Ca Dao Tục Ngữ Việt Nam
[1]


(LGT):
Ca Dao Tục Ngữ Việt Nam rất là phong phú. Chỉ cần một câu Văn Vần, một lời Thơ ngắn gọn cũng có thể diễn đạt những suy nghĩ, tâm tư của con người hay mô tả, hình dung những cảnh vật v.v. qua lời hay ý đẹp. Chúng tôi xin giới thiệu đến quý bạn Ca Dao Tục Ngữ để quý bạn có dịp tìm hiểu thêm về Văn Chương Việt Nam nhằm tô bồi va phong phú hoá cái hay cái đẹp của mình nơi xứ người. [1] [2] [3


Tình yêu


Ai đem con sáo sang sông
Ðể cho con sáo sổ lồng bay cao

Ai đi bờ đất một mình
Phất phơ chiếc áo giống hình phu quân

Ai đi đâu đấy hỡi ai
Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm

Ai đi đường ấy hỡi ai
Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm
Tìm em như thể tìm chim
Chim bay biển Bắc, đi tìm biển Ðông

Ai đi muôn dặm non sông
Ðể ai chứa chất sầu đong vơi đầy

Ai làm cho bướm lìa hoa
Cho chim xanh, nở bay qua vườn hồng

Ai làm cho dạ em buồn
Cho con bướm lụy, chuồn chuồn lụy theo

Ai làm Nam Bắc phân kỳ
Cho hai giòng lệ đầm đìa nhớ thương

Ai về có nhớ ta chăng
Ta về ta nhớ hàm răng mình cười

Ai về em gởi bức thơ
Hỏi người bạn cũ bây giờ nơi nao
Non kia ai đắp mà cao
Sông kia, biển nọ ai đào mà sâu

Anh buồn có chỗ thở than
Em buồn như ngọn nhang tàn thắp khuya

Anh đã có vợ hay chưa ?
Mà anh ăn nói gió đưa ngọt ngào
Mẹ già anh ở nơi nao ?
Ðể em tìm vào hầu hạ thay anh

Anh đi ba bữa anh về
Rừng sâu nước độc anh đừng ở lâu

Anh đi đường ấy xa xa
Ðể em ôm bóng trăng tà năm canh
Nước non một gánh chung tình
Nhớ ai ai có nhớ mình hay chăng

Anh đi em một ngó chừng
Ngó sông sông rộng, ngó rừng rừng sâu

Anh đi, em ở lại nhà
Hai vai gánh vác mẹ già, con thơ
Lầm than bao quản muối dưa
Anh đi, anh liệu chen đua với đời

Anh đi kiệu lộng ba bông
Bỏ em cấy lúa đồng không một mình

Anh thương em trầu hết lá lươn
Cau hết nửa vườn, cha mẹ nào hay
Dầu mà cha mẹ có hay
Nhứt đánh nhì đày, hai lẽ mà thôi
Gươm vàng để đó em ôi
Chết thì chịu chết, lìa đôi anh không lìa

Anh về bán ruộng cây da
Bán cặp trâu già, mới cưới đặng em.

Anh về đếm hết sao trời
Em đây kết tóc ở đời với anh

Anh về em chẳng dám đưa
Hai hàng nước mắt như mưa tháng Mười

Anh về để áo lại đây
Ðể khuya em đắp gió Tây lạnh lùng.
Gió lạnh lùng lấy mùng em đắp
Ðể áo anh về đi học kẻo trưa.

