[1] Tiệm
mở cửa bắt đầu chín giờ nhưng
Phước phải có mặt từ sáng sớm
để làm vệ sinh, quét dọn nhà hàng, lót bàn,
đặt muỗng đũa, châm đầy các chai
tiêu muối, nước
mắm, x́ dầu…tiếp đến, phải vào
trong phụ các việc lặt vặt theo lệnh
của những người có trách nhiệm nấu
ăn. Lúc nào đông khách, Phước được
rời bếp ra làm bồi bàn phục vụ ở
ngoài. Đây là những điều căn bản
của hợp đồng miệng, thỏa thuận
giữa chủ và Phước trước khi bắt
tay vào việc. Nhà hàng có đến bốn nhân viên
phục vụ thực khách nhưng ba người là
bà con gịng họ với chủ, đến trể
về sớm và không bao giờ nhúng tay vào công
việc vệ sinh hay phụ bếp, tất cả
đều xô qua đẩy lại cuối cùng rơi
vào tay Phước. Phước chấp nhận thua
thiệt nhưng phải bám víu lấy công việc,
dù cực khổ nhưng để gánh một
phần khó khăn cho gia đ́nh vừa mới đặt
chân đến Mỹ. Hôm đến xin việc, Phước
không giấu hoàn cảnh hiện tại của ḿnh
và cho biết anh là một trong bốn người
con đă lớn tuổi, độc thân, tốt
nghiệp đại học Sàig̣n, theo gia đ́nh qua
Mỹ theo chương tŕnh HO. Tất cả bốn
anh chị em đều không muốn tiếp tục
đi học mà chấp nhận làm bất cứ ǵ
để giúp đở gia đ́nh. Ông bà chủ thương
t́nh chấp nhận ngay nhưng vào đây rồi, cái
nhăn HO bị đám nhân viên người cũ và
nhất là con cháu của chủ xem thường
bắt nạt, kiếm cớ đẩy những công
việc nặng lên vai Phước. Nhiều lúc
bất b́nh muốn thôi ngang nhưng nghĩ đến
cha mẹ Phước vẫn nhắm mắt bám
lấy. Những lúc nản chí, Phước cũng
dọ hỏi t́m một vài nơi khác, hy vọng
sẽ được đối xử thoải mái hơn
nhưng khi tiếp xúc, nghe gốc người HO
mới qua tất cả đều e ngại từ
chối khéo. Thực
ra gia đ́nh ông Bảo không gặp khó khăn trong
vấn đề tài chánh, với số tiền
trợ cấp lúc đầu cho những người
trong gia đ́nh tính ra cũng đă khá. Trong lúc đó
tất cả đều ở chung một nhà, tổ
chức ăn uống cần kiệm theo lối
Việt Nam và bốn người con đều đi
làm th́ có thể nói, số tiền tiết kiệm
hàng tháng tính ra c̣n cao hơn những gia đ́nh
định cư đă lâu. Đối với
những người cũ, cuộc sống đua
đ̣i và nhất là phải thanh toán hụi chết
hàng tháng về khoảng nợ nhà, nợ xe, có bao
nhiêu tháng nào chi trọn tháng đó không dư
được một đồng. Nhưng ông
Bảo có vẻ buồn khi vừa đặt chân
đến đất Mỹ. Ông nguyên là một
cựu sĩ quan cấp tá với hàng trăm nhân viên
làm việc dưới quyền, ông hy vọng qua
Mỹ là cơ hội thoát khỏi chế độ
kềm kẹp của cọng sản đồng
thời sẽ t́m lại được những ân
t́nh thầy tṛ, bạn bè ngày trước. Nhưng
thực tế không đem lại trọn vẹn
những điều mơ ước. Thật vậy
ở Việt Nam ông Bảo đă chán ngấy
việc tiếp xúc, đụng độ với cán
bộ cọng sản ngay từ trong các trại tù
cho đến phường khóm trước ngày bước
chân lên máy bay. Qua đây, cũng nghe bạn bè
nhắc nhở, phải đề cao cảnh giác
với bọn nằm vùng đang len lỏi móc
nối giật giây phá rối trong cộng đồng
người Việt và nhất là trong số cựu
tù nhân chính trị. Bệnh trong người trước
sau cũng lộ ra bên ngoài c̣n biết cách để
tránh, bọn nầy mặc ngay trên người
chiếc áo chống cọng của cựu tù nhân chính
trị th́ biết đâu để đề pḥng
cảnh giác. Đành rằng chỉ một số
rất nhỏ, khó nhận dạng để lột
mặt và thẳng tay trừng trị cho hả
giận. Nhưng nghĩ lại, ba tên nằm vùng
chỉ là chuyện nhỏ, thứ chuột ghẻ
nầy chẳng làm nên cơm cháo ǵ. Điều
thất vọng đối với ông Bảo là hoàn
cảnh, cuộc sống t́nh cảm và cách đối
xử với nhau bên nầy. Giờ giấc làm
chủ quyết định tất cả sự
việc. Hẹn với ai cũng phải điện
thoại xin trước, ngay với việc đến
thăm con cháu. Làm một chuyện ǵ không thể nói
xong là bắt tay vào ngay mà phải tùy thuộc
thời gian cho phép hay không. Ngày mới đến,
gặp bạn bè mừng tủi chưa nói hết vài
ba câu đă vội vă chia tay hứa một dịp khác.
