Chương
7
Chuyện từ thành nội
Không hiểu do một phép lạ nào mà ngôi nhà vẫn
c̣n nguyên vẹn.
Chúng tôi sống chật hẹp trong chiếc hầm
đào sâu xuống đất, trên miệng hầm, xung
quanh chất toàn bao cát, như vậy là đă mười
mấy hôm.
Chuyện ǵ? À, mấy ngày đầu. Mấy ngày đầu
th́ đâu có ǵ kinh hoàng. Cũng như các vùng khác,
đêm mồng một, chúng tôi nằm lăn sát đất,
chui cả xuống gầm giường v́ tiếng súng
bắn khắp mọi phía. Sáng ngày ra là Việt
cộng đă đầy nhà, đầy vườn.
Họ đi lại ngoài đường đông
nghẹt. Đồng phục à? Không. Họ vận đủ
các thứ quần áo. Có tốp mặc áo ka ki hẳn
hoi, nhưng phần đông họ mặc quần đùi.
Đặc biệt là người nào cũng có đeo băng
màu nơi tay, hoặc quàng khăn nơi cổ.
Chuyện ǵ xảy ra vậy? Huế mất rồi sao?
Chúng tôi nh́n nhau ḍ hỏi, muốn chạy qua hàng xóm
hỏi thăm tin tức cũng không được
nữa. Ai ở yên nhà nấy. Và họ ra lịnh
mỗi nhà phải tự đào hầm lấy bắt
đầu tập chịu đựng gian khổ để
chiến thắng. Chúng tôi đă lấy được
Huế, các nơi đang đánh nhau, đợi toàn
quốc chiếm được hết là thắng
lợi. Quân giải phóng nói vậy.
Mấy ngày đầu vui lắm. Họ nấu cơm,
ăn uống trong nhà chúng tôi. Nghe nói họ sẽ
tổ chức liên hoan nữa. Rồi họ chở
đâu tới thiệt nhiều mứt bánh, nhất là
bánh tét, và họ ăn uống lu bù. Ăn như chưa
bao giờ được ăn.
Hôm đầu tiên tôi sợ lắm, gia đ́nh tôi cũng
sợ cho tôi nữa. Tôi là con một, lỡ có
chuyện ǵ chắc mạ tôi không chịu nổi. Nhưng
mấy ngày đầu thiệt êm thắm. Tôi c̣n
được nghe họ nói chuyện nữa chớ.
Họ nói chuyện vui lắm. Em tôi hỏi cả
chuyện ngoài Bắc, họ nói đời sống ngoài
Bắc no đủ. Nhưng nhiều anh cán binh Bắc
Việt nh́n mấy cô gái mặc quần ống
chật, áo sơ mi hoa ḥe th́ tỏ vẻ ngạc nhiên.
Tôi nghe họ x́ xào với nhau:
"Con gái ở trong này đẹp quá, ăn mặc
đầy đủ quá."
Mấy chị nữ cán bộ th́ ghét ra mặt.
Bởi vậy, qua ngày thứ hai, các cô gái Huế trong
thành nội biết được sự không ưa thích
đó và thay đổi lối ăn mặc liền.
Mấy ngày đầu êm ru, thỉnh thoảng lắm
mới nghe tiếng súng nổ xa thiệt xa, đâu phía
bên hữu ngạn, mà tận vùng ngoại ô, không ai
để ư nữa.
Có mấy nữ cán bộ vác xe của thiên hạ ra
tập. Nhiều nhà đă trốn ra Gia Hội
được từ hôm đầu, ngay tờ mờ sáng.
Họ đi thật là dại, ban đầu chúng tôi
nghĩ thế. Nhà họ bỏ không, mấy cô nữ cán
bộ tha hồ mà vào lục lọi. Vật mà các cô
ưa thích nhất là xe đạp và xe Honda. Nh́n
thấy các cô cán bộ xăn áo xăn quần đến
háng mà tập xe đạp th́ không nín cười
được. Nhưng buồn cười mà đâu có
dám cười, chúng tôi lo sợ cho tương lai
lắm. Chưa biết rồi sẽ ra sao. Mấy anh lính
Việt cộng có vẻ lạc quan. Toàn quốc
thắng trận, đồng bào yên tâm. Họ báo tin
cho biết vậy. Và ở trong thành nội, chúng tôi
ngạc nhiên thấy họ tràn vào khơi khơi, tôi
không thấy có vẻ ǵ là đụng độ, đổ
máu cả. Chắc tại tôi không ra khỏi nhà. Ngay
từ sáng tinh sương ngày mồng hai, má tôi đă
đóng chặt cửa lại, chúng tôi chỉ
được nh́n ra đường qua kẽ hở.
