Vượt
Ngũ Lĩnh, Quân Tần Đánh Chiếm Bách
Việt Bùi Quư Chiến |
Năm 257 TTL Thục Phán
đánh bại vua Hùng Vương và đổi
quốc hiệu là Âu lạc. Cùng thời kỳ này,
ở bên Tàu, nước Tần lần lượt
đánh bại các nước thuộc Tây Chu và Đông
Chu, sau cùng đánh bại nước Tề. Lần
đầu tiên nước Tàu thống nhất dưới
quyền Tần Thủy Hoàng. Bấy
giờ biên giới cực nam của nước Tàu là
dăy núi Ngũ lĩnh (cũng gọi là Nam lĩnh). Dăy
núi này khởi xuất từ Thành đô qua phía nam Trùng
khánh, Tây dương, Tư nam, Lê b́nh, Tinh huyện, Lâm
châu, Nam xương, và Chiêu hưng rồi ra biển. Lănh
thổ ở phía nam Ngũ lĩnh gọi là Lĩnh nam
hoặc Lục lương. Sống trên lănh thổ này
là 5 Việt tộc (tức Bách Việt) như sau: 1.
Đông Việt cũng gọi là Ngô
Việt hay Đông âu ở Chiết giang. 2.
Mân Việt ở Phúc kiến. 3.
Nam Việt ở Quảng đông và phía
bắc Quảng tây. 4.
Tây Việt hay Tây âu ở phía nam Quảng
tây. 5.
Lạc Việt ở Bắc Việt và
bắc Trung Việt tức Âu lạc đời
Thục An Dương Vương. Năm
214 TTL Tần Thủy Hoàng sai đô úy Đồ Thư
và quan sử Giám Lộc đem quân đi đánh Bách
Việt. Thắng
Và Bại Trong Cuộc Chinh Phục Bách Việt
Thành
phần quân Tần gồm: ·
Những kẻ trốn tránh (trốn lính ,
trốn thuế , trốn nợ ...). ·
Những kẻ nghèo hèn phải gửi
rể để được cưới vợ. ·
Và những kẻ làm nghề buôn bán. Đoàn
quân này sẽ bị giữ lại đất Bách
Việt như những kẻ bị lưu đày. Ngoài
ra đoàn quân này c̣n có 1,500 phụ nữ với
nhiệm vụ may vá quần áo cho quân lính. Đồ
Thư chia quân ra làm 5 đạo: ·
Đạo thứ 5 tập trung ở sông
Dư can thuộc Giang tây, mục tiêu là Đông
Việt và Mân Việt. Hai nước này đầu hàng
quân Tần ngay phút đầu. ·
Đạo thứ 4 xuất phát từ
Dự chương do đèo Đại du tiến đánh
Nam Việt ở Quảng đông. ·
Các đạo 1, 2 và 3 tiến vào tây
bắc Quảng đông và bắc Quảng tây. Quân
Tần chiến thắng Nam Việt ở Quảng
đông và bắc Quảng tây dễ dàng nhưng khi
tiến vào Tây Việt (Tây Âu) ở nam Quảng tây th́
bị cầm chân. Người Tây Việt rút vào
rừng đánh du kích trong suốt 3 năm khiến quân
Tần không thể tiến sâu. Quân Tần càng
mất nhuệ khí khi chủ tướng là Đồ
Thư bị giết chết. Tuy
nhiên những vùng bị đánh chiếm đă
được quân Tần đặt quận huyện
để cai trị. Đông Việt và Mân Việt
bị hợp nhất thành quận Mân trung, Nam Việt
(Quảng đông và bắc Quảng tây) bị chia làm
3 quận là Nam hải, Quế lâm và Tượng
quận. Nhâm Ngao được cử làm Nam hải úy
và Triệu Đà làm huyện lệnh Long xuyên
(thuộc quận Nam hải). Cuộc
chinh phục Bách Việt coi như thắng lợi 4/5.