Hỏi hẹn lúc nào th́ ai cũng ngập ngừng
trả lời để rồi xem…sẽ điện
thoạicho biết sau. Lúc đầu ông Bảo hơi
bực ḿnh về sự lạnh nhạt nầy nhưng
sau đó mới biết rằng đời sống
Âu-Mỹ phải tính từng giây phút một.
Gặp lại đàn em ngày trước hay bạn bè
cũ, tay bắt mặt mừng một hai lần
rồi dần dần cũng biến mất v́
cuộc sống riêng tư. Điều
nầy có thể chấp nhận, nhưng c̣n
một vài vấn đề khác vẫn ám ảnh ông
hoài. Cùng là tỵ nạn, người đến trước
hay kẻ qua sau cũng cùng chung một hoàn cảnh.
Ngày đầu đặt chân lên vùng đất
tự do ai cũng rách nát như nhau, cũng sắp hành
lănh tem phiếu hàng tháng và làm bất cứ ǵ
để gầy dựng lại cuộc đời.
Bây giờ nhà cao cửa rộng với cuộc
sống vương giả, những người qua
trước đă vội quên quá khứ đau
buồn của ḿnh mà c̣n khinh thường những
người qua sau theo diện nhân đạo. Gia
đ́nh không nghe ông Bảo thổ lộ bao giờ
những đau buồn trong ḷng nhưng thấy ông
mất ngủ từ
ngày qua đây. Một hôm Phước được
một người bạn kể lại rằng, anh
ta gặp ông Bảo đang sắp hàng mua thức
ăn trong một cửa tiệm. Khi trả tiền
ông Bảo đưa tem phiếu ra thanh toán, người
bàn hàng lạnh lùng hỏi, ông có tiền mặt không,
ở đây không nhận loại tem nầy ! Ông
Bảo nh́n cô bàn hàng một cách thương
hại và nhẹ nhàng trả lời rằng, trước
đây cô có dùng tem phiếu để mua thức
ăn không ? Nhớ lại xem ! Vừa dứt
câu ông Bảo cẩn thận xếp tấm tem
phiếu để vào túi và quay nhanh ra cửa
tiệm. Kể
từ ngày đó ông Bảo ít liên lạc với
bạn bè cũ đă qua trước. Có một
lần cả gia đ́nh ngồi uống trà buổi
tối, mẹ Phước khuyên ông, đến
được xứ tự do dù có đau buồn ǵ
nữa cũng nên bỏ qua. Các con đă chịu khó
làm việc kiếm tiền giúp gia đ́nh th́ nên hưởng
phước được ngày nào hay ngày đó,
để tâm chuyện đời làm ǵ cho phí
sức. Ông Bảo cảm động trước
lời khuyên của vợ nhưng vẫn thổ
lộ tâm t́nh một lần chót với gia đ́nh
rằng, nếu ngày trước ông cũng mau chân rút
chạy như những đồng đội khác th́
giờ nầy đâu có thua ǵ ai ở đây, con cái
đứa nào cũng khoa bảng, trở thành ông
nầy bà nọ đâu phải làm bồi, rửa chén
cắt cỏ như bây giờ. Ông tiếc rằng
giờ phút cuối đă ở lại cầm chân
địch để cho đồng đội có
rộng thời giờ an toàn lên máy hay xuống tàu
thủy… Ông đă nín thở hàng chục năm
trong tù để đánh thức lương tâm và ḷng
nhân đạo của thế giới, để giúp
họ hướng t́nh cảm về những người
đă bỏ nước ra đi v́ tự do, để
mở mắt cho những người ngây thơ trên
thế giới biết thế nào là cọng sản
và cũng để lấy lại công đạo cho
hàng triệu người đă hy sinh cho mảnh
đất thân yêu Việt Nam, cho tự do hạnh phúc
của con người mà cọng sản thường
tuyên truyền bóp méo sự thật. Ông Bảo
lặp lại với gia đ́nh, ông chỉ buồn
cho những người qua sau đă thất thiệt
mà c̣n bị những người may mắn qua trước
xem như những kẻ ăn xin. Phước đă