Nhưng dù qua một kẽ hở rất nhỏ, tôi cũng
nh́n thấy ngoài đường rất đông người
đi lại. Các anh lính Việt cộng đều mang
băng xanh hoặc băng trắng nơi cánh tay áo.
Không khí đường phố thay đổi thật
đột ngột, bên cạnh những khuôn mặt lo
lắng núp sau những cánh cửa, có những bộ
mặt tươi cười, ra chiều hết sức
hớn hở. Nhà ông giáo Kê, một người đàn
ông đứng tuổi đă bỏ nhà đi tập
kết hơn mười năm, bỗng xuất
hiện. Ông ta có một bà vợ hàng ngày đi bán chè
và một cậu con trai khoảng chừng 17, 18 tuổi.
Sự xuất hiện của ông giáo Kê làm mọi người
lo lắng. Mạ tôi nói giọng run run:
"Thôi chết rồi, ông nớ về là ông biết
hết trong vùng ni, thế nào ông cũng bắt bớ
lung tung cho coi."
Tuy lo vậy, nhưng nhân vật ông giáo Kê cũng chưa
làm cho chúng tôi kinh hoàng bằng hai căn nhà ngay ở
đầu đường Nguyễn Hiệu bỗng
trở thành nơi ra vào tấp nập của các anh cán
binh Việt cộng. Người ta đồn với
nhau có hai nữ sinh viên là cán bộ nằm vùng. Hai cô
ở ngay căn nhà đầu đường, có người
trông thấy hai cô mặc quần tây, áo sơ mi, đội
nón lá đi đi lại lại trên đường, lưng
đeo súng lục kiểu Tiệp Khắc. Tôi không
biết được tên của các cô, nhưng người
ta cho biết hai cô là sinh viên trước ở Sài G̣n.
Tôi đoán một vài tên trong số bạn cũ quen
thuộc, nhưng chưa có ǵ làm bằng cớ
chắc chắn.
Cũng nơi đường Nguyễn Hiệu, một
ông thợ mă trước theo Việt cộng, đă
trở về hồi chánh nay trở thành cán bộ
nằm vùng. Người ta lo nhất là bộ mặt này.
Anh ở đây đă lâu, và thế nào anh cũng
lập công, chỉ điểm một số thường
dân. Má tôi lo lắng hỏi tôi có làm chi cho ông ta thù oán
không. Tôi suy nghĩ măi không t́m ra chuyện ǵ, tuy nhiên
tôi cũng không an tâm. Mấy ngày liền tôi không dám
ra đường. Má tôi hễ thấy mặt tôi ló nh́n
ra khe cửa là lôi lại, kéo tuốt vô trong buồng,
đóng cửa kín mít.
Nhưng mấy ngày qua, tôi chưa thấy chuyện ǵ
lạ xẩy ra, ngoài việc các người lính
Việt cộng vào từng nhà bắt đi học
tập. Tôi lại được mạ tôi đem
dấu trên trần nhà. Con em gái tôi phải đi
học tập. Khi về, nó cho biết là lớp
học được tổ chức ở nhà ông giáo Kê.
Tôi hỏi học những ǵ, nó cho biết là người
ta yêu cầu các cô vào từng ban, ban cổ động,
ban cứu thương, ban tiếp tế. Tôi hỏi nó
chọn ban ǵ th́ nó chỉ cười lắc đầu:
"Em run bất chết. À, em có gặp..."
Tôi hỏi nó gặp ai th́ nó làm thinh, mặt lộ
vẻ sợ hăi. Tôi gạn hỏi thêm mấy lần,
nó vẫn không dám nói. Nó c̣n tiết lộ cho tôi
biết là thanh niên sinh viên bị bắt đi học
tập đông lắm.
Cả ngày hôm đó, tôi không ăn cơm được,
tôi cảm thấy cổ họng khô đắng. H́nh như
tôi sắp cảm nặng. Câu nói nửa úp nửa
mở của đứa em gái làm tôi không an tâm.
Tối hôm đó, tôi rời khỏi trần nhà
xuống đất nằm, tôi hỏi lại nó.
Lần này giọng nó run run như sắp khóc:
"Em gặp cô Đoan, cô Đoan ở đầu đường
ḿnh đó anh."
"Hai cô lận mà?"
"Th́ cô Đoan với cô Kim ở đối diện nhà
nhau đó."