Có được chiến thắng này là nhờ tài hành
quân của tướng Đồ Thư và công
chuyển vận lương thực của quan sử
Giám Lộc. Thời
bấy giờ chuyển vận khối lượng lương
thực cho một đoàn quân 50 vạn người
qua địa thế hiểm trở là nhiệm vụ
vô cùng khó khăn . Nhất là tiếp tế cho
mặt trận Quảng tây. V́ sông ng̣i ở địa
phương này không thuận lợi nên Giám Lộc
phải giải quyết bằng cách khơi ng̣i
chảy ṿng qua núi. Con ng̣i đó là một hệ
thống cửa đập (thủy môn) dẫn nước
lên cao nên được gọi là linh cừ. Linh
Cừ
Tổ
tiên của Giám Lộc là người Việt (sử
sách của Tàu không nói rơ Việt tộc nào). Tiến
vào Quảng tây, quân Tần phải vượt qua
ngọn núi thứ 5 của dăy Ngũ lĩnh ở phía
bắc Quảng tây. Tại đây có sông Tương
và sông Ly. Sông Tương chảy ra biển nên không
thuận tiện cho việc chuyên chở lương
thực vào mặt trận. Sông Ly chảy về
Quảng tây thuận tiện cho việc chở lương
nhưng cách sông Tương một sườn núi. Năm
219 TTL, Giám Lộc khai một cừ nối sông Tương
với sông Ly. Lộc cho đắp một đập
bằng đá để chặn ḍng chảy của sông
Tương và đổi ḍng chảy ṿng qua sườn
núi để nối với sông Ly. V́ địa
thế, ḍng nước phải chảy ngược lên,
nên Lộc cho đắp những đập giữa ḍng
để giữ nước như những bậc
thang. Mỗi đập có cửa mở đóng
gọi là thủy môn. Sau
đây là một đoạn trích trong sách Lĩnh nam
di thư của Âu Đại Nhâm mô tả linh cừ: "Lộc bấy
giờ lượng tính làm ra cái đập để
nước xối mạnh vào băi cát sỏi rồi
xếp đá làm vũng lái nước sông Tương
đổ ra. Nước chảy xói đi hàng 60
dặm, lại đắp 36 cửa đập
(thủy môn). Khi thuyền chở lương đi qua
một cửa đập th́ đóng cửa đập
ấy lại khiến nước tụ lại đẩy
lên dẩn. Do đó thuyền có thể lần theo sườn
núi mà lên hoặc xuống dễ dàng". Linh
cừ khởi công từ năm 219 TTL nhưng tới năm
214 TTL quân Tần mới khởi phát cuộc nam chinh,
như vậy việc kiến tạo linh cừ đ̣i
hỏi phải vài năm mới hoàn tất. Ngày
nay cách tàu bè lên xuống như bậc thang được
áp dụng ở kênh đào Panama (nối biển
Caribbean với Thái b́nh dương) và sông Saint Lawrence
(nối Ngũ đại hồ với Đại tây
dương) nhưng với kỹ thuật hiện
đại và quy mô to lớn. Quan
Hệ Giữa Âu Lạc Và Nhà Tần
Trong
các sử sách , mối quan hệ giữa Âu lạc và
nhà Tần được chép khác nhau. Học
giả Đào Duy Anh, tác giả Nguồn gốc dân
tộc Việt nam, cho rằng: "Nhóm Lạc Việt
là tổ tiên trực tiếp của dân tộc
Việt nam ở miền trung châu Bắc kỳ và
bắc Trung kỳ v́ không bị nhà Tần chinh
phục nên giữ được độc lập lâu
hơn các nhóm khác" . Học
giả Trần Trọng Kim, tác giả Việt nam
sử lược, viết rằng: "Đến năm
214 TTL, Tần Thỉ hoàng sai tướng Đồ Thư
đánh lấy đất Bách Việt (vào quăng Hồ
nam, Quảng đông và Quảng tây). An Dương Vương
cũng xin thần phục nhà Tần để bảo
tồn. Nhà Tần mới chia Bách Việt và Âu
lạc làm 3 quận: Nam hải (Quảng đông),
Quế lâm (Quảng tây) và Tượng quận
(Bắc Việt)." Đại
Việt sử kư toàn thư (do Viện khoa học xă
hội dịch) chú giải Tượng quận như
sau: "Nhiều sách sử
của ta và Tàu đều chép quận Tượng là
quận Nhật nam hay bao gồm cả 3 quận: Giao
chỉ, Cửu chân và Nhật nam. Thuyết này dựa
vào câu cước chú trong Hán thư về quận
Nhật nam đời Hán rằng quận Nhật nam là
quận Tượng đời Tần. Tuy nhiên cũng
trong Hán thư phần bản kỷ chép rằng năm
thứ năm niên hiệu nguyên phương (năm 76
TTL) quận Tượng bị băi bỏ, chia làm 2,
một nửa sát nhập vào quận Uất lâm,
một nửa sát nhập vào quận Tường kha.
Uất lâm thuộc Quảng tây, Tường kha ở
phía tây Uất lâm và là một phần của Qúy châu". Như
vậy Âu lạc hoặc Lạc Việt không phải
là Tượng quận và không bị quân Tần
chiếm đóng hoặc uy hiếp. Tuy
nhiên Âu lạc chỉ độc lập thêm được
6 năm. Nhân
nhà Tần suy yếu v́ loạn khắp nước,
quan úy quận Nam hải là Nhâm Ngao mưu toan đánh
Âu lạc và ly khai nhà Tần để lập một
nước riêng. Nhưng mộng chưa thành th́ Nhâm
Ngao mất; trước khi mất, Nhâm Ngao giao
quyền bính cho Triệu Đà. Năm
208 TTL ,Triệu Đà đánh bại An Dương Vương
và sát nhập Âu lạc vào Nam Hải thành nước
Nam Việt, tự xưng là Triệu Vũ Vương. Bùi Quư Chiến ·
Đại Việt sử kư toàn thư
của Ngô Sĩ Liên. ·
Khâm định Việt sử thông giám
cương mục của Quốc sử quán triều
Nguyễn. ·
Việt nam sử lược của
Trần Trọng Kim. ·
Nguồn gốc dân tộc Việt nam
của Đào Duy Anh. ·
Những kinh thành có trước Hà nội
của Nguyễn Quang Lục. |