[4] Chưa
đến giờ nhưng tất cả đều
tập trung trong nhà ăn cũng là nơi sinh
hoạt hằng đêm của đội tù. Cứ
bốn người thân thiết ngồi thành một
mâm. Chiếc muỗng và cái lon guigoz là hai vật quý
nhất, theo sát trong người suốt cuộc
đời đi tù, nhiều anh xoi lỗ chiếc
muỗm mang trước ngực và lon guigoz thì đeo
ở vai. Vào bàn xong, muỗng cầm tay đợi,
lon guigoz mở sẵn nắp nhưng tất cả
đều thất vọng khi được chia
mỗi mâm bốn miếng thịt nhỏ, cắt
đều đặn chưa bằng ngón tay cái. Tất
cả tám con mắt trong mân đều đổ
dồn vào bốn cục thịt nhỏ nấu nước
muối, đang nổi lều bều trong cái thau. Bàn
bên cạnh lớn tiếng không đồng ý
lối cắt thịt của anh nuôi vì có miếng
lớn miếng nhỏ, miếng xương,
miếng thịt. Cuối cùng bốn người
đồng ý bốc thăm bằng cách quay
đũa. Một anh
đưa ra một hộp thiếc tròn nhặt
được ngoài rẫy, dùng làm chén ăn cơm
rồi để chiếc đũa lên quay một vòng,
đầu đũa quay về ai thì người
đó có quyền chọn trước. Riêng mâm của tôi, Yên lên tiếng trước : - Em kính thầy ! mời thầy chọn trước ! Hai anh Bé và Tâm cùng mâm tiếp lời : - Kính lão đắc thọ ! Không biết ba anh em kính hay chơi xỏ thầy, thôi tôi đành chọn cục xương cho ra vẻ đàn anh ! Cục
xương chắc chắn là vấn đề tranh
chấp trầm trọng nhưng tôi đã ‘tình
nguyện’ giải quyết, còn lại ba người
thỏa thuận chơi trò đen đỏ bằng
cách quay đũa cho công bằng. Phần nước
luộc thịt thì dùng muỗng chia đều ra
bốn phần. Tôi không ăn phần của tôi vội, lấy trong túi ra miếng giấy nhựa gói miếng xương dính một tí thịt và mỡ cho ngay vào túi quần. Yên thắc mắc hỏi : - Sao anh không ăn ? -
Hôm nay có cơm, ăn với nước
luộc thịt cũng quá ngon, miếng thịt để
dành tối ngậm mà thưởng thức. Nhìn quanh, đám tù giải quyết miếng thịt thật gọn. Có người nhai từ từ trong miệng, cố kéo dài giây phút sung sướng mà loài người đã xếp vào hạng nhất của một trong bốn cái khoái, một lúc sau mới nuốt. Ngược lại, mấy anh ngồi cạnh tôi, vừa bỏ miếng thịt vào miệng chưa kịp nhai đã vội vàng nuốt trửng, miếng thịt xuống đến dạ dày nhưng yết hầu ở trước cổ mỗi người vẫn còn hoạt động lên xuống theo nhịp nước bọt đang trào ra. Tôi lên mặt thầy đời : - Các anh không biết thưởng thức là gì, nuốt một cái ực làm sao biết được cái ngon ! Anh bạn cùng bàn vừa nuốt nước miếng vừa trả lời : -
Thèm quá ông ơi, muốn ngậm lâu lâu
một chút nhưng không thể kềm chế cái
miệng. Bữa
cơm hôm nay được tiếng là sẽ ăn
uống phủ phê nhưng chẳng có gì hơn, ngoài
chén cơm không độn bobo, miếng thịt
bằng đầu ngón tay và một chén canh nước
luộc thịt có mùi mỡ và bột ngọt. Nhưng
dù sao không khí cũng khác hẵn, nhiều tiếng cười,
tiếng nói ồn ào sau khi rời nhà ăn của
khối. Anh em vui vẻ thật sự, nhưng
chắc chắn không phải lý do được
nghỉ lao động một ngày hay hân hoan đón
mừng tuổi thọ ông già, mà chính là chén cơm
trắng và miếng thị mỡ đang nằm trong
dạ dày của từng người một. Tối
đó, tất cả khối phải lên hội trường
để tiếp tục nghe về ‘cuộc đời
và sự nghiệp’ ông già thêm một lần
nữa sau khi được nhà nước ân
huệ một miếng thịt mỡ. Anh bạn
ngồi bên cạnh cứ than vào tai tôi :
‘Biết rồi nói mãi khổ quá, tha cho con về
ngủ đi ‘già’ ơi’ !. Tôi mong chấm
dứt sớm để còn về lán thưởng
thức miếng thịt đang nằm trong túi.