Anh về em chẳng cho về
Em níu vạt áo em đề câu thơ
Câu thơ ba chữ rành rành
Chữ trung, chữ hiếu, chữ tình là ba
Chữ trung thì để phần cha
Chữ hiếu phần mẹ đôi ta chữ tình


Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh không hỏi những ngày còn không?
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng, như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gở
Chim vào lồng biết thuở nào ra

Bao giờ cạn rạch Ðồng Nai
Nát chùa Thiên Mụ mới phai lời nguyền

Bao giờ cây cải làm đình
Gỗ lim ăn ghém thì mình lấy ta

Bao giờ cho chuối có cành
Cho sung có nụ, cho hành có hoa
Bao giờ chạch đẻ ngọn đa
Sáo đẻ dưới nước, thì ta lấy mình

Bao giờ cho đặng thảnh thơi,
Tay têm thuốc cống, mong mời lang quân

Bao phen lên ngựa ra về
Cầm cương níu lại xin đề câu thơ
Câu thơ ba bốn câu thơ
Câu đợi, câu chờ, câu nhớ, câu mong

Bắp non mà nướng lửa lò
Ðố ai ve được con đò Thủ Thiêm

Bậu buồn, qua dễ chẳng buồn
Cá dưới sông biếng lội, chim trên nguồn biếng bay

Bảy với ba tính ra một chục
Còn tam tứ lục tính lại cửu chương
Liệu bề đáp được thì thương
Ðừng gieo gánh nặng nửa đường bỏ em

Bây giờ mận mới hỏi đào
Vườn hồng đã có ai vào hay chưa ?
Mận hỏi thời đào xin thưa
Vườn hồng có lối nhưng chưa ai vào

Bên này sông em bắc cây cầu mười tấm ván
Bên kia sông em lập cái quán mười hai từng
Bán buôn nuôi mẹ cầm chừng đợi anh

Bến em có gốc dừa tơ
Ðêm trăng em đứng em chờ đợi ai

Ba trăng là mấy mươi hôm,
Mai Nam nắng trước, chiều Nồm quạnh sau
Chàng đừng phụ khó tham giàu
Khi lành tôn trượng, khi đau phụ phàng

Bạc sao bạc trắng như vôi
Ðể cho nước chảy hoa trôi lỡ làng

Bắc thang lên hái hoa vàng
Vì ai cho thiếp biết chàng từ đây

Bạn nghèo thuở trước chớ quên
Vợ cùng kham khổ, chẳng nên phụ tình

Bởi anh đành đoạn
Ðốn ngọn cây bần
Không cho ghe cá đậu gần ghe tôm
Thương anh em phải sớm hôm ngóng chờ

Bóng trăng anh tưởng bóng đèn
Bóng cây anh ngỡ bóng thuyền em sang

Bùn xa bèo, bùn khô bèo héo
Lựu xa đào, lựu xéo đào xiên
Vàng cầm trên tay rớt xuống không phiền
Chỉ phiền một nỗi nợ với duyên không tròn

Bước sang canh một anh thắp ngọn đèn vàng
Chờ con bạn ngọc thở than đôi lời
Canh hai vật đổi sao dời
Tính sao nàng tính trọn đời thủy chung
Canh ba cờ phất trống rung
Mặc ai ai thẳng, ai dùn mặc ai
Canh tư hạc đậu cành mai
Sương sa lác đác khói bay mịt mờ
Canh năm tơ tưởng tưởng tơ
Chiêm bao thấy bậu, dậy rờ chiếu không

Bước xuống ruộng sâu, em mang sầu tấc dạ
Tay em ôm bó mạ, luỵ ứa hai hàng
Ai làm lỡ chuyến đò ngang
Cho loan với phượng đôi hàng biệt ly

Bớ người không quen ơi
Nghe anh em cũng muốn thương nhiều
Nhưng hoa đà có chủ, khó chiều dạ anh

Bên kia sông, ai lập kiểng chùa Tân Thiện
Bên này sông, qua lập cái huyện Hà Ðông
Huyện Hà Ðông để cho ông Bao Công xử kiện
Chùa Tân Thiện nhiều kẻ tu hành
Chim kêu dưới suối trên cành
Qua không bỏ bậu, sao bậu đành bỏ qua?

