Tôi
đă đến Huế hai lần, lần nào cũng
vội vă v́ bận công việc nên chỉ ở
lại một hai ngày. Huế vốn thâm trầm,
thầm lặng, nên chẳng thể hiểu vội vă
được. Tôi đă liều viết cái phần
ḿnh chưa hiểu về Huế nên không tránh
khỏi sự hiểu lầm. Rất mong bạn đọc
gốc Huế lượng thứ.
-
o O o -
Tường dắt tôi đi thăm
lăng Tự Đức. Vốn là dân Huế nên Tường
rành rọt, chỉ cho tôi biết nơi nhà vua xem hát
bộ, nơi cung nữ ở... Khiêm Lăng to lớn
này được xây dựng trong ba năm và vua thường
đến đây vừa nghĩ ngơi vừa chiêm ngưỡng
nơi sẽ chôn cất ḿnh.
Ngồi nghỉ chân dưới bóng
mát một cây sứ cổ thụ, bên ngôi mộ xây
bằng đá cẩm thạch của vua, tôi ṭ ṃ
đọc bài thơ chữ nôm của vua Tự Đức
in trên tấm vé bán vào thăm lăng. "Khôn
dại cùng chung ba tất đất, Giàu sang chưa chín
một nồi kê". Tôi thầm hỏi: "Vua đă
viết được như vậy, sao c̣n làm
khổ người dân xây chung quanh "ba tấc đất"
của vua nhiều ngôi nhà to lớn như một cung
điện? Phải chăng từ xưa đến
nay, giữa viết và làm thường khác xa nhau?"
Trưa hè ở Huế trời
nắng gắt. Khi rời khỏi lăng vua Tự
Đức, tôi cảm thấy đói bụng. Tôi nói
Tường chở tôi đi ăn một món ăn
Huế. Tường nói sẽ chở đến quán bánh
khoái. Nơi đó cô gái bán hàng biết mười
ngoại ngữ.
Tôi tin là Tường nói thật. Người
Huế vốn ham học. Cô gái hàng ngày phải giao
dịch với nhiều khách du lịch nước ngoài
nên có thể em đă học được một
số ngoại ngữ. Nhưng biết được
mười ngoại ngữ th́ cũng đáng nể,
tôi hối thúc Tường chạy xe Honda thật nhanh
để được gặp mặt cô gái. Vừa
"no mắt" vừa no bụng.
Tường dừng xe trước
một quán bán bánh khoái gần chợ Đông Ba. Khách
ra vào tấp nập. Nhiều nhất vẫn là khách
du lịch nước ngoài mặc quần soọc vai
mang balô. Phải đợi một lúc, chúng tôi
mới có ghế ngồi. Những chiếc bánh khoái nóng
hổi được đem đến. Chúng giống
như bánh xèo ở Sài G̣n nhưng chỉ nhỏ
bằng ḷng bàn tay và được chiên vàng rụm.
Đặc biệt bánh khoái ăn với tương
chứ không phải nước mắm chua ngọt.
Ăn xong một chiếc bánh khoái mùi rau húng quế c̣n
thơm ngát trong miệng, tôi hỏi Tường:
- Cô gái biết mười ngoại
ngữ đâu?
Tường cười chỉ cô gái
mặc áo thun đỏ, váy trắng (điều
hiếm thấy ở các cô gái Huế) đang đứng
nói chuyện với một ngoại kiều cách
chỗ tôi ngồi hai cái bàn. Em đứng quay lưng
lại nên tôi không nh́n thấy khuôn mặt em. Hai người
đang tṛ chuyện vui vẻ, rất tiếc họ
đứng hơi xa nên tôi không nghe rơ họ nói
tiếng nước nào.
Một khách nước ngoài ngồi
gần bàn tôi, gơ đũa vào miệng chén. Cô gái
quay lại nh́n rồi bước đến tính
tiền. Lúc này tôi mới nh́n rơ khuôn mặt em.
Một khuôn mặt thanh tú với đôi mắt to
đen láy và cái miệng luôn cười. Người
khách chỉ những đĩa thức ăn trên bàn.