Mắt thì nhắm, tai chẳng thèm nghe, đầu
chỉ nghĩ đến miếng thịt, lâu lâu tôi
đưa tay rờ vào túi quần kiểm soát để
chắc rằng miếng thịt vẫn còn đó. Nhưng
vừa đụng vào miếng giấy nylon thì
miệng tôi lại đầy nước bọt. Khi
được quản giáo tha tội cho về
ngủ thì trời đã khuya, chắc vì ảnh hưởng
tí mỡ trong cơ thể,
anh em tù yên lặng lên giường, không
ồn ào đòi ăn hàm thụ món nầy món kia như
thường lệ. Tôi cẩn thận lấy
miếng thịt trong giấy nylon ra từ từ
để vào miệng. Cảm giác đầu tiên,
đầu lưỡi như bị tê hẳn vì qua
một năm không được miếng cá
miếng thị tươi nào trong miệng. Mùi thơm,
ngọt, béo của thịt chạy dài từ lưỡi
lên tận trên óc nảo rồi xuống tới tim,
gan, phèo, phổi, dạ dày… Tôi như ngất ngây
trong sung sướng và cảm khoái trong người,
tưởng như hạnh phúc độc nhất
cuộc đời không gì hơn ngoài miếng
thịt. Thật
ra không phải miếng thịt mà là cục xương
dính một ít thịt và mỡ, anh em ‘nể tình’
nhường cho tôi chọn trước. Nhìn bốn
miếng thịt lề bều trong thau, tôi biết
ngay miếng nào nhỏ, miếng nào lớn như
đâu cam đảm gắp miếng thị lớn vào
chén mình khi anh em nhường trước với câu
‘kính thầy’. Nhưng thật ra cục xương
mới đáng đồng tiền bát gạo trong lúc
nầy, tôi không dám nhai mà ngậm yên trong miệng,
đợi nước miếng trào ra hòa lẫn mùi
mỡ, mùi thịt, mùi xương rồi mới
nuốt phần nước, dùng lưỡi chặn
miếng xương lại. Như vậy tôi có
thể kéo dài thời gian thưởng thức
miếng thịt ân huệ của ngày lễ trong vài
tiếng đồng hồ. Răng của tôi rất
chắc, nhiều lần không cầm được
lòng, định nhai nát ra rồi ực một cái
cho sướng miệng. Nhưng không dám, sợ
sẽ chấm dứt quá nhanh cơn đê mê thích thú
của một người đói cả năm nay, ngày
đêm mơ ước thèm thuồng. Nằm
ngậm miếng thịt mà lòng tái tê ngao ngán.
Chỉ là miếng mỡ không ra gì nhưng kể
từ ngày cọng sản vào cưởng bức
miền Nam nó trở nên quá vĩ đại và quý
giá vô cùng. Thời
gian sau đó, người ta cho phép gia đình thăm
nuôi. Thật là trớ trêu, dưới chế độ
cọng sản, nhà nước bắt đi khổ
sai nhưng lại để thân nhân gia đình
phải gồng gánh cơm gạo, cá thịt,
thuốc men đi nuôi tù. Nhưng suy nghĩ cho kỹ
cũng nên ‘cám ơn’ nhà nước vì không có
gia đình thăm nuôi chắc chắn anh em tù
cải tạo, nếu không chết vì đói thì cũng
không còn sức để bò về đến nhà sau
ngày phóng thích. Tù trong các tỉnh chung quanh Sàogòn
được vợ con thân nhân hàng tháng tay xách vai
gánh thăm nuôi, nhờ vậy những bầy vượn
đói của Xã hội chủ nghĩa đã
lấy lại sắc thái và phong độ con người.
Những bộ xương cách trí nhờ miếng
ăn của người thân đã bắt đầu
trở lại có da có thịt. Thực phẩm thăm
nuôi không gì ngoài ký đường, lít gạo, con
khô, lon thịt, thùng mì nhưng dưới chế
độ cọng sản là những món ăn cao sang
của những gia đình thuộc chế độ
cũ cũng như anh em tù cải tạo. Có đói
rồi mới thấy chén cơm trắng, gói mì khô,
cục đường đen, miếng cá mặn hay
tí thịt mỡ nó quý giá làm sao, nhưng trong hoàn
cảnh cùng cực anh em tù đã biết chia sớt
cho nhau đó là điều cảm động
của tình nghĩa ‘huynh đệ chi binh’ vẫn
còn lại trong lòng những sĩ quan cũ. Một
trường hợp ngần như ngoại lệ,
anh Thọ được thăm nuôi thường xuyên,
mỗi lần người nhà lên, anh cần thêm
một người thật khỏe ra gánh hộ vào.