"Nó có nh́n ra em không?"
"Có, nó hỏi anh đi mô mà không tới học
tập, em nói anh đi về quê hôm hăm tám Tết. Nó
cười, nói ngày mồng một nó gặp anh đi
ra cửa Đông Ba với anh Hạo, anh Toàn. Em lo quá."
"Rồi em trả lời răng?"
"Em làm thinh."
"Nó nói chi nữa không?"
"Có, nó khuyên em nên gia nhập mặt trận liên
minh, ḥa b́nh chi đó. Em cứ làm thinh. Nó nói em giúp nó
được. Nó hẹn sẽ gặp em sau."
"Em thấy thầy Đóa đi họp không?"
"Em không thấy thầy mô hết."
"C̣n ông giáo Kê về ra răng?"
"Ông giáo Kê diễn thuyết hăng lắm. Em
sợ quá chả nghe ǵ hết, mà có nghe cũng không
hiểu. Anh ń, ông đi tập kết về râu dài
tới ngực, coi dễ sợ quá. À anh, em thấy h́nh
như có anh Đắc nữa."
"Đắc?"
Tôi kêu lên sửng sốt. Thôi chết rồi, Đắc
đă trở về. Nhưng tôi không tin Đắc có
thể là một người cộng sản được.
Ngày trước, tôi cũng có chân trong nhóm tranh đấu
với Đắc. Đắc thường tâm sự là anh không
thể chấp nhận cộng sản. Rồi một
thời gian sau, v́ bị theo dơi, ruồng bắt, Đắc
trốn đi.
Có người nói Đắc với Đoan với Ngọc cùng
trốn một lượt. Lần này Đắc trở
về, chắc Ngọc và Phan cũng trở về
rồi. Tôi thầm lo ngại, ngày trước Phủ có
một cô nhân t́nh cũng ở trong thành nội này, sau
khi Phủ đi ít lâu, cô t́nh nhân đă vội thay ḷng
đổi dạ theo một người khác. Ngoài
việc bị khổ sở v́ trốn tránh, Phủ c̣n
mất luôn người yêu nữa. Lần này nếu
trở về, chắc Phủ sẽ đau khổ ghê
lắm. Liệu chuyện ǵ sẽ xảy ra? Tôi hỏi
gặng măi em gái tôi có nh́n thấy Phủ không. Có ai
nh́n thấy Phủ không? Nó quả quyết là nó không
thấy, cả bạn bè của nó đi họp cũng
nói không thấy. Tôi hơi yên tâm và mừng thầm
cho kẻ phản bội. Nếu Phủ trở về,
thêm một mối thù hận nữa, cô bé thay ḷng kia
chắc cũng không tránh được hậu quả
thương tâm. Nhưng em gái tôi cười gượng:
"Anh tưởng về tới Phủ mới biết
răng! Em tin là Phủ không chấp nhận mô. Nhưng
Phủ và Ngọc không có mặt ở nội thành."
Tôi không khỏi bùi ngùi nhớ lại bạn bè cũ.
Dù Đắc, dù Ngọc, dù Phủ có bỏ đi, có theo
lư tưởng nào nữa, dù thù nghịch với tôi, tôi
cũng vẫn c̣n giữ những kỷ niệm về
họ. Tôi tự tin tôi, tôi tin bạn bè. Trước
đây, Đắc đă bị dồn đến bước
đường cùng, phải trốn theo bên kia, nhưng
sự có mặt của Đắc không c̣n làm tôi lo
sợ nữa, mà nghĩ tới Đắc, tôi bỗng
cảm thấy yên ổn hơn một chút. Tôi định
bụng là phải gặp cho được Đắc. Tôi
không tin là có chuyện ǵ sứt mẻ trong t́nh bè
bạn. Ngày hôm nay, hay ngày mai, thế nào tôi cũng có
dịp gặp lại Đắc. Tôi phải gặp. Tôi
hỏi em gái:
"Em có nói chuyện với anh Đắc không?"
"Em thấy một người giống như anh Đắc
thôi chớ em chưa dám nh́n. Anh ấy đeo băng
xanh, có súng nữa."
"Em coi bộ anh ra răng?"
"Có vẻ trầm ngâm chớ không hách dịch như
mấy tên cán bộ nằm vùng khác. Anh biết xóm ḿnh
chán chi cán bộ nằm vùng, rứa mà ḿnh biết chi
mô."
Tôi hỏi tiếp:
"Rứa họ học tập cái chi?"
"Th́ như anh nằm trên nhà khi mai anh nghe đó.