Cô gái gật đầu nhẩm tính rồi ghi vào
phiếu tính tiền đưa cho ông ta xem. Người
khách chỉ vào một cái đĩa và giơ hai ngón
tay. Cô gái cười ghi thêm vào phiếu tính tiền.
Người khách móc tiền ra trả và cười nói:
"How old are you?". Đáp lại, cô gái x̣e hai bàn
tay ra hai lần, lần sau em cụp lại một ngón
cái.
Bây giờ tôi mới hiểu Tường
đă "chơi chữ". Cô gái bị câm và
phải nói chuyện bằng 10 ngón tay. Uống một
ngụm bia Huda, tôi hỏi Tường:
- Cô gái bị tật hồi nhỏ
à?
Tường gật đầu
rồi nói:
- Cả ba chị em đều bị
câm.
- Bệnh di truyền?
- Không, ba mẹ mấy cô đều
nói năng b́nh thường. Người ta đồn
rằng mộ ông nội của mấy cô táng trúng lưỡi
rồng nên gia đ́nh làm ăn phát đạt, bù
lại con cháu đều bị câm. Nếu dời
mộ đi chỗ khác, các cô sẽ nói được
nhưng bù lại gia đ́nh sẽ nghèo mạt ba
đời. Cô chị đang đứng đổ bánh
khoái đó. Cô thứ hai đi tính tiền, c̣n cô út
ở trên lầu lâu lâu xuống phụ việc. Cũng
may ba chị em tuy không nói được nhưng
vẫn nghe được và họ viết chữ
rất đẹp.
Tôi không biết đấy có
phải là điều "may" hay càng khốn
khổ hơn khi người ta nghe được mà
không nói được?
Đợi quán thưa khách, tôi
gọi cô gái đến tính tiền để có
dịp tṛ chuyện. Cô gái đếm những
đĩa bánh khoái và hai chai bia trên bàn rồi em
viết phiếu tính tiền. Tôi hỏi:
- Em tên ǵ?
Cô gái cười nh́n quanh rồi
chỉ bức tranh vẽ hồ sen Tịnh Tâm treo trên
tường.
Tôi nói:
- Em tên Liên?
Cô gái gật đầu. Tôi hỏi
tiếp:
- Nhưng ǵ... Liên?
Em viết trên phiếu tính tiền
chữ Diệu.
- Diệu Liên! Tên hay quá. Đóa sen
huyền diệu.
Cô gái e thẹn cúi đầu. Tôi
bắt đầu kể lể: Tôi ở Sài G̣n
mới ra thăm Huế lần đầu. Đến
một nơi nào xa lạ, tôi nghĩ không phải
chỉ đi xem thắng cảnh hay đi dạo
phố xá mà hiểu được nơi đó.
Cần phải thưởng thức những món ăn
đặc sản và nhất là phải làm quen với
một cô gái, nhờ vậy ḿnh sẽ hiểu nơi
đó hơn. Tôi đă ăn bánh khoái Huế rất
ngon. Tôi muốn em giúp tôi hiểu Huế thêm một
chút nữa được không?
Cô gái nh́n thẳng vào đôi
mắt tôi. Cũng may v́ vội vă khi ra Huế, tôi
đă bỏ quên đôi kính cận một độ
của ḿnh ở Sài G̣n nên nh́n đôi mắt tôi
lờ đờ như đôi mắt cá ươn
rất "vô tư", cô gái đă thương
hại gật đầu.
Buổi tối mùa hè, Huế đă
mát nhờ những hàng cây hai bên đường ŕ rào
tiếng lá. Tôi chở Diệu Liên trên chiếc xe
Honda mượn của Tường. Em ngồi sau
chỉ đường bằng cách vỗ vai phải,
vai trái của tôi và tôi sẽ quẹo phải hay
quẹp trái.
Nhờ em tôi mới biết hồ
Tịnh Tâm với ngôi nhà ngồi hóng mát bị
sụp đổ một bên, không c̣n nguyên vẹn như
trong bức tranh vẽ treo ở quán em. "Đường
phượng bay" xanh ŕ bóng lá v́ mùa hoa phượng
đă tàn. Bánh cuốn ở Kim Long khác hẳn bánh
cuốn ở Sài G̣n. Và chè thịt heo quay ngon hơn
chè sâm bổ lượng ở Chợ Lớn.