Gia đình anh chắc chắn đã bị cướp
lột sạch từ đầu đến chân qua
những lần đánh tư bản mại sản,
nhưng có lẽ người nhà đã khôn khéo
cất giấu được phần nào, nay vẫn
còn sức nuôi anh theo lối công tử ngày xưa.
Ngoài những thức ăn căn bản, quà của
anh lúc nào cũng có vài ký café hạng sang với
đường phèn, hộp sữa đặc,
chục nem chua, đòn chả lụa, gói khô bò, vài
ký lạp xưởng. Bù lại những ngày đói
khổ, miệng Thọ lúc nào cũng ngậm
cục đường hay đang nhóp nhép nhai
sống miếng khô bò khúc lạp xưởng. Nhưng
Thọ là người tốt bụng với anh em.
Trong lán, một B chừng hơn năm chục tù, người
nào cũng được ít ra một lần thưởng
thức một vài thứ thuộc loại đại
xa xỉ phẩm của chế độ cọng
sản. Một hôm lao động ngoài rừng, anh em trong tổ đập được con rắn, đang nổi lửa để nướng thì Thọ đi đến, tay cầm mấy khúc lạp xưởng, vui vẻ hỏi chúng tôi : - Cho ké được không ? Nghe vậy ai dại gì từ chối, đổi miếng thịt rắn nướng để thưởng thức hương vị của khúc lạp xưởng. Thọ đưa tay vẫy kêu thêm mấy anh em đang nghỉ bên gốc cây trước mặt. Tất cả đứng dậy tiến về phía chúng tôi trong đó có thêm Sửu, người có nhiệm vụ canh gác và kiểm soát công việc của chúng tôi hôm nay, nhưng tất cả anh em không ai phản đối sự có mặt của anh vệ binh nầy. Thật ra tất cả đều thương, anh ta hiền và dễ chịu hơn tất những người khác. Ít la lối hoặc lên tiếng chưởi bới chúng tôi mỗi khi có vấn đề. Mỗi lần dẫn chúng tôi đi làm việc, anh thường vác súng, mũi chúi xuống đất chứ không chĩa thẳng về chúng tôi. Ra đến nơi làm việc thường kiếm bóng cây, yên lặng ngồi nghỉ để mặc anh em tù làm việc tự do, không hối thúc kiểm soát không nạt nộ như những vệ binh khác. Vừa ngồi xuống, Sửu lên tiếng trước : - Hôm nay em có dịp đến từ giã các anh. Một người trong chúng tôi vội hỏi : - Tạo sao ? - Em bị ‘điều’ về Bắc. - Tại sao vậy ? Nhìn quanh một hồi, Sửu nói đủ vừa nghe : - Bị kiểm điểm quá lơ là, không đạt tiêu chuẩn của một người vệ binh gác tù. Tôi
trả lời thay cho các anh em : -
Chúng tôi hiểu. Rồi
tôi tiếp tục : -
Nhưng tại sao anh dễ dãi với chúng tôi
? Sửu
đáp không suy nghĩ : -
Các anh cũng hiền và dễ thương,
chứ có gì khác lạ đâu. -
Tại sao anh nói vậy ? -
Trước đây còn ngoài miền Bắc, chúng
em được học tập kỹ càng rằng các
anh là những tên trộm cướp của giết
người không gớm tay, đi đến đâu
hiếp dâm đàn bà con gái đến đấy.
Bắt được chúng em là mổ thịt móc
gan ăn sống, còn cắt tai bộ đội
xỏ giây đeo đầy cổ đầy
ngực ? Một
anh bạn ngắt lời : -
Anh tin không ? -
Học tập mỗi ngày, nghe hoài làm sao chúng
em không tin được, nhưng bây giờ
những gì chúng em thấy thì ngược lại… Dù
là tù đang đối diện với kẻ địch
trước kia nhưng chúng tôi ai cũng mủi lòng
qua câu nói của Sửu. Tôi thấy tội
nghiệp, lấy cây bút bà vợ mới đem lên
gắn vào túi áo của Sửu : -
Thân đi tù, gia tài chúng tôi chẳng có gì
để tặng anh. Về Bắc cố gắng
đi học, hy vọng mai kia anh sẽ dùng cây
viết nầy để ghi lại những gì anh
đã thấy tận mắt tại miền Nam
nầy. Sửu
nhìn cây viết, ‘dạ’ một tiếng nhỏ. Thọ
đưa mời Sửu một khúc lạp xưởng.
Ngập ngừng một lúc, anh ta ăn thật ngon lành.
Yên lên tiếng hỏi : -
Ngon không anh Sửu ? Sửu
thật thà trả lời : - Suốt cả cuộc đời, từ khi lớn lên cho đến lúc vào Nam đánh giặc, chưa bao giờ chúng em biết được mùi vị miếng thịt chứ đừng nói gì đến cục dồi nầy ! Đinh Lâm Thanh
|