng ý , thằng Bình bàn ra .
- Như vậy tốn kém , mày chia 5 phần , mỗi đứa một phần có lý hơn .
- Tặng người mình yêu , người ta tặng bông giấy để giử được lâu , dầu thơm nước hoa ... , tệ nhất là một bản nhạc do Tinh Hoa Miên Nam xuất bản , mầy lại tặng bánh bao ,trần tục , không nên thơ chút nào .
Mặc bọn chúng , mỗi đứa một ý , tôi vẫn làm , cuối cùng bốn thằng quỷ cũng phải giúp tôi .
Tiếng trống lần thứ nhất , học sinh vào lớp đễ chuẩn bị giờ học , bên này nhìn qua lớp của người mình trộm yêu ,thầm nhớ , một bầy con gái , chia nhau ăn một cái bánh bao , vừa ăn vừa cười , ồn như cái chợ , tôi mặt mày xanh lè , bốn thằng quỷ phải vịn tôi đứng cho vững , nếu không có thể xỉu .
Trái tim tôi , bị một mũi tên bắn xuyên qua và đã nhỏ máu , cuộc tình thơ dại của tôi , cái thuở cho rất nhiều mà không nhận được CHI , nhưng dù sao cũng là :
... một thuở đã trở thành quá khứ .
Và một thời là kỷ niệm trăm năm ....
Thơ của Trần Hoan Trinh .
Ôi ta buồn ta đi lang thang bởi vì ai ?
Ôi ta buồn ta đi quyên sinh cũng vì em .
Tôi đứng dựa vào tượng CHÚA trước nhà thờ , hát khẽ để mình mình nghe , thế mà bốn thằng quỷ lắng tai nghe được , chúng hoảng hồn an ủi , thằng Khôi lên mặt dạy đời :
-Mày không nên tự tử , tau biết mấy ngày này mầy buồn , nhưng thời gian
sẽ làm cho mày quên đi . Tau thấy mày tau chán quá , thề sau này không lấy vợ
- Thằng Dũng trề môi .Đàn bà con gái là cái quái gì , tau chỉ thích đá banh và bạn bè
- Mầy cố học giỏi , sau này mầy là kỷ sư , bác sĩ , ông này ông nọ thiếu gì con gái theo mày , thằng Tấn nói như hét vào tai tôi . Riêng thằng Bình cười ruồi : Tau không có số đào hoa , con gái chê và chê con gái , tau khoẻ re .
Bốn đứa bốn ý , tôi gôm lại thành chân lý cho đời .