Tôi hỏi: Em hăy chỉ tiếp cho tôi
biết nơi nào bán cơm hến, bánh ướt, chè
bắp?
Em che miệng cười khúc khích. Tôi
đưa cuốn sổ tay cho em và em viết: Ông tham
ăn quá. Những món ăn ngon, ông ăn cùng một
lúc, chúng cũng sẽ hết ngon.
Tôi nói: Nhưng ngày mai tôi phải
về Sài G̣n rồi. Làm sao tôi có thể thưởng
thức những món ăn kia?
Em viết: Chúng sẽ măi c̣n ngon khi
ông c̣n háo hức muốn ăn?
Tôi nói: Thôi bây giờ chúng ta đi
uống càphê. Tôi muốn biết cà phê ở Huế
ngon cỡ nào.
Em gật đầu và tôi tiếp
tục chở em đi. Cầu Tràng Tiền đang
sửa chữa lại, em chỉ tôi chạy xe qua cây
cầu mới. Chúng tôi vào một quán cà phê lộ
thiên ở sát bờ sông Hương, ngay phía trước
trường Quốc Học.
Tôi chọn một cái bàn đặt
ngay dưới bóng đèn điện sáng choang.
Chẳng phải tâm hồn tôi ưa thích sự trong sáng
mà v́ ngồi ở nơi sáng sủa, tôi mới có
thể đọc được những câu em
viết trả lời.
Tôi gọi cho em một ly đá chanh
và cho tôi ly cà phê đen. Rất bất ngờ tôi
được nghe lại giọng ca Tuấn Ngọc
với bài "Chiều một ḿnh qua phố"
của Trịnh Công Sơn ở quán cà phê này.
Diệu Liên mấy máy đôi môi hát theo. Tôi hỏi:
- Em cũng biết bài hát này à?
Diệu Liên gật đầu và môi
em tiếp tục mấy máy. Tôi buồn muốn khóc
khi thấy em say sưa hát một bài ca không thành
lời. Im lặng là vàng, đúng vậy. Nhưng im
lặng măi sẽ là đất đá. Tôi không
muốn em là đất đá. Tôi thầm cầu mong
cho em một lần được nghe giọng hát
của chính ḿnh. Bài hát dứt, môi em vẫn c̣n run
run v́ xúc động hay v́ lời ca "ngoài kia không
c̣n nắng mềm, ngoài kia ai c̣n biết tên?"
Không ngăn được ṭ ṃ, tôi
hỏi em câu chuyện người ta đồn về
gia đ́nh em mà Tường đă kể cho tôi nghe lúc
trưa.
- Chuyện đó có thật không?
Em gật đầu. Ôi "ba
tấc đất" của người chết
đă làm khổ người sống quá nhiều!
"Giàu sang chưa chín một nồi kê". Tại
sao người ta bắt im lặng măi? Tự nhiên tôi
nổi sùng nói:
- Em hăy cho tôi biết mộ ông
nội em nằm ở đâu? Tôi sẽ thuê người
ta dời mộ để em nói được. Em
cần phải nói, phải hát.
Em khẽ nắm tay tôi lắc
lắc. Rồi em cúi xuống viết vào cuốn
sổ tay tôi để trên bàn: Ông cần em phải nói,
ông mới hiểu? Sông Hương có nói chi mô mà người
ta cũng hiểu nó.
Viết xong, em ngẩng lên nh́n ḍng sông
Hương lấp lánh ánh trăng. Mặt nước
phẳng lặng không gợn sóng. Gió từ mặt sông
thổi lên mát rượi. Tôi nh́n vào đôi mắt
em đang mở lớn. Đôi mắt cũng lấp lánh
ánh trăng nhưng có nói chi mô. Đôi mắt đó
câm hay tâm hồn tôi điếc?
Mời
xem:
6
Lư Do Nên Lấy Gái Huế Làm Vợ
http://navygermany.gerussa.com/main/van%20nghe/baivo/6LyDoDeChonGaiHueLamVo.htm
|