Biết anh thích mắm cá trèn
Nên em chịu khó bẻ thêm đọt xoài
Chớ bông trang trước cửa ai sửa bông trang vàng
Ngày thời chuyện vãn nên tối lại mơ màng thấy em


Cách một khúc sông kêu rằng cách thủy
Sàigon xa, chợ Mỹ không xa
Gởi thơ thăm hết mọi nhà
Trước thăm phụ mẫu sau là thăm em

Cầm tay em như ăn bì nem gỏi cuốn
Dựa lưng nàng như uống chén rượu ngon

Cầm vàng mà lội qua sông
Vàng rơi không tiếc, tiếc công cầm vàng

Cành đào lá liễu phất phơ
Lấy ai thì lấy, đợi chờ nhau chi

Cánh hồng bay bổng trời Thu
Thương con chim, gáy cúc cu trong lồng

Canh khuya thắp chút dầu dư
Tim loan cháy lụn thiếp sầu tư một mình

Cất lên một tiếng la đà
Cho chim nhớ tổ, cho gà nhớ con

Cất lên một tiếng linh đình
Cho loan nhớ phụng, cho mình nhớ ta

Cây trên rừng hoá kiểng
Cá dưới biển hoá long
Con cá lòng tong ẩn bóng ăn rong
Anh đi lục tỉnh giáp vòng
Ðến đây trời khiến đem lòng thương em

Cha mẹ anh có đánh quằn đánh quại
Bắt anh ra treo tại nhành dương
Biểu từ ai, anh từ đặng
Chớ biểu từ người thương, anh không từ


Cha mẹ bú mớm nâng niu
Tội trời đành chịu, không yêu bằng chồng
Ai kêu, ai hú bên sông
Mẹ gọi con dạ, có chồng phải theo

Chàng ơi phụ thiếp làm chi
Thiếp như cơm nguội dành khi đói lòng

Chẳng tham nhà ngói rung rinh
Tham vì một nỗi anh xinh miệng cười

Chàng về cho chóng mà ra
Kẻo em chờ đợi, sương sa lạnh lùng

Chẳng xinh cũng thể đôi ta
Chẳng thơm cũng thể là hoa ngâu tàu

Chàng về để áo lại đây
Ðể khuya em đắp gió Tây lạnh lùng

Chàng về để áo lại đây
Phòng khi em nhớ cầm tay đỡ buồn

Chén tình là chén say sưa
Nón tình anh đội nắng mưa trên đầu

Chẻ tre bện sáo cho dầy
Ngăn ngang sông Mỹ có ngày gặp em

Chê đây, lấy đấy sao đành
Em chê cam sành , lấy phải quít hôi
Quít hôi bán một đồng mười
Cam ba đồng một, quít ngồi trơ trơ

Chiếc thuyền kia nói có
Chiếc ghe nọ nói không
Phải chi miễu ở gần sông
Em thề một tiếng kẻo lòng anh nghi

Chiều chiều ra đứng cổng làng
Nghe trống bãi tràng, em chạy đón anh

Chim quyên ăn trái nhãn lồng
Lia thia quen chậu, vợ chồng quen hơi

Chim quyên xuống suối tha mồi
Thấy em lao khổ, anh ngồi sao yên

Chim xa rừng thương cây nhớ cội
Người xa người tội lắm người ơi!
Chẳng thà không gặp thì thôi
Gặp rồi mỗi đứa một nơi sao đành

Cho em trở lại đường xưa
Ðể em tìm lại gốc dừa cạnh ao
Lời anh âu yếm chiều nào
Thoảng vang trong gió rì rào còn đây