có lần nhắc nhở ông Bảo, với tiền
lương bốn người con làm việc,
biết tiết kiệm, không đua đ̣i, không
phung phí, chỉ trong một thời gian chắc
chắn sẽ ổn định hơn một số
gia đ́nh đến định cư tại đây
từ trước. Các người con nhất
loạt khuyên ông Bảo như vậy, không ai nghĩ
đến việc tiếp tục học và dứt
khoát làm việc để tạo một căn
bản vững chắc cho gia đ́nh. Những
việc tầm thường như phụ bếp,
lặt rau, làm bồi bàn. Dù trong lănh vực nào các
người con cũng gặp nhiều khó khăn
trong công việc nhưng họ đều giấu kín
gia đ́nh. Điển h́nh nhất là Phước,
anh cố vượt qua, vui vẻ chấp nhận
để đem lại nguồn vui cho gia đ́nh và
nhất là lấy lại thăng bằng tinh thần
cho ông Bảo. *** -
Thưa cô dùng ǵ ạ ? -
Phở đặc biệt, tô nhỏ và ly café
sữa đá. -
Dạ. Phước
vừa quay lưng, cô gái gọi giật lại : -
À quên, thêm một chén hành trần. -
Thưa, lấy nước béo không ? Cô
gái hơi xẵng giọng : -
Mỡ th́ không ! Phước
buồn cười trong bụng, con gái ăn hành
trần không lo hôi miệng mà lại sợ mỡ
trong lúc thân h́nh ốm như con khô. Khác
với thường lệ Phước đưa ra
một chén đầy ắp hành lá đập
dập trụng trong nồi nước lèo. Phước
nhớ lời mẹ thường nói, con gái ăn hành
không tốt, người đă hôi nách mà c̣n phát
triển tâm tính hung bạo của một người
đàn ông và nhất là vấn đề t́nh
dục thường bị căng thẳng. Đứng
sát bên trong, Phước liếc mắt quan sát, hôi nách
hay căng thẳng t́nh dục th́ không biết
được nhưng phảng phất tính t́nh
của một người đàn ông nh́n qua cũng
thấy một phần nào. Từ đó cứ
mỗi lần cô gái đến Phước không
hỏi mà lúc nào cũng kèm theo tô phở một chén
đầy hành dần. Cho đến một hôm cô gái
từ chối chén hành, Phước ngay miệng
hỏi : -
Thưa cô hôm nay không dùng hành ? -
Ô hay, dùng hay không là chuyện của tôi. Khi nào
tôi yêu cầu th́ anh đem ra. Bực
ḿnh v́ giọng nói, nhưng công việc bắt
buộc Phước vẫn cười rất tươi : -
Thưa cô vâng, khi nào cô cần xin cứ kêu. Vừa
quay lưng trở đi, cô gái gọi giật
trở lại : -
Này anh, tôi hôm nay trong người không vui, xin
bỏ qua. -
Thưa cô không có ǵ, tôi đă quen những
chuyện thế nầy từ lâu. Cô
gái vừa xé bao giấy đựng đũa
vừa cười vừa hỏi : -
Anh không nổi nóng lên trước những câu
thiếu lịch sự của khách ? -
Thưa cô, nghề nghiệp bắt tôi chấp
nhận những chuyện như thế nầy. -
Tôi xin lỗi anh. Tôi tên Nga, c̣n anh ? -
Thưa cô, người ta gọi tôi là bồi bàn. Nói
xong Phước quay qua tiếp chuyện với khách
bàn kế cận. Lúc
ra quày tính tiền gặp lúc Phước đi ngang
qua, Nga níu tay Phước nói nhỏ : -
Xin lỗi anh, không biết anh có giận tôi v́
câu nói hồi năy ? -
Cô yên tâm, tôi không bao giờ biết giận khách
hàng. Nga
nh́n Phước mỉm cười : -
Tôi mời anh café xem như tạ lỗi,
chịu không ? -
Cám ơn cô, tôi làm việc suốt ngày ít khi nào
rảnh. Xin hẹn một dịp nào đó. [Đọc
tiếp]
|