Họ tới nhà họ nói mời đi họp, em định
trốn nhưng cô Đoan cô đứng đầu ngơ
gọi ngay tên em nên phải đi. Họ nói đi
họp mà họ c̣n bắt học tập nữa.
Rồi họ diễn thuyết, tuyên truyền về
thắng lợi."
"Họ tuyên truyền răng?" Tôi nôn nao.
"Họ nói chiến thắng lấy được
Huế là nhờ sự đóng góp của nhân dân.
Vậy các trẻ em về nhà t́m những khúc tre, khúc
gậy ngắn rồi sơn đen, khi mô nghe tiếng máy
bay quân Mỹ ngụy tới th́ đem ra chĩa lên
trời để bọn Mỹ ngụy tưởng là
súng, phải khiếp đảm trước tinh
thần chống đế quốc, tay sai của nhân dân
Huế. Họ c̣n nói là đồng bào đừng
để cho một tên Mỹ ngụy, một tên
Việt gian nào trốn trong nhà. Gặp trường
hợp đó phải báo cáo cho giải phóng biết
ngay."
Tôi kinh hoàng:
"Việc xúi con nít sơn khúc tre giả làm súng có
thiệt há?"
"Em nghe rơ ràng ń. Họ c̣n tuyên truyền nhiều
lắm. Ń anh, trước khi họp, các anh giải phóng
c̣n đọc khẩu hiệu, rồi đến 7
nhiệm vụ của đảng viên, rồi lời
của "bác" Hồ, em nhớ như ri th́
phải: Trung với đảng, hiếu với dân,
nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng
vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.
Họ hô lớn mà hô nhiều lần, em bất
thuộc làu."
Tôi gắt: Kệ xác họ. Tôi đâu cần phải
biết, phải nghe những khẩu hiệu trung thành
với bác với đảng. Chính những người
lính Bắc Việt đi vô Nam, họ thuộc làu
những khẩu hiệu đó, nhưng chắc cũng
có người không hiểu tại sao phải trung thành,
phải chết.
Nhưng lời tuyên truyền đó đă gây một
hậu quả tai hại. Về sau, khi các trận đánh
diễn ra, không hiểu v́ những tiếng súng ở các
hố cá nhân bắn lên, hay v́ những dùi, gậy
của các em nhỏ bị bắt ra chĩa lên trời
mà máy bay bắn xuống như xối xả.
Suốt đêm đó, tôi không ngủ được. Sáng
ngày ra đă phải lên trần nhà nằm. Em gái tôi
vẫn chạy qua hàng xóm ḍ tin tức, nhưng tôi không
dám chường mặt xuống nhà chớ đừng
nói ra đường. Tôi sợ họ biết mặt.
Nhất là ông thợ mă hồi xưa là Việt
cộng, nay về hồi chánh đă trở thành
một cán bộ nằm vùng. Ông không ưa bọn sinh
viên như tôi. Rồi c̣n nhà ông giáo Kê nữa, cả
cậu con mười bảy mười tám chi đó,
ít khi nói chuyện với tôi đàng hoàng. Em gái tôi
đă nói dối là tôi bị kẹt lại ở dưới
quê, tôi sợ em tôi mang vạ v́ sự có mặt
của tôi nữa.
Ngay sáng hôm đó, trước nhà tôi, sau vườn tôi
nghe có tiếng cuốc đất. Rồi một lúc sau
có tiếng lao xao dưới nhà. Tôi nín thở nằm
yên nghe ngóng. Một giọng nói đàn ông lớn
tuổi, giọng Quảng B́nh th́ phải, và h́nh như
nói chuyện với mạ tôi:
"Mẹ phải cho đào hầm. Chúng ta c̣n phải
đương đầu với rất nhiều khó khăn.
Quân Mỹ ngụy có thể đem máy bay tới
thả bom để giết nhân dân. Nhưng không sao, chúng
sẽ thất bại nặng nề."
Tiếng chân đi rảo quanh nhà. Tiếng mạ tôi năn
nỉ:
"Dạ nhà tui đơn chiếc, ba chúng nó khuất
núi lâu rồi, chúng tui mạ góa con côi... Dạ, bánh tét
trong nhà làm... Dạ bánh cúng..."
"Ở ngoài Bắc nhân dân ta ăn Tết vui
lắm."
"Dạ."
"Năm nay, Bác cho chúng tôi được vào đây
ăn Tết với nhân dân trong này. Gặp các mẹ,
các chị, chúng tôi sung sướng lắm."
"Dạ."