Chờ em biết đến bao giờ
Vạc kêu sườn núi, trăng mờ đầu non

Cho hay tiên lại tìm tiên
Phượng hoàng đâu dám sánh duyên đàn gà

Chừng nào đá nổi rong chìm
Muối chua chanh mặn anh tìm được em

Chuồn chuồn mắc phải nhện vương
Ðã trót quấn quít thì thương nhau cùng

Có chả anh tính phụ xôi
Có cam phụ quít, có người phụ ta
Có quán đình, phụ cây đa
Ba năm quán đổ cây đa vẫn còn
Có mực thì anh phụ son
Có kẻ đẹp giòn tình phụ nhân duyên
Có bạc anh tính phụ tiền
Có nhân nghĩa mới, quên tình người xưa

Cô kia má đỏ hồng hồng
Cô chưa lấy chồng, còn đợi chờ ai
Buồng không lần lữa hôm mai
Ðầu xanh mấy chốc, da mồi tóc sương

Có mình ăn muối cũng vui
Vắng mình một bữa không vui chút nào

Cổ tay em trắng lại tròn
Ðể cho ai gối nó mòn một bên

Có thương thì thương cho chắc
Bằng trục trặc thì mặc qua luôn
Ðừng như con thỏ đứng đầu truông
Khi vui giỡn bóng, khi buồn giỡn trăng

Cò vàng ẩn bụi lá xanh
Cò đương chờ cá, như anh chờ nàng

Cực lòng thiếp lắm chàng ôi
Kiếm nơi khuyết tịch thiếp ngồi thiếp than
Than vì cây lúa lá vàng
Nước đâu mà tưới nó hoàn như xưa
Trông trời chẳng thấy trời mưa
Lan khô huệ héo, thảm chưa hởi trời.

Cái răng, Ba láng
Vàm Xáng, Phong Ðiền
Anh thương em cho bạc cho tiền
Ðừng cho lúa gạo, xóm giềng họ hay

Chèo dài sông hẹp khó lùa
Thấy em ở ruộng quê mùa anh thương

Con cá lý ngư sầu tư biếng lội
Con chim xa cành sầu cội biếng bay
Sao hôm còn đợi sao mai
Chồng mà xa vợ hỏi ai không buồn?

Củi đậu nấu đậu ra dầu
Anh cưới em không đặng anh cạo đầu đi tu

Chờ anh em hết sức chờ
Chờ cho rau muống lên bờ trổ bông

Cất mái chèo loan em nhìn chàng rơi lụy
Thổn thức gan vàng tấn dị thối nan
Nhái kêu chiều xuống mé mương
Thiếp nay đà an phận còn thương nổi chàng

Chiếc khăn cô đội trên đầu
Gió xuân đưa đẩy rơi vào tay tôi
Bâng khuâng tôi chẳng muốn rời
Trao cô thì tiếc, giữ thời không yên

Có yêu thời nói rằng yêu
Chẳng yêu, thì nói một điều cho xong
Làm chi dở đục, dở trong
Lờ đờ như nước cho lòng chẳng an

Có thương mình cắt tóc thề
Chỉ trời vạch đất chớ hề bỏ nhau

Sông Cửu Long chín cửa hai dòng
Người thương anh vô số, nhưng anh
chỉ một lòng với em

Chuồn chuồn mắc phải nhện vương
Ðã trót quấn quít thì thương nhau cùng

Con chim buồn, chim bay về cội
Con cá buồn, cá lội trong sông
Em buồn em đứng em trông
Ngõ thì thấy ngõ, người không thấy người


Dao cau rọc lá trầu vàng
Mắt anh anh liếc, mắt nàng nàng đưa

Dốc một lòng lấy chồng hay chữ
Ðể ra vào kinh sử lắng nghe

Dù ai cho bạc cho vàng
Chẳng bằng trông thấy mặt chàng hôm nay

Dương Ðông gió lạnh không tình sưởi
Rượu đã say mèm vẫn nhớ thương

Ðèn cầu tàu ngọn lu ngọn tỏ
Anh trông không rõ, anh ngỡ đèn màu
Rút gươm đâm họng máu trào
Ðể em ở lại, em kiếm thằng nào hơn anh
[2]

trở lại