Năm nay cô Đặng thị Liệu dạy Anh Văn là Giáo sư chính ( sau này gọi là GS hướng dẫn hay GS chủ nhiệm ) , chúng tôi thích Cô Giáo làm GS chính hơn Thầy , Cô thì dễ nhõng nhẽo và dễ xin tiền hơn Thầy mỗi khi có dịp làm cái này cái nọ cho lớp , nhưng có lẽ nói cho đúng hơ n , hoc trò con trai thì thích Cô , con gái thì thích Thầy cũng là tự nhiên thôi . Cô Liệu dáng nhỏ nhắn xinh xinh , cô hay cười , dù có chuyện gì bực mình , không bằng lòng cô cũng không cau có , cô hiền như nàng Tiên Bạch Tuyết trong 7 chú lùn , cô chìu học trò kinh khủng , học trò nói gì cô cũng nghe và ừ , có lần trong kỳ thi đệ nhất lục cá nguyệt , một bạn trong lớp khi phát bài chỉ được 091/2.. , chạy lên bàn thầy nhỏ to với cô xin được điễm trung bình , cô cười sửa lại 10/20 và nói lầ n đệ nhị lục cá nguyệt không có xin nữa nghe , phãi cố gắng .
Nhưng không còn dịp để nhỏng nhẽo với cô nữa vì giữa niên học cô hết dạy lớp tôi mà Thầy Phạm văn Ấm thay thế .Hôm tiễn cô , trong bửa tiệc nhỏ để tạm chia tay , cả lớp đều sụt sùi khóc , cô an ủi :
- Cô đâu có đi xa , cô vẫn dạy ơ? trường mà .
Thằng Khôi ngịch ngợm phá phách thế mà bỗng trở nên thi sĩ , nó viết vào tờ giấy học trò tặng cô :
Có những lần đi không rượu tiễn .
Mà nghe ngây ngất cả tâm tư .
Tôi thay nó , đứng dậy ngâm hai câu thơ và trao tặng cô . Cô cười nói : còn nhỏ không được uống rượu nghe , say đó
Chúng tôi cuõi vang , tuổi trẻ là thế , vừa buồn thì lại vui ngay , chập chờn như trời lúc mưa lúc nắng .
Cô Liệu ơi ! cô có còn cất giữ tờ giấy này như cô đã hứa năm xưa với học trò đệ Tam B của cô không ?
Tết năm nay tháng 2 năm 1959 ,trong 12 con giáp tôi không nhớ con gì , thôi tạm gọi Tết CON BÒ , thầy Phạm văn Ấm thế cô Liệu , dạy Anh Văn ( Sinh ngữ chính ) và cũng là Giáo sư chính luôn , thầy vừa dạy vừa học để chuẩn bị về Hué thi vào Đại Học Sư Phạm Anh Văn , cho nên thầy ít để ý đến sinh hoạt của lớp , mọi việc giao cho thằng Định trưởng lớp , thằng Định làm trưởng lớp 5 năm liền , tuy nó học giỏi nhưng không phải giỏi nhất lớp , nhờ có tánh chăm và chịu trách nhiệm nên năm nào cũng được bầu , nó khoái ngủ quỷ lắm , bây giờ còn có tên Ban ngủ ca 5 con bò , cái gì làm không được thì giao cho tụi này với luật giang hồ là làm thì làm chứ không chịu trách nhiệm , tụi này bách nghệ , việc gì cũng làm được , kể cả quét lớp , làm vệ sinh , trang hoàng...
Thể thao, khôi hài chọc cho cười có thằng Dũng , cái mông lớn như bà Đầm mập , như ng nó chạy mau vô cùng . Ăn nói giao thiệp có thằng Bình , nó đã từng thức suốt đêm để tranh luân với thầy Đặng minh Trai về Ấp Chiến Lược và Nhân Dân Tự Vệ của ông Ngô Đình Nhu . Cắm trại , sinh hoạt ngoài trời có thằng thằng Khôi , Chưởi lộn , đánh lộn có thằng Tấn và cuối cùng văn nghệ có tôi .Tuy là hay phá phách , nhưng cũng giúp ích cho lớp được nhiều nên bạn bè thương mà không ghét , Tết năm nay lớp tôi tổ chức tiệc tất niên lớn , lợi dụng năm nhàn hạ ăn tết huy hoàng , quan khách được mời là các Thầy cô , Tôi đề nghị phải có ngay ban Ẩm thực , mỗi bạn góp 20 đồng , xin xỏ đâu không cần biết , bắt buộc phải gốp , só tiền này bằng 4 ly chè đậu đỏ bánh lọt loại lớn ngã năm , thầy Ấm cho thêm 200 đ , ban văn nghệ được thành lập làm nòng cốt , thế là tiến nhanh ,tiến mạnh , tiến vững chắc đến ngày Tất niên .
Hôm đó , thầy cô , mỗi người nhín một chút thời gian đến chung vui với chúng tôi đông đủ . Phạm thị Liên Hương ( sau này cũng là Nha Sĩ , có phòng khám răng ơ? Huế ) đọc lời chúc tết thầy Cô :
Kính Thưa Thầy Hiệu Trưởng .
Kính Thưa Thầy Cô .
Các bạn Tam B thân mến .
............
Liên Hương , đoá hoa biết nói của Tam B , giọng Huế ngọt ngào , ngon như bánh bèo Gia Hội đã làm cho mọi người cảm động , LH vừa dứt , Thầy Hiệu Trưỡng là người vỗ tay hoan hô đầu tiên .
Sáng mồng một tết , ngủ quỷ , năm bộ đồ mới , năm con ngựa sắc chạy vòng vòng thành phố , đến đầu hẽm Chùa Hải Châu , thiên hạ đang vây quanh các sòng bạc , sóc dĩa với hai bên chẵn và lẽ , nhất nhị tam tứ ngủ lục , bầu cua cá cọp , đủ các phương cách sát phạt nhau , thằng Khôi la lên :
- Ê , dừng xe , tau có chuyện muốn bàn .
- Chuyện gì .
-Mình hùn tiền đánh bạc .
-Thua thì về nhà ngủ , thắng lớn , mình đi Hôi An chơi .
Chuyện của chúng tôi , đứa nào nói ra cũng có lý , không xướng ra thì thôi , chứ xướng ra là OK ngay .
Tất cả gom hết tiền lì xì được gần 300 đồng , sà vào sòng Bầu Cua Cá Cọp , thằng chủ bàn vừa xóc vũa la :
-Mại dô ! Mại dô , đầu năm tết đến , may mắn may mắn , đánh lớn trúng lớn , đánh nhỏ trúng nhỏ , không đánh thấy người khác trúng mình tiếc .
Bố nó , Hấp dẩn quá ; thằng Dũng đặt 20đ chổ con CUA , thằng cầm cái hô KHUI , nó dở cái chén ra :
2 Cua 1 Bầu , ngủ quỷ cười hô hố , thắng 40 rồi .
Cứ như vậy lúc thắng lúc bại , thắng thì ít , bại thì nhiều , cuối cùng còn 20đ trên tay , sáng mùa Xuân trời lành lạnh nhưng đứa nào trán cũng chảy mồ hôi , tôi đặt ván cuối cùng Con TÔM . 2 Cá 1 Nai , tiếng thằng chủ cái hô to , lòng chúng tôi xìu như cái lốp xe đạp mà hồi nào đánh lừa Thầy Tòng xin tiền ăn quà vặt bên bờ sông Hàn mộng mơ của thời mói lớn .
Phan châu Trinh , đệ tam B ơi ! ta yêu em từ thuở dại khờ , những người bạn năm xưa người còn kẽ mất , nhưng đâu đây tiếng lòng vẫn còn réo gọi :
PHAN CHÂU TRINH , BUỔI TƠ VƯƠNG .
NHỮNG NGƯỜI XƯA ẤY DỄ THƯƠNG ĐẾN GIỜ .

Paris , những nụ hoa trong vườn chớm nở

Tôn Thất Phú Sĩ
------------------------------------
Ghi chú :
Lúc bấy giờ : Từ đệ Thất đến đệ Tứ goi là Trung hoc đệ nhất cấp học giống nhau .
Từ đệ Tam đến đệ Nhị thì thi Tú Tài phần 1 hay gọi là Bán Phần , Đậu xong Tú tài phần nhất mới được lên đệ nhất , cuối năm thi tú tài phần 2 hay gọi là Toàn Phần . Trung Học đệ Nhị cấp được chia ra các ban sau : A : Vạn vật Lý Hoá * B Toán Lý Hoá * C Văn chương và D Hán Văn . Xong Tú Tài toàn Phần lên Đại Học

Phần [6]

trở lại