"À, tôi quên, giá gạo của bọn Mỹ ngụy
bán bao nhiêu một bao?"
"Dạ, mỗi tạ mấy ngh́n, ba ngh́n có, hai ngh́n
có."
"Bọn Mỹ ngụy bán cắt cổ, uống máu
nhân dân. Đợi khi giải phóng xong, gạo chỉ bán
năm trăm đồng một tạ."
"Dạ."
"Nhà mẹ có ai giúp đỡ đào hầm không?"
"Dạ mạ con tui đào. Ngoài tui với con
nhỏ, với thằng con trai lên mười ni c̣n
mấy đứa cháu. C̣n có bà d́, bà ngoại. Dạ
không dám làm phiền mấy ông."
Tiếng chân đi vào phía bàn thờ. Tôi đoán ra bước
chân mạ tôi vội vă như muốn ngăn lại:
"Dạ mấy hôm nơi bàn thờ dọn
rồi."
Giọng đàn ông cười giả lả:
"Không, mẹ cứ việc cúng chớ."
"Dạ, cúng... Mà mấy hôm ni ai c̣n ḷng dạ mô mà
cúng. Hôm mồng một tưởng chết rồi,
nhờ ơn ông bà... Dạ thưa ở trong nớ không
có chi hết. Dạ có bánh, bánh tét. Dạ mời,
mời ông... à mời... đồng chí."
"Cám ơn mẹ. Nhân dân miền Nam tốt với
giải phóng quá. Chúng con hết sức ghi ơn mẹ
giải phóng..."
Tiếng chân đi ra khỏi nhà rồi xa dần. Đợi
một lúc tôi ló đầu xuống, tấm cạc tông
che miệng trần nhà vừa hé ra, tôi đă thấy
mặt mạ tôi nh́n lên, hai tay bà chấp trước
ngực:
"Tui lạy ông, ông ở trên đó cho tui nhờ. Chúng
vừa vơ vét hết bánh trái rồi."
Tôi sợ má tôi lo lắng, vội rụt đầu lên
và kéo miếng cạc tông lại. Suốt ngày hôm đó,
tôi nằm bẹp trên trần nhà. Đợi lúc nào
thật vắng, em gái tôi đưa cơm lên hoặc rót
cho ly nước lạnh.
Mấy hôm sau, họ ít vào nhà, có lẽ họ không c̣n
hồ nghi ǵ gia đ́nh chúng tôi nữa. Cô em gái tôi
vẫn cứ phải đi họp, đi học
tập. Nó về mách với tôi:
"Đúng anh Đắc anh ơi."
"Nó có nh́n ra em không?"
"Có. Anh cười nói: Con Hường em Khâm đây
phải không? Mới đây mà lớn quá hí." Em
nhớ ngày trước anh Đắc hay xoa đầu em
lắm.
"Vậy em có sợ không?"
"Không, anh hiền lắm anh ơi. Anh hỏi thăm
anh, rồi hỏi thăm mạ nữa. Anh nói rảnh
anh tới thăm mạ."
"Trời ơi, em có khai anh trốn trong nhà không?"
Hường cười:
"Em mô có dại. Anh ấy cũng không hỏi
riết bắt bí em chi hết. Anh chỉ nói: Khâm có sao
không? Em nói dạ không. Rồi em nhớ ra nói liền:
Tại anh Khâm về mắc kẹt dưới nhà quê.
Anh hỏi quê ở Bao Vinh phải không? Em gật đầu,
anh hơi giật ḿnh. Anh có vẻ lo sợ cho anh
nữa."
Tôi cảm động và tự thẹn thầm. Th́ ra
Đắc vẫn c̣n là bạn tôi. Đắc không hề
thay đổi ǵ hết. Vậy tại sao Đắc
trở về? Về với nhiệm vụ ǵ? Ḷng tôi
càng nôn nao muốn gặp Đắc hơn. Tôi ngỏ ư
với Hường là muốn dự một buổi
họp. Hường nói:
"Không được mô. Anh Đắc th́ hiền lành
nhưng có mấy người khác dữ lắm. Họ
nói chuyện hung hăng thiệt dễ sợ."
Rồi Hường th́ thầm vào tai tôi:
"Anh ń. Khi hồi ngang qua ngă ba em thấy ai như anh
Tư. Anh ấy ôm áo quần như muốn đi trốn
xuống đường Mai Thúc Loan."
"Ủa, thằng Tư. Nó dám chạy trốn
hả?"
"Không biết anh ơi. Nhưng em thấy hắn cũng
đeo băng trắng nơi cánh tay. Hay là hắn cũng
theo Việt cộng rồi."
"Cái thằng đó dám lắm. Ai chớ nó th́
việc chi mà không dám làm."
Tôi hậm hực. Nhưng đồng thời cũng lo
sợ nữa. Nếu nó theo giải phóng, nó dám t́m
bắt tôi hoặc điểm chỉ cho bắt tôi
lắm. Tôi nói với Hường:
"Em đừng có cho nó gặp, nó hỏi lôi thôi."
Tôi sợ nó nh́n thấy em gái tôi rồi nhớ ra tôi.
Có thể v́ nhiều việc, nó đang quên tôi cũng
nên, nhưng gặp mặt một ai liên quan tới tôi,
có thể nhắc nó nhớ. Thường ngày tôi không
ưa nó, kể cả khi c̣n trong nhóm tranh đấu, tôi
đă nhiều lần nói với bạn bè:
"Thằng Tư không tin được. Nhưng nó dám có
mặt trong đám quyết tử, nó đă lường
lọc bao nhiêu anh em."
Thấy tôi trầm ngâm, Hường vội nói:
"Em thấy anh Tư là em tránh liền, em sợ bất
chết."
"Em con gái việc chi mà sợ hắn?"
"Em sợ anh nớ bắt em. Em thấy mấy đứa
bạn cùng đi họp với em thấy anh nớ là núp
hết."
Tôi cười, cố trấn an con bé:
"Kệ nó, ḿnh có mần chi mà sợ."
"Anh không biết đó, dưới đường
Ông Ích Khiêm, họ bắt hết rồi. Công chức,
quân nhân bị bắt đi hết. Nhất là mấy
người làm sở Mỹ."
"Ḿnh có làm sở Mỹ mô mà sợ. Cũng không công
chức nữa mà."
"Dưới nớ bị bắt thiệt nhiều.
Nhiều người cũng có làm chi mô mà cứ
bị bắt như thường."
Đúng như lời em gái tôi đoán, qua ngày sau, xóm tôi
ở, các thanh niên, công chức và quân nhân bị
bắt đi hết. Một vài người trốn
chạy bị bắn tại chỗ. Nhà chúng tôi đă
làm xong được một cái hầm khá kiên cố
bằng bao cát và những tấm ván lấy ở
bộ ngựa gỗ quư từ mấy đời để
lại.
Tuy vậy, ban ngày tôi vẫn trốn trên trần nhà,
ban đêm mới dám xuống hầm ngủ. Tôi đă
bắt đầu chán nản và mệt mỏi. Giữa
lúc đó th́ mọi người hoảng hốt v́
đại bác câu tới nơi. Nằm áp tai xuống
đất, tôi nghe tiếng rầm ŕ liên hồi như
xe tăng chạy ở đâu bên ngoài thành nội,
đôi lúc tôi mơ hồ nghe tiếng máy bay.
Một vài nhà đă trúng đại bác. Người ta
cho biết đại bác trúng nhiều nhất là các
bờ thành. Người ta c̣n cho biết là lá cờ
ở Phú Văn Lâu đă bị hạ xuống và treo
cờ giải phóng rồi. Nhưng khi đại bác câu
tới thành nội, ai nấy đều hoảng sợ
ra mặt. Thêm những cuộc bắt bớ gắt gao
của Việt cộng làm không khí càng kinh hoàng hơn.
Một buổi tôi đang nằm trong hầm nhai mấy
miếng bánh ḿ khô th́ nghe phía đầu ngơ có
tiếng chân rượt đuổi. Tiếng hô:
"Đứng lại. Đứng lại."
Tiếng chân chạy ṿng đằng sau vườn chúng
tôi. Tiếng chân đuổi rầm rập, có vẻ
nhiều người và hối hả. Một tiếng
nổ, một tiếng kêu rú lên. Tôi bịt chặt hai
tai lại. Mạ tôi ôm chặt lấy Hường và
mấy đứa em nhỏ của tôi đứa
nằm sát xuống mặt hầm, đứa ôm chân má
tôi, đứa ôm chân Hường mếu máo.
Một lúc sau, tiếng chân từ ngoài vườn đi
vào giữa sân. Tôi nghe tiếng lao xao:
"Tại nó chạy. Nó đúng là quân tay sai cho
Mỹ ngụy."
"Nó chết hẳn chưa đó?"
"Chưa chết rồi cũng chết. Mà có
thiệt nó làm cho Mỹ không?"
"Nó làm cho Mỹ mà. Ngày thường tui thấy nó
có nhiều đô la lắm."
"Vậy th́ đúng rồi."
"Không có tui th́ nó trốn được rồi.
Trong xóm ni ai chạy trốn đàng trời tui cũng
biết. Tụi nó phải trả nợ máu, phải không,
thưa đồng chí tổ trưởng."
"Đồng chí tích cực lắm."
Tôi nghe giọng người điểm chỉ viên quen
quen. H́nh như bác ta ở đâu trong xóm trong. Hường
cũng định lên tiếng th́ mạ tôi đă
gắt nhỏ:
"Im đi, nó nghe nó vô chừ."
Chúng tôi im lặng. Nhưng rồi có tiếng xô
cửa rồi tiếng chân đi vào nhà:
"Nhà đi đâu vắng hết rồi. Chúng tôi
mời lên có chút chuyện."
Mạ tôi lật đật chui ra. Rồi Hường cũng
chui ra.
"Dạ."
"Có người mới bị bắn sau vườn.
Chúng tôi sẽ cho người tới đem chôn. Chúng tôi
muốn dặn lại là đừng có chứa chấp
bọn Mỹ ngụy. Xin bác hăy giúp chúng tôi, tức là
giúp đảng, giúp nước nhà độc
lập."
Má tôi dạ dạ luôn miệng. Một giọng khác nói:
"Nhà này chỉ có mấy người đàn bà con nít
mà."
"Bởi vậy chúng tôi mới dặn. Để chúng
vào, chúng giết cả nhà, chúng tôi không kịp
cứu."
Hường ngây thơ hỏi:
"Dạ thưa các anh, các anh vừa bắn ai đó?"
Giọng người điểm chỉ viên quen quen:
"Thằng cha Minh. Hồi chưa được
giải phóng, nó hách nhất xóm nhà ta phải không? Cô
xác nhận cho các đồng chí đàn anh đây
biết."
Tôi nghe Hường dạ rất nhỏ. Tiếng người
điểm chỉ hỏi:
"Cậu Khâm mô không có ở nhà?"
Tim tôi đập mạnh. Thôi chết rồi, hắn
đă nhắc tới tôi. Tôi đoán không lầm, đúng
là người nấu bún ở trong xóm. Thường ngày
hắn chỉ ở nhà xay bột làm bún, vợ hắn
đem bán sỉ bán lẻ cho bạn hàng. Hắn cũng
ít nói chuyện với ai lắm. Giọng Hường
cố thản nhiên:
"Dạ anh cháu bị kẹt dưới Bao Vinh
rồi. Hôm nớ xuống mừng ông bác rồi chưa
kịp lên th́ xảy ra..."
"Dưới đó th́ khỏi lo, hoàn toàn thuộc
về quân giải phóng và nhân dân rồi."
Hường khôn khéo vuốt đuôi:
"Dạ th́ ở đây cũng thuộc về
giải phóng rồi."
"C̣n một chút trong sư đoàn nữa, chưa
thanh toán xong. Nhưng chúng sẽ chết đói hết
bây chừ. Nay mai ḿnh có thêm quân tiếp quản từ
Quảng Trị, từ Bắc vô nữa, lo chi."
Hắn c̣n đứng ba hoa tán tụng dài ḍng nữa
rồi mới cùng mấy đồng chí đàn anh
bỏ đi.
Tôi thở phào nhẹ nhơm, coi như là vừa mới
may mắn thoát chết. Em gái tôi chui xuống hầm, nói
nhỏ cho tôi nghe:
"Tên bán bún trong xóm đó anh. Hắn ĺ ĺ rứa mà
ai ngờ."
"Hắn bắn ai rứa?"
"Ông Minh. Ông chết rồi."
"Hắn đi với ai?"
"Th́ với mấy người Việt cộng
chớ ai nữa. Khi đang nói chuyện, em thấy
chị Đoan và chị Kim đi ngoài đường."
"Có thấy em không?"
"Có, họ có vẫy tay chào em nữa."
"Em hết sợ chưa?"
"Sợ chớ hết chi được. Hồi hôm
qua họp, gặp em hai chị ĺ ĺ có chào hỏi chi mô.
Anh ń, bữa ni có vẻ lùng xét bắt bớ dữ
lắm rồi đó. Anh cẩn thận một chút."
"Người ta có số mạng cả mà em."
"Gặp anh Đắc, chắc anh không việc chi anh hí?"
Tôi thở ra, không mấy tin tưởng:
"Anh mần răng biết được."
Má tôi đă trở vào:
"Ông Bèo bán bún mà Việt cộng đó tụi mi
ơi."
"Con nghe giọng nói con cũng đoán ra."
"May mà nhà ḿnh không thù oán chi với hắn."
"Không thù oán mà hắn c̣n nợ ḿnh nữa chớ
má," Hường nói, "Hôm mụ vợ đẻ,
hắn có tới vay mạ mấy trăm. Hôm trước
Tết mạ biểu con đi đ̣i, may con quên chớ
không chừ sinh ra thù oán rồi."
Vừa lúc đó chúng tôi nghe nhà bên cạnh có
tiếng đàn bà kêu khóc. Má tôi ra dấu chúng tôi yên
lặng rồi lắng tai nghe"
"Bên nhà ông B́nh."
"Giọng bà B́nh la đó chớ ai vô nữa."
Hường cầm chặt tay tôi:
"H́nh như họ bắt người."
Tiếng la khóc nhà bên mỗi lúc một lớn:
"Lạy các ông, chồng tui vô tội, con tui đi
học mà."
Giọng đàn ông thản nhiên:
"Không can ǵ đâu mẹ. Mời bác với anh đi
họp rồi về mà... Đi họp rồi về,
mẹ cứ an tâm. Chúng con tới đây là để
giải phóng Huế, chúng con nhờ sự giúp đỡ
của nhân dân thành phố Huế mà."
Tiếng kêu khóc yếu dần. Một lát sau có
tiếng đập cửa. Hường mở cửa
thấy Tịnh đi vào, mặt mày tái mét:
"Tụi nó bắt anh Định đi rồi. Ba tui cũng
bị bắt."
Mạ tôi hỏi:
"Chừa cháu tính răng?"
"Mạ cháu nói cháu chạy sang đây nhờ bác cho
cháu trốn đỡ. Bên nớ thế nào họ cũng
trở lại bắt cháu đi."
Má tôi thở dài sườn sượt:
"Thôi cũng được. Xuống dưới
hầm đi."
Tịnh đem tới cho tôi nhiều tin lạ lắm. Nào
ngoài cửa thành có nhiều Việt cộng chết v́
trúng đạn đại bác, bom chơm. Nào nghe ngoài
Gia Hội đấu tố ghê lắm. Nào chuyện
xử tử mấy người nghi làm cho Mỹ
rồi chôn xác trong mấy khu vườn phía đường
dưới. Tôi hỏi tại sao bác bên nhà đă già mà
họ c̣n bắt đi. Tịnh cho biết là họ vào
trong nhà, cùng đi có ông Bèo làm bún trong xóm. Ông nói
nhỏ ǵ đó rồi mấy người giải phóng
mời đi luôn. Lúc đó Tịnh trốn dưới
bếp, chắc ông Bèo quên Tịnh, không điểm
chỉ.
Má tôi nói:
"May mà ḿnh không thù oán chi."
"Bên cháu h́nh như cha thù lắm. Trước
Tết cha tới vay tiền mạ cháu không cho. Cha vay
mấy lần không có trả. Với lại hồi cha
say rượu chửi bóng chửi gió ǵ đó, anh Định
cháu có nói phải trái, chắc thằng cha nó thù
rồi chừ nó hại."
Tịnh lắng nghe tiếng khóc c̣n nỉ non bên nhà, nhăn
mặt:
"Má cháu lạy nó mà cháu bất nóng mặt. Ước
ǵ cháu có khẩu súng, cháu ria cho một tràng rồi cùng
chết cũng cam."
Tôi an ủi:
"Chắc không can chi mô, bác già rồi. Họ bắt
đi rồi cũng thả về chớ can chi mà
lo."
"Dạ."
"Dưới xóm nghe nói có nhà trúng bom rồi
phải không?"
"H́nh như rứa. Hồi năy bên nhà em, ông Bèo hăm
dọa là nhà nào dung túng Mỹ ngụy dễ bị bom
nhứt, v́ họ nghi là Việt cộng chiếm
những nhà đó."
"Nói như c. vậy mà cũng nói."
Má tôi lầm bầm. Đêm đó, tiếng đại bác
chưa tới khu tôi ở, nhưng thỉnh thoảng cũng
có vài trái rơi lạc, trúng vào một vài khu vườn,
làm bay ngói, rung nhà. Ngoài đường, lính Việt
cộng đă bớt đi lại. Họ rút vào
những hầm trú ẩn kiên cố. Nếu có gác
đường th́ họ cũng đào những hố
cá nhân.
Mời
xem tiếp phần